راهنمای کامل صرافی‌های متمرکز رمزارز: مزایا، معایب و ریسک‌ها
صرافی‌های متمرکز رمزارز (CEX): راهنمای جامع مزایا، معایب و ریسک‌های امنیتی در بازار جهانی ارزهای دیجیتال
راهنمای جامع صرافی‌های متمرکز رمزارز: مزایا، معایب، ریسک‌های امنیتی و تفاوت‌های کلیدی در بازار جهانی ارزهای دیجیتال
صرافی‌های متمرکز رمزارز (CEX) نقش کلیدی در توسعه بازارهای جهانی ارزهای دیجیتال ایفا کرده‌اند. این نوع پلتفرم‌ها با فراهم کردن محیطی امن و کاربرپسند، امکان خرید و فروش سریع و آسان رمزارزها را برای کاربران فراهم می‌سازند و نقش واسطه‌ای میان خریداران و فروشندگان را بر عهده دارند.
در این مقاله، به بررسی مفهوم صرافی‌های متمرکز، نحوه عملکرد آن‌ها و مزایا و معایب این نوع از پلتفرم‌ها خواهیم پرداخت. شناخت دقیق این سیستم‌ها برای فعالان بازار رمزارز اهمیت زیادی دارد و می‌تواند در اتخاذ استراتژی‌های معاملاتی موثر مؤثر باشد.
CEX در رمزارزها چیست؟
صرافی‌های متمرکز رمزارز (CEX) بسترهای معاملاتی هستند که نقش واسطه را بین خریداران و فروشندگان ایفا می‌کنند و معاملات در دفتر سفارش متمرکز ثبت می‌شود. این نوع صرافی‌ها از مدل کسب‌وکار مشابه کارگزاری‌های آنلاین سنتی بهره می‌برند، به همین دلیل محبوبیت زیادی در میان سرمایه‌گذاران تازه‌کار رمزارز دارند. طراحی و رابط کاربری این پلتفرم‌ها شباهت زیادی به سامانه‌های معاملاتی بورس و فارکس دارد که کاربران ایرانی با آن‌ها آشنا هستند.
علاوه بر دسترسی آسان به بازار رمزارز، اکثر صرافی‌های متمرکز بزرگ تحت نظارت قوانین سخت‌گیرانه قرار دارند و ملزم به رعایت مقررات تطابق هستند، که این موضوع آن‌ها را به پلتفرم‌های امن‌تری برای انجام معاملات تبدیل می‌کند. این صرافی‌ها همچنین خدمات مالی متنوعی مبتنی بر رمزارز ارائه می‌دهند، از جمله کارت‌های نقدی رمزارز، حساب‌های پس‌انداز رمزارز و دیگر محصولات مالی، با هدف فراهم کردن تجربه‌ای کامل و یکپارچه برای کاربران و معامله‌گران در حوزه رمزارز.
نحوه عملکرد صرافی‌های مرکزی
صرافی‌های متمرکز (کِنسن‌ترِیزد اکسچنجس) با ارائه دفتر سفارش، فرآیند خرید و فروش ارزهای دیجیتال را برای کاربران تسهیل می‌کنند. در این سیستم، کاربران درخواست خرید یا فروش دارایی دیجیتال خود را در قیمت مشخص ثبت می‌کنند. این سفارشات در یک دفتر مرکزی جمع‌آوری و توسط موتور تطابق (matching engine) به هم متصل می‌شوند تا معاملات انجام شود.
برای شروع فعالیت در این پلتفرم‌ها، اغلب نیاز است که هویت خود را احراز و فرآیندهای KYC/AML را تکمیل کنید، که میزان این الزامات بسته به قوانین نظارتی هر کشور متفاوت است.
پس از احراز هویت، باید حساب کاربری خود را با واریز رمزارز یا ارز فیات به کیف پول داخلی صرافی شارژ کنید. در برخی پلتفرم‌ها، امکان اتصال کارت اعتباری به حساب برای خرید مستقیم رمزارز وجود دارد.
در مرحله بعد، می‌توانید رمزارز یا توکن موردنظر خود را با ثبت سفارش خریداری کنید. صرافی‌ها معمولاً انواع مختلفی از سفارش‌ها، مانند لیمیت، مارکت و استاپ‌لاس، را ارائه می‌دهند. پس از تکمیل سفارش، رمزارزی که خریداری کرده‌اید به حساب شما واریز می‌شود.
