عرضه اولیه رمزارز (IEO) چیست و چگونه آینده تامین مالی پروژه‌های بلاک‌چین را تغییر می‌دهد؟

در سال ۲۰۱۷، دوره اوج فعالیت‌های عرضه اولیه سکه (ICO) شاهد ظهور تعداد قابل توجهی از دارایی‌های دیجیتال بود که در مدت کوتاهی توانستند میلیون‌ها دلار جمع‌آوری کنند. این روند در آن زمان موجب شد ارزش بازار رمزارزها به بیش از ۸۰۰ میلیارد دلار برسد، اما با کاهش روند بازار در سال ۲۰۱۸، این پروژه‌ها به سرعت فروکش کردند.

پس از افول ICOها، مدل‌های جدید جمع‌آوری سرمایه در فضای رمزارز جایگزین شدند. از جمله این روش‌ها، فروش توکن‌های امنیتی (STO) و عرضه اولیه صرافی‌ها (IEO) هستند که توجه جدی سرمایه‌گذاران را جلب کرده‌اند.

در این مقاله، با توجه به پیچیدگی‌های مفاهیم و اصطلاحات تخصصی در حوزه رمزارز، تمرکز بر مفهوم IEO خواهد بود. با رشد و توسعه ابزارهای تامین مالی در بستر بلاک‌چین و ترجیح پروژه‌ها به جای ICO، این راهنما سعی دارد تفاوت‌های کلیدی میان این روش‌ها را به زبان ساده و قابل فهم برای فعالان بازار توضیح دهد.

عرضه اولیه رمزارز (IEO) چیست؟

عرض اولیه تبادل (IEO) به عنوان یک استراتژی نوین و در عین حال کمتر شناخته‌شده در حوزه جمع‌آوری سرمایه برای پروژه‌های مبتنی بر فناوری بلاک‌چین شناخته می‌شود. در حالی که در عرضه اولیه سکه (ICO) وظیفه توسعه‌دهنده است که اطمینان حاصل کند قرارداد هوشمند به درستی تنظیم شده و فرآیند به شکل مورد انتظار پیش می‌رود، در مدل IEO این مسئولیت بر عهده یک پلتفرم ثالث، مانند یک صرافی ارز دیجیتال، قرار دارد که تعهدات مربوطه را اجرا می‌کند.

این مدل امکان جمع‌آوری سرمایه مستقیم از طریق صرافی‌های رمزارزی را فراهم می‌کند و به همین دلیل در ماه‌های اخیر به عنوان یک اصطلاح پرتکرار در بازار رمزارزها مطرح شده است. تفاوت اصلی بین IEO و ICO در این است که IEOها فروش توکن عمومی نیستند و تنها کاربران فعال در پلتفرم صرافی مربوطه قادر به شرکت در آن هستند، در حالی که در ICO، هر فردی با ارسال وجوه به آدرس پروژه، امکان خرید توکن را دارد.

برای شرکت در فروش توکن‌های IEO، کاربران باید حساب کاربری در صرافی میزبان داشته باشند و معمولاً باید وجوه مورد نیاز را در حساب خود موجود داشته باشند. در بسیاری موارد، نیاز است که کاربران توکن بومی صرافی، مانند بایننس کوین (BNB)، را قبل از شرکت در فرآیند خرید تهیه کنند.

به عنوان نمونه، بایننس (Binance) با پلتفرم بایننس لانچ‌پد (Binance Launchpad) یکی از نمونه‌های برجسته است که تنها به کاربران اجازه می‌دهد از طریق توکن بومی خود، یعنی بایننس کوین، در فروش توکن‌ها شرکت کنند.

تاریخچه عرضه‌های اولیه توکن

عرضه‌های اولیه توکن (IEOs) به عنوان یک حوزه نوین در دنیای رمزارزها شناخته می‌شوند که با هدف ارتقاء فرآیند عرضه و جذب سرمایه طراحی شده‌اند. این مفهوم ابتدا توسط بزرگ‌ترین صرافی رمزارز جهان، بایننس (Binance)، در اواخر سال ۲۰۱۷ معرفی شد و با راه‌اندازی بایننس لانچ‌پد (Binance Launchpad) پایه‌گذاری شد.

