کتابهای
کتابهای
بررسی نقش شبکههای اجتماعی و بلاگرها در موفقیت کتابهای
بازار ترجمه در ایران پر از نامها و کتابهایی است که غالباً دیده نمیشوند. علی باغشاهی، مترجم آثار ادبی و روانشناختی، بر این باور است که موفقیت یک کتاب ترجمهشده تنها به کیفیت متن محدود نمیشود بلکه به مجموعهای از عوامل مانند انتخاب صحیح، زمانبندی مناسب و معرفی حرفهای آن وابسته است.
این مترجم که سالها در حوزه ترجمه و ادبیات فعالیت دارد، طی سالهای اخیر با آثار داستانی و کتابهای حوزه روانشناسی شناخته شده است. او فارغالتحصیل دانشگاه تهران است و دورههای تخصصی در دانشگاه سالامانکا در اسپانیا را گذرانده است. مسیر حرفهای او شامل تدریس و ترجمه چندین اثر از زبانهای اسپانیایی و انگلیسی است و همکاری با ناشرانی همچون آیاس، ذهنآویز و دانژه بخشی از فعالیتهای او را تشکیل میدهد. گفتوگو پیش رو نگاهی عمیقتر به وضعیت بازار ترجمه در ایران است؛ بازاری پرپتانسیل که موفقیت در آن نیازمند عوامل متعددی است.
در ابتدای مصاحبه، باغشاهی به وضعیت کلی بازار ترجمه اشاره میکند و میگوید: «پتانسیل بازار ترجمه در ایران بالا است، اما موفقیت همواره به دیدهشدن اثر بستگی دارد.» او بر اهمیت تبلیغات مؤثر تأکید میکند و معتقد است این عامل نقش کلیدی در فروش کتاب دارد. با این حال، بسیاری از ناشران به دلیل محدودیتهای مالی، توانایی انجام تبلیغات حرفهای را ندارند و این نابرابری در امکانات، فرصت دیدهشدن آثار را کاهش میدهد.
شبکههای اجتماعی در سالهای اخیر نقش بسیار مهمی در معرفی کتابها ایفا کردهاند. باغشاهی میافزاید: «حضور بلاگرها، اینفلوئنسرهای حوزه کتاب و کانالهای تخصصی در تلگرام و اینستاگرام باعث شده است که معرفی چند نفر اثرگذار، فروش اثر را چند برابر کند.» او اشاره میکند که این نوع تبلیغات هزینهبر است و اغلب ناشران کوچک و مستقل توان پرداخت آن را ندارند، بنابراین بسیاری از آثار ارزشمند در سکوت منتشر میشوند.
در بخش دیگری از گفتگو، موضوع انتخاب کتاب برای ترجمه مورد بررسی قرار میگیرد. باغشاهی میگوید که مترجمان باتجربه هنگام انتخاب اثر، مجموعهای از معیارها را در نظر میگیرند. او عنوان میکند: «کتابی برای ترجمه ایدهآل است که از نظر ادبی و محتوایی ارزشمند باشد، توجه منتقدان را جلب کرده باشد و نشان دهد نویسنده در مسیر رشد قرار دارد.» کسب جوایز معتبر یا قرار گرفتن در لیست نامزدها نیز از عوامل مؤثر در تصمیمگیری نهایی است.
این مترجم تأکید میکند که ترجمه نوعی سرمایهگذاری بلندمدت است و هر اثر میتواند بر اعتبار حرفهای مترجم تأثیرگذار باشد. فرآیند انتخاب کتاب گاهی ماهها زمان میبرد و نیازمند تحلیل بازار جهانی، نقدهای تخصصی و مسیر حرفهای نویسنده است.
مسئله حقوق مؤلف یکی دیگر از موضوعات مهم است که در این گفتگو به آن پرداخته شده است. باغشاهی توضیح میدهد: «ایران عضو کنوانسیون کپیرایت نیست، بنابراین ممکن است چند ترجمه از یک اثر پرفروش همزمان وارد بازار شوند.» این وضعیت باعث اشباع سریع بازار و تقسیم فروش میان نسخههای مختلف میشود و بهخصوص به اثری که زودتر منتشر شده، آسیب میزند.
