آیا رمزارزها جایگزین کامل پول فیات می‌شوند؟ آینده و فرصت‌ها
آیا رمزارزها جایگزین کامل پول فیات می‌شوند؟ بررسی آینده و نقش فناوری بلاک‌چین در اقتصاد دیجیتال
بررسی آینده رمزارزها و نقش فناوری بلاک‌چین در تحول اقتصاد دیجیتال، جایگزینی یا هم‌زیستی با پول فیات و فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بازار نوظهور.
ارزهای دیجیتال دارایی‌های دیجیتال مبتنی بر فناوری بلاک‌چین هستند که با هدف شبیه‌سازی عملکرد پول طراحی شده‌اند و هرگز در قالب فیزیکی قابل‌دسترس نیستند. در مقابل، پول‌های فیات، که در قالب اسکناس و سکه فیزیکی وجود دارند، نمونه‌های سنتی و رایج پول محسوب می‌شوند. این نوع دارایی‌ها در طول زمان به عنوان نوآوری‌هایی نسبت به روش‌های تبادل قدیمی ظاهر شده‌اند. تاریخچه این تحول از مبادله‌های دستی و اسکناس‌های کاغذی آغاز شد و با توسعه سکه‌های فلزی، سپس پول‌های کاغذی و در نهایت، در دوران دیجیتال، با ظهور کارت‌های اعتباری، پول‌های موبایلی و اکنون رمزارزها، تکامل یافته است.
اما سوال این است که این دارایی‌ها چگونه کار می‌کنند؟ رمزارزها بر بستر فناوری بلاک‌چین، با استفاده از الگوریتم‌های رمزنگاری، تراکنش‌ها را ثبت و تایید می‌کنند. این سیستم‌ها بدون نیاز به نهاد مرکزی، امنیت و شفافیت تراکنش‌ها را تضمین می‌نمایند و امکان کنترل و مدیریت دارایی‌ها را برای کاربران فراهم می‌کنند. در نتیجه، رمزارزها به عنوان یک جایگزین نوین و غیرمتمرکز برای پول‌های سنتی در حال گسترش و تحول بازارهای مالی جهانی هستند.
پول چیست؟
پرسشی که شاید در نگاه اول ساده به نظر برسد، اما در واقع بسیار پیچیده‌تر است، درباره ماهیت و نقش پول در اقتصاد جهانی است. پول ابزار اصلی تبادل ارزش است که به کمک آن می‌توان مبادلات اقتصادی را تسهیل کرد. برای اینکه سیستم مالی هر جامعه‌ای کارآمد باشد، نیاز است که تمامی اعضا بر ارزش مشخصی برای پول توافق داشته باشند؛ ارزشی که معیار سنجش ارزش سایر دارایی‌ها و کالاها قرار می‌گیرد.
در دنیای امروز، پول در اشکال مختلفی ظاهر می‌شود. یکی از مهم‌ترین تفاوت‌ها، میان پول فیزیکی و دیجیتال است. پول فیزیکی شامل اسکناس‌ها و سکه‌ها است که تحت عنوان «پول فیات» شناخته می‌شود. این نوع پول توسط بانک مرکزی کشور صادر می‌شود و دولت کنترل کامل بر چاپ و توزیع آن دارد. در نتیجه، دولت مسئول مدیریت و تنظیم عرضه پول فیات در اقتصاد است.
در کنار پول فیات، شکل‌های دیگری از پول دیجیتال نیز وجود دارد. این نوع پول‌ها به صورت الکترونیکی منتقل می‌شوند و از طریق سیستم‌های واریز آنلاین، پرداخت‌های موبایلی یا کارت‌های بانکی انجام می‌پذیرند. با ظهور اینترنت در دهه ۹۰، گروهی از رمزنگاران تصور کردند که در آینده، کنترل پول از دست دولت‌ها و بانک‌های مرکزی خارج شده و به دست خود مردم سپرده می‌شود. پروژه‌های اولیه‌ای در این حوزه طراحی شد که اگرچه به نتیجه نرسیدند، اما مسیر را برای نوآوری‌های بعدی هموار ساختند؛ از جمله کارهای ساتوشی ناکاموتو، خالق بیت‌کوین (Bitcoin).