پیش از این، پروژه‌های رمزارزی تنها نیاز داشتند یک وب‌سایت راه‌اندازی کنند و با تبلیغات در فضای مجازی، سرمایه‌گذاران را جذب نمایند، بدون آنکه نهادهای ناظر یا ارزیابی‌های دقیق بر فرآیند عرضه صورت گیرد. در این رویکرد، هیچ‌گونه بررسی یا سوالی در مورد مشروعیت یا پتانسیل پروژه صورت نمی‌گرفت. اما با ظهور بایننس لانچ‌پد، فرآیند عرضه توکن‌ها وارد مرحله‌ای جدید شد که در آن، پروژه‌ها باید از فیلترهای خاص و ارزیابی‌های دقیق عبور کنند تا بتوانند در این بستر عرضه شوند.

چانگ‌پنگ ژائو (Changpeng Zhao)، مدیر عامل بایننس، در توضیح این تحول بر اهمیت شفافیت و استانداردهای سختگیرانه در فرآیند IEO تأکید کرده است.

پروژه‌های رمزارزی در مرحله اولیه، اغلب با هدف جمع‌آوری سرمایه از طریق پلتفرم‌های عرضه اولیه، در معرض ارزیابی‌های دقیق قرار می‌گیرند. در این فرآیند، تیم‌های پشتیبانی، بررسی‌های سخت‌گیرانه‌ای انجام می‌دهند تا از صحت و قابلیت اطمینان پروژه‌ها اطمینان حاصل شود. در واقع، این پلتفرم‌ها نقش واسطه‌ای دارند که به پروژه‌ها کمک می‌کنند تا سرمایه لازم برای توسعه و رشد خود را جذب کنند، اما ارزیابی‌های اولیه بر اساس مستندات مانند وایت‌پیپر، بسیار مهم و حساس است و در صورت عدم وجود مستندات کامل، فرآیند ارزیابی دشوارتر می‌شود. در نتیجه، تنها پروژه‌هایی که از نظر مستندات و برنامه‌ریزی مشخص و قوی برخوردار باشند، امکان پذیرش و حمایت در این بستر را خواهند داشت.

پس از عرضه اولیه اولیه (Launchpad)، عرضه‌های اولیه توکن (IEOs) در سایه قرار داشتند تا اینکه اخیراً تلاش‌های بایننس (Binance) برای عرضه چندین رمزارز مستقیماً از پلتفرم این صرافی توجه زیادی را به خود جلب کرد. بایننس در قالب Launchpad خود، موفق به برگزاری دو IEO موفق شد؛ یکی برای Fetch.AI و دیگری برای BitTorrent. به دنبال این رویداد، قیمت بیت‌تورنت (BitTorrent) بیش از ۶۰۰ درصد نسبت به قیمت اولیه رشد کرد و بازدهی سرمایه‌گذاری در این پروژه‌ها، توجه سرمایه‌گذاران را به شدت جلب کرده است. این موفقیت‌ها باعث شده‌اند که IEOها در فهرست رمزارزهای مورد توجه فعالان بازار قرار گیرند.

نحوه عملکرد عرضه اولیه توکن (IEO)

قبل از برگزاری عرضه اولیه توکن (IEO) در پلتفرم یک صرافی، تیم مدیریتی آن با تیم پروژه مربوطه توافق می‌کند. پس از این مرحله، صرافی فرآیند ارزیابی دقیق پروژه را آغاز می‌کند و از طریق معیارهای مشخص، صحت و ارزشمندی پروژه را مورد بررسی قرار می‌دهد.

در صورت تایید و رضایت صرافی، تاریخ برگزاری عرضه اولیه و قیمت ثابت هر توکن اعلام می‌شود.