در کنار این، او اشاره میکند که نبود الزام قانونی برای پرداخت حق تألیف، هزینه تولید کتاب را کاهش داده است. اگر ناشران ایرانی ملزم به پرداخت چندین هزار دلار به ناشران خارجی بودند، بسیاری از آثار ترجمهشده هرگز منتشر نمیشدند. این وضعیت به تداوم صنعت ترجمه در ایران کمک کرده است، هرچند چالشهایی نیز به همراه دارد.
در بخش دیگری از گفتگو، باغشاهی به سلیقه مخاطب ایرانی اشاره میکند و میگوید: «رمانها، بهویژه در ژانرهای جنایی، عاشقانه، فانتزی و علمیتخیلی، همچنان فروش بیشتری دارند.» او همچنین بر استقبال گسترده از کتابهای روانشناسی، خودیاری و موفقیت تأکید میکند و میافزاید که خاطرات و زندگینامهها نیز در سالهای اخیر محبوبیت زیادی یافتهاند.
از نظر او، موفقیت یک کتاب ترجمهشده نتیجه ترکیبی از عوامل مختلف است. «انتخاب درست اثر، کیفیت ترجمه، زمانبندی مناسب، توان مالی و ارتباطات ناشر، تجربه تیم نشر و همچنین شانس دیدهشدن در رسانهها و شبکههای اجتماعی» از مهمترین عوامل هستند. نبود هر یک از این عناصر میتواند مسیر موفقیت را دشوارتر کند.
در پایان، باغشاهی به وضعیت اقتصادی صنعت نشر اشاره میکند و میگوید: «اقتصاد ترجمه و نشر در ایران دشوار اما ممکن است.» او بر اهمیت شناخت صحیح بازار و مخاطب، صبر و استمرار تأکید دارد و معتقد است که نتیجه این تلاشها غالباً در مدت زمان کوتاهی قابل مشاهده نیست، اما در بلندمدت میتواند مسیر حرفهای مترجمان و ناشران را هموارتر کند.
«بندر پنهان»؛ یک تریلر دروننگر و تاریخی
در شبهای تابستان، روح مردی در کنار ساحل پرسه میزند؛ به کلیسا یا ویرانهها سر میزند و بیقرار در جستوجوی پاهای گمشدهاش است، شاید امید دارد راهی برای عبور به جهان دیگر بیابد و آرامشی همانند آنچه سرنوشت مردگان وعده میدهد، پیدا کند. رمان «بندر پنهان» اثر ماریا اورونیا، نویسنده و روانشناس جنایی اسپانیایی، با ترجمه علی باغشاهی و توسط انتشارات آیاس منتشر شده است. این اثر برای نخستین بار بهطور مستقیم از زبان اسپانیایی به فارسی ترجمه شده و در دسته تریلرهای روانشناختی جنایی برجسته در بازار کتاب ایران قرار میگیرد.
علی باغشاهی در مورد این کتاب میگوید:
«بندر پنهان تنها یک رمان جنایی نیست، بلکه سفری است به تاریکترین زوایای ذهن انسان؛ جایی که مرز میان قربانی و مجرم، حقیقت و دروغ و عقل و جنون محو میشود.» این رمان با روایت همزمان در دو زمان مختلف، کاوش عمیقی در تروماها و ترسهای درونی، تعلیق روانشناختی تدریجی و پیچشهای غافلگیرکننده در پایان، تجربهای متفاوت و جذاب برای خواننده فراهم میکند.
الهامگیری از رویدادهای واقعی مانند جنگ داخلی اسپانیا و فضای دیکتاتوری فرانکو، همراه با دانش روانشناسی جنایی و پزشکی قانونی، به اثر ابعادی تاریخی و مستند بخشیده است. «بندر پنهان» با امتیاز ۴.۰۲ از ۵ در سایت Goodreads و استقبال گسترده مخاطبان، هماکنون در قالب ۴۷۰ صفحه در کتابفروشیهای سراسر کشور و فروشگاههای آنلاین در دسترس علاقهمندان قرار دارد.