با توجه به پیش‌بینی‌های اولیه درباره ناکارآمدی سیستم‌های مبتنی بر فیات، در سال ۲۰۰۷ بحران اقتصادی جهانی رخ داد که منجر به کاهش شدید اشتغال و کاهش ارزش پول‌های فیات شد. اکثر کشورها درگیر تورم‌های بی‌سابقه شدند و بازارهای مالی نیز تحت تأثیر این بحران قرار گرفتند. در همان زمان، ساتوشی ناکاموتو پروژه بیت‌کوین را آغاز کرد و آن را در سال ۲۰۰۹ عرضه کرد.
از آن زمان، توسعه‌دهندگان دیگری نیز در مسیر ساخت پروژه‌های رمزارز قدم برداشتند. اکنون این سوال مطرح است که آیا رمزارزها جایگزین کامل پول فیات خواهند شد یا در کنار آن‌ها به حیات خود ادامه می‌دهند. در ادامه، به مقایسه و عملکرد هر یک از این دو نوع ارز دیجیتال و فیات پرداخته می‌شود.
نحوه عملکرد پول فیات
پول فیات مدت‌هاست که جایگاه ویژه‌ای در نظام اقتصادی جهانی یافته است. افراد در قالب معاملات تجاری یا دریافت حقوق، به کسب درآمد از نوع پول فیات می‌پردازند. در این مدل‌ها، کار کردن برای پول یعنی ارائه خدمات یا کالاهای ملموس که موجب دریافت فیات می‌شود. بدون وجود محصول یا خدمات قابل عرضه، کسب درآمد از طریق فیات ممکن نخواهد بود.
نمونه‌هایی از فعالیت‌هایی که منجر به کسب درآمد فیات می‌شوند، شامل حقوق و دستمزد، فروش کالا و خدمات، پاداش‌های کاری و فعالیت‌های تجاری است. در تمامی این موارد، نقش اصلی بر عهده ارائه محصول یا خدمت است. این رویکرد، طی سال‌ها مورد انتقاد برخی افراد قرار گرفته است، به‌ویژه کسانی که معتقدند رمزارزها جایگزین مناسبی برای سیستم‌های سنتی نیستند. برای مثال، بیل گیتس و وارن بافت باور ندارند که بیت‌کوین (BTC) ارزش واقعی دارد، چراکه در فرآیند تولید یا ارائه خدمت نقش ندارد.
این دیدگاه، بر این فرض استوار است که ماهیت اقتصادی بیت‌کوین و دیگر رمزارزها با بازارهای سنتی متفاوت است، اما در عین حال، باید توجه داشت که در دنیای رمزارزها، پول به‌گونه‌ای دیگر عمل می‌کند؛ در اینجا، رمزارزها برای کاربران ارزش‌آفرینی می‌کنند، نه اینکه کاربر برای کسب رمزارز کار کند. در ادامه، به توضیح نحوه عملکرد رمزارزها و نقش آن‌ها در اقتصاد دیجیتال پرداخته خواهد شد.
نحوه عملکرد رمزارزها
رمزارزها بر پایه فناوری بلاک‌چین ساخته شده‌اند و برخی از آن‌ها دارای بلاک‌چین اختصاصی هستند، در حالی که دیگران به عنوان قراردادهای هوشمند بر روی بلاک‌چین‌های بومی سایر رمزارزها اجرا می‌شوند. قراردادهای هوشمند نرم‌افزارهای پیش‌کدگذاری شده‌ای هستند که پس از فعال‌سازی در شبکه بلاک‌چین، بدون نیاز به دخالت انسانی، به صورت خودکار اجرا می‌شوند.
این قراردادها باید مطابق با قواعد و استانداردهای شبکه‌های بلاک‌چین مورد استفاده طراحی شوند. برای مثال، اگر یک قرارداد هوشمند بر روی شبکه اتریوم (اتریوم) اجرا شود، باید استاندارد ERC20 یا دیگر استانداردهای تعیین‌شده را رعایت کند. در شبکه بایننس اسمارت چین (بینانس اسمارت چین)، نیز باید استاندارد BEP20 رعایت شود.
در کنار این، بلاک‌چین‌ها دو نوع هستند: بلاک‌چین‌های عمومی مانند بیت‌کوین (بیت‌کوین) که امکان مشاهده تمامی تراکنش‌ها برای عموم فراهم است، و بلاک‌چین‌های خصوصی مانند آنچه در بانک جی‌پی‌مورگان چیس (جی‌پی‌مورگان چیس) برای تسهیل تراکنش‌های داخلی و محرمانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. بلاک‌چین‌های خصوصی، دسترسی به سوابق تراکنش‌های خود را محدود می‌کنند و نیازمند مجوز برای مشاهده اطلاعات هستند.