برای شرکت در این نوع عرضه، کاربران باید حساب کاربری خود را در پلتفرم صرافی ایجاد و وجوه لازم را به کیف پول خود واریز کنند تا آمادگی خرید توکن را داشته باشند. نمونه‌ای شاخص از محبوبیت IEOها، پروژه‌های موفق در بایننس لانچ‌پد است که در یکی از نمونه‌های آن، پروژه‌ای توانست در عرض ۱۸ دقیقه، ۵.۵ میلیون دلار جمع‌آوری کند.

مزایای عرضه اولیه ارز دیجیتال نسبت به عرضه اولیه سکه

عرض اولیه سکه (ICO) و عرضه اولیه صرافی (IEO) دو روش متفاوت برای جمع‌آوری سرمایه در بازار رمزارزها هستند. از آنجا که ICOها معمولاً به عموم مردم باز است و محدودیتی در تعداد شرکت‌کنندگان ندارند، پتانسیل جذب سرمایه بیشتری نسبت به IEOها دارند. اما این مزیت با ریسک‌های قابل‌توجهی همراه است؛ در گذشته، بسیاری از ICOها توسط کلاه‌برداران راه‌اندازی شده‌اند که با وعده‌های فریبنده، سرمایه‌گذاران ناآگاه را هدف قرار می‌دادند. این حجم از ICOهای تقلبی یکی از عوامل اصلی کاهش جذابیت این مدل در حال حاضر است.

تفاوت دیگر میان این دو نوع عرضه در زمان فهرست‌نویسی توکن است. در IEO، توکن بلافاصله پس از پایان فروش در پلتفرم مربوطه قابل‌معامله است. در مقابل، در ICOها، معمولاً مدت زمان زیادی صرف می‌شود تا توکن در صرافی‌های معتبر فهرست شود، که این موضوع باعث نارضایتی و عدم اطمینان سرمایه‌گذاران می‌شود.

از جمله دلایل برتری IEO نسبت به ICO می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

اعتمادسازی:

با واسطه قرار دادن یک صرافی معتبر در فرآیند جمع‌آوری سرمایه، IEOها سطح اعتماد سرمایه‌گذاران را افزایش می‌دهند. همکاری با صرافی‌هایی مانند بایننس (بیننس) که از سال ۲۰۱۷ توانسته است جایگاه قابل‌توجهی در دنیای رمزارزها کسب کند، نشان‌دهنده این اعتماد است.

نمونه‌ای از این رویداد، لغو عرضه اولیه RAID در بایننس بود. این صرافی پس از کشف عدم همکاری تیم RAID با ارائه‌دهنده تحلیل داده‌های بازی‌های آنلاین، OP.GG، تصمیم به توقف فروش توکن گرفت. این اقدام نشان‌دهنده اهمیت اولویت‌دهی به امنیت کاربران و حفظ اعتبار صرافی است و نشان می‌دهد که صرافی‌ها به‌طور آگاهانه از پروژه‌های کلاه‌برداری حمایت نمی‌کنند تا از آسیب به شهرت خود جلوگیری کنند.

سهولت در مشارکت:

شرکت در IEO نسبت به ICO ساده‌تر است. سرمایه‌گذاران تنها کافی است در صرافی پشتیبان حساب کاربری ایجاد کرده، موجودی واریز کنند و توکن را در زمان عرضه خریداری کنند. این فرآیند سریع و مستقیم، تجربه کاربری بهتری فراهم می‌آورد و از پیچیدگی‌های معمول در ICOها می‌کاهد.

آیا عرضه اولیه رمزارز برای صرافی سودآور است؟

صرافی‌های ارز دیجیتال استقبال گسترده‌ای از عرضه‌های اولیه توکن (IEO) دارند، زیرا این نوع عرضه، کاربرد جدیدی برای پلتفرم آن‌ها ایجاد می‌کند. در حالی که صرافی‌های دیجیتال پیش‌تر صرفاً به عنوان بستر معامله رمزارزها فعالیت می‌کردند، IEOها مدل کسب‌وکار جدیدی را معرفی کرده‌اند که ارزش افزوده به همراه دارد.