در پاسخ به این سوال که رمزارزها چگونه کار می‌کنند، باید گفت که بسیاری وارد حوزه رمزارز می‌شوند با انگیزه ثروتمند شدن در کوتاه‌مدت. در حالی که این هدف ممکن است دست‌یافتنی باشد، اما کسب سود پایدار نیازمند آموزش کامل و آشنایی عمیق با مفاهیم پایه و پیشرفته است.
روش‌های مختلفی برای کسب درآمد در بازار رمزارز وجود دارد که نود درصد آن‌ها مبتنی بر این است که پول برای فرد کار کند. این شیوه، سریع‌ترین راه برای ایجاد ثروت است، اما نیازمند تحقیق و دانش فعالانه است. برخی از روش‌های کسب درآمد در رمزارز عبارتند از: هودل کردن، استیکینگ، ترید روزانه، فارمینگ بهره، فارمینگ ترکیبی، ماینینگ لیکوئیدیتی و دیگر روش‌ها.
در این میان، هودل کردن (Hodling) رایج‌ترین و ساده‌ترین روش است. در این روش، فرد باید به مطالعه و تحلیل کوین‌های مختلف بپردازد، بهترین‌های آن‌ها را انتخاب کند و سپس آن‌ها را در کیف‌پول‌های امن نگهداری کند تا با گذر زمان ارزششان افزایش یابد. این روش، در عین سادگی فنی، چالش‌هایی مانند احساسات و نوسانات بازار دارد؛ چرا که در دوره‌های ریزش بازار، ممکن است سرمایه‌گذاران ترسیده و دارایی‌های خود را بفروشند، اما در بلندمدت، ارزش دارایی‌ها با ورود افراد جدید به بازار افزایش می‌یابد.
ترید روزانه (Day Trading) نیز یکی دیگر از روش‌های پرریسک و تکنیکی است که نیازمند تحلیل بازار و پیش‌بینی روند قیمتی دارایی‌ها است. این روش در صورت بهره‌گیری از استراتژی‌های ترکیبی و سودآوری روزانه، می‌تواند در بلندمدت سودهای قابل توجهی برای معامله‌گران به همراه داشته باشد.
روش‌هایی مانند استیکینگ، فارمینگ بهره، ماینینگ لیکوئیدیتی و فارمینگ بهره در بخش دیفای (DeFi) محبوبیت زیادی دارند و به صورت غیر فعال، سودهای قابل توجهی را به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهند. این روش‌ها، بهره‌های سالانه (APY) بالاتری نسبت به حساب‌های پس‌انداز با بهره بالا در بانک‌ها دارند و نیازمند فعالیت روزمره نیستند، به همین دلیل «پاسیو» محسوب می‌شوند. این نوع درآمد، نمونه‌ای از کار کردن پول برای فرد در بازار رمزارز است و نسبت به اقتصادهای فیات، راه بهتری برای ساخت ثروت است، جایی که فرد باید بر اساس برنامه زمان‌بندی کار کند تا درآمد کسب کند.
آیا رمزارزها برای عملیات روان نیازمند ارزهای فیات هستند؟
رمزارزها و ارزهای فیات، در عین نزدیکی، در حال حاضر به گونه‌ای هم‌زیستی مسالمت‌آمیز دارند. در واقع، شواهد نشان می‌دهد که این دو نوع دارایی می‌توانند در کنار یکدیگر ادامه حیات دهند. اما سوال مهم این است که آیا رمزارزها برای بقاء به فیات نیاز دارند یا خیر؟
پاسخ منفی است. رمزارزها در اصل به عنوان راه‌حلی برای محدودیت‌های پول‌های فیات توسعه یافته‌اند. هدف آن‌ها کاهش دخالت انسان در فرآیندهای مالی است تا تراکنش‌ها کمتر تحت تأثیر سوگیری‌های انسانی قرار گیرند. این فناوری همچنین از کاربران در برابر سیاست‌های نادرست اقتصادی محافظت می‌کند، چرا که ساختار غیرمتمرکز دارد و تغییرات آن تنها از طریق مکانیزم اجماع صورت می‌گیرد.
به عنوان نمونه، شبکه بیت‌کوین (Bitcoin) به گونه‌ای طراحی شده است که می‌تواند بدون نیاز به فیات فعالیت کند. در واقع، عملیات اصلی این شبکه به گونه‌ای است که وابسته به پول فیات نیست؛ چه در فرآیند استخراج، چه در تایید و تکمیل تراکنش‌ها و یا سایر فعالیت‌های مرتبط، هیچ وابستگی مستقیم به فیات وجود ندارد. این موضوع نشان می‌دهد که رمزارزها و پول‌های فیات، در کنار هم، در حال شکل‌گیری نوعی دینامیک هماهنگ هستند، اما در اصل هر کدام به صورت مستقل عمل می‌کنند.
با توجه به روند دیجیتال‌سازی، بسیاری از فعالان بازار این سوال را مطرح می‌کنند که آیا رمزارزها در آینده نزدیک جایگزین کامل فیات خواهند شد؟ من، همانند ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin)، معتقدم رمزارزها نمی‌خواهند جهان را به تصرف خود درآورند، بلکه بیشتر به عنوان جایگزینی برای پول‌های فیات ایفای نقش خواهند کرد.
در حال حاضر، هر رمزارز با ارزش مشخصی نسبت به پول فیات قیمت‌گذاری می‌شود که این امر به کاربران امکان می‌دهد تاریخچه بازار هر رمزارز را پیگیری کنند. این روند نشان می‌دهد که ارزش رمزارزها در طول زمان نوسان دارد و این نوسانات، فرضیه جایگزینی کامل رمزارزها با فیات در آینده نزدیک را تضعیف می‌کند. در عوض، به نظر می‌رسد رمزارزها و پول‌های فیات به گونه‌ای در کنار هم فعالیت می‌کنند و هم‌زیستی برقرار است.
نکته مهم این است که آینده تغییرات اساسی در فضای مالی نه از طریق جایگزینی کامل فیات، بلکه از طریق ادغام آن با رمزارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDCs) امکان‌پذیر خواهد بود. این رویکرد، فضای رمزارز را آزاد می‌گذارد تا همچنان به مقایسه رمزارزهای خصوصی با ارزهای دیجیتال دولتی بپردازد، در حالی که امکان سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مختلف را حفظ می‌کند.
کلمه نهایی
در حال حاضر، سرمایه‌گذاری در دارایی‌های رمزارزی یکی از هوشمندانه‌ترین راه‌ها برای پیش‌بینی آینده بازار است. هرچند این حوزه پر از ریسک است، اما شواهد قابل‌توجهی وجود دارد که نشان می‌دهد رمزارزها دوام خواهند آورد و در آینده کاربردهای گسترده‌تری پیدا خواهند کرد. این فناوری از اوایل دهه ۲۰۱۰ معرفی شده و بیش از ده سال است که در عرصه مالی حضور دارد، و توانسته است ثروت‌های زیادی برای سرمایه‌گذاران خلق کند.
علاوه بر جنبه‌های اقتصادی، رمزارزها در حال حاضر از حمایت نهادهای نظارتی در سطح جهان برخوردار شده‌اند. حتی کشورهایی با سیاست‌های سخت‌گیرانه مانند چین، بریتانیا و آمریکا، فرصت‌هایی برای استفاده و توسعه این فناوری قائل شده‌اند. اگرچه چین رمزارزهای سنتی را ممنوع کرده است، اما با معرفی یوان دیجیتال نشان داد که به پتانسیل‌های ارزهای دیجیتال اعتقاد دارد و قصد دارد از مزایای آن بهره‌مند شود.
سازمان‌ها و موسسات بزرگ نیز در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده و از رمزارزها بهره‌مند شده‌اند. این امر نشان می‌دهد که بازار رمزارزها در مسیر درست قرار دارد، چرا که سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و نهادهای مالی ترجیح می‌دهند در پروژه‌های قابل‌اعتماد و پربازده سرمایه‌گذاری کنند و از ریسک‌های بی‌پایه پرهیز دارند.
این نشانه‌ها حاکی از آن است که رمزارزها آینده‌ای روشن دارند و دیگر در مرحله هیجان و تبلیغات نیستند. با این حال، به دلیل جوان بودن این بازار، احتیاط و آگاهی لازم است. نباید انتظار داشت تمام پروژه‌های فعلی در آینده موفق و پایدار باشند. بنابراین، یادگیری روش‌های تحقیق و تحلیل مستقل (DYOR) و سرمایه‌گذاری تنها با مبلغی که توانایی از دست دادن آن را دارید، امری ضروری است.
منبع: کریپتو.نیوز