با برگزاری یک IEO، صرافی علاوه بر نقش پلتفرم معاملاتی، به عنوان اولین بازار برای لیست کردن توکن موردنظر ظاهر می‌شود. نمونه بارز این موضوع، لانچ‌پد بایننس (Binance Launchpad) است، جایی که توکن‌هایی مانند فچ (Fetch) و بیت‌تورنت (BitTorrent) تنها در همان صرافی عرضه شدند.

این اقدام، بایننس را در مقایسه با سایر رقبا برتری قابل‌توجهی بخشید، چرا که اولین پلتفرم معامله این توکن‌ها بود و این مزیت، اعتبار و جذابیت بیشتری برای آن ایجاد کرد. همچنین، برگزاری IEO از طریق تبلیغات رایگان مرتبط با این رویداد، به نوعی تبلیغ غیرمستقیم و رایگان برای صرافی محسوب می‌شود. این امر، با جلب توجه کاربران، منجر به افزایش تعداد مشتریان می‌شود، زیرا تمامی افرادی که قصد شرکت در فروش توکن را دارند، باید ابتدا در پلتفرم ثبت‌نام کنند.

نحوه شرکت در عرضه اولیه توکن

هر فردی که در کشورهای محدود شده قرار نگیرد، می‌تواند در IEO (عرضه اولیه صرافی) شرکت کند. این نوع عرضه‌ها از روش‌های مختلفی برای رعایت مقررات استفاده می‌کنند، از جمله فرآیند Know-Your-Customer (KYC) که به منظور تایید هویت کاربران انجام می‌شود. کاربران پس از تکمیل فرآیند KYC و افتتاح حساب در صرافی‌های مشارکت‌کننده، مجاز به شرکت در IEO خواهند بود.

بیشتر پروژه‌های IEO محدودیت‌هایی برای شهروندان کشورهای ایالات متحده، چین، ونزوئلا، نیوزیلند و کره شمالی قائل هستند، به دلیل قوانین داخلی این کشورها در حوزه رمزارزها.

با توجه به روند تغییر در مدل‌های عرضه اولیه، انتظار می‌رود تعداد پروژه‌های IEO رو به افزایش باشد، هرچند انجام تحقیقات اولیه قبل از مشارکت همچنان از اهمیت بالایی برخوردار است.

نتیجه‌گیری

آیا عرضه اولیه توکن (IEO) تنها یک روند موقتی است یا جایگزین جدید برای ICOها (عرضه اولیه سکه) خواهد بود، تنها زمان مشخص می‌کند.

تجربه بایننس (Binance) نشان می‌دهد که این مدل نوین تامین مالی پتانسیل بالایی دارد و ممکن است در صنعت رمزارزها محبوبیت پیدا کند. موفقیت‌های چشمگیر مانند فروش سریع IEOهای پروژه‌های Fetch و BitTorrent (بیت‌تورنت)، که در عرض چند ثانیه به پایان رسیدند، و تبدیل شدن آن‌ها به موضوعات پرطرفدار در فروم‌های رمزارزی، نشان‌دهنده روند رو به رشد این شیوه است.

با آغاز فعالیت بسیاری از پلتفرم‌های پیشرو در عرضه محصولات IEO، نشانه‌های قوی وجود دارد که نحوه جمع‌آوری سرمایه در پروژه‌های رمزارزی نیز در حال تغییر است. این مدل جدید جمع‌سپاری رمزارزها پتانسیل بالایی دارد و می‌تواند به صادرکنندگان توکن در تامین مالی پروژه‌های مختلف کمک کند، به شرط آنکه صرافی‌ها نقش خود را به درستی ایفا کنند.

با این حال، هرچند IEO نسبت به مدل ICO معتبرتر به نظر می‌رسد، سرمایه‌گذاران باید همواره در نظر داشته باشند که قبل از سرمایه‌گذاری، با دقت و احتیاط عمل کنند و از پیروی کورکورانه از پروژه‌ها پرهیز کنند.

منبع: کریپتو.نیوز