در نهایت، بهتر است رمزارزی که خریداری کرده‌اید را به کیف پول شخصی خود منتقل کنید. اگرچه صرافی‌ها از پروتکل‌های امنیتی برای حفاظت از دارایی‌های کاربران بهره می‌برند، اما کلیدهای خصوصی دارایی‌ها در اختیار خود صرافی است. در صورت ورشکستگی، ممکن است صرافی از رمزارزهای شما برای پرداخت بدهی‌ها استفاده کند، که این موضوع ریسک از دست دادن دارایی را در پی دارد.
تفاوت صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز
در مقایسه میان صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز، تفاوت‌های کلیدی به وضوح در جدول زیر نشان داده شده است. صرافی‌های متمرکز (CEXs) کنترل کامل بر دارایی‌ها و تراکنش‌ها دارند و معمولاً از طریق واسطه‌های مرکزی فعالیت می‌کنند. در مقابل، صرافی‌های غیرمتمرکز (DEXs) بر پایه قراردادهای هوشمند عمل می‌کنند و کاربران به طور مستقیم و بدون نیاز به واسطه، به تبادل دارایی‌ها می‌پردازند. این تفاوت‌ها تأثیر مستقیمی بر امنیت، حریم خصوصی، سرعت تراکنش‌ها و میزان کنترل کاربران بر دارایی‌های خود دارد.
| Criteria | Centralized Exchanges (CEX) | Decentralized Exchanges(DEX) |
| Custody of Assets | To start trading, you have to deposit your crypto onto the exchange, which will take custody of your asset. | You retain full control of your assets and only have to connect your wallet to start trading on the decentralized exchange. |
| Decentralization | Operates according to a centralized model, where an organization controls the exchange. | There is no central organization running operations. Instead, it is run by smart contracts. |
| Liquidity | The presence of institutional investors, and operating in a structured and (often) regulated environment attracts a large user base that brings high liquidity. | A handful of leading DEXs have substantial liquidity. The remainder, very little. |
| Regulations | Some CEXs are regulated. | DEXs are currently not regulated. |
| Accessibility | This mostly depends on the policies set by the controlling organization. Not everyone can trade on a CEX because users typically have to complete an ID verification process. | Available to all. No ID checks are needed. |
مزایا و معایب صرافی‌های متمرکز
مزایای فعالیت در بازار رمزارزها از طریق صرافی‌های متمرکز شامل موارد زیر است: محیطی امن‌تر که تحت نظارت قوانین و سیاست‌های حفاظت از مصرف‌کننده قرار دارد، سرعت بالای تراکنش‌ها و هزینه‌های پایین به دلیل پردازش متمرکز، و وجود صندوق‌های جبرانی در صورت بروز هک یا حملات سایبری.
در مقابل، فعالیت در صرافی‌های غیرمتمرکز معایبی نیز دارد: کمبود شفافیت در عملیات، نگهداری دارایی‌های کاربران در اختیار صرافی که این امر خطر هک و از دست رفتن دارایی‌ها را افزایش می‌دهد، احتمال هدف قرار گرفتن برای فیلترینگ یا توقیف دارایی‌ها توسط نهادهای نظارتی یا دولت‌های مخالف، و مشکلات فنی که ممکن است منجر به توقف طولانی‌مدت خدمات شوند. همچنین، در صورت ورشکستگی، ممکن است صرافی‌ها از دارایی‌های کاربران برای پرداخت بدهی‌ها استفاده کنند.
مخاطرهای معامله در صرافی‌های متمرکز
ریسک اصلی معامله در صرافی‌های متمرکز (CEX) مربوط به خطر از دست دادن دارایی‌های نگهداری شده در این پلتفرم‌ها است.
در تاریخ بازار رمزارز، هک‌های بزرگ و مشهور صرافی‌های متمرکز مانند Mt. Gox در سال ۲۰۱۴ و Bitfinex در سال ۲۰۱۶ نمونه‌هایی از این خطر هستند که در آن‌ها میلیون‌ها دلار از وجوه مشتریان به سرقت رفت. این حوادث نشان می‌دهد که امنیت در این نوع صرافی‌ها همواره تهدیدی جدی محسوب می‌شود.
در سال‌های اخیر، صرافی‌های رمزارز اقدامات موثرتری برای حفاظت از دارایی‌های کاربران و کاهش خطر هک‌ها انجام داده‌اند. به عنوان نمونه، در پی برخی مشکلات امنیتی، صرافی OKX ویژگی خودکاری را معرفی کرده است که کلیدهای API با مجوزهای معامله و برداشت را که برای بیش از ۱۴ روز فعال نبوده‌اند، به صورت خودکار منقضی می‌کند. همچنین، در حوزه جبران خسارت، شبکه بلاکچین هارمونی (Harmony) پیشنهاد کرد تا با صدور حدود ۴.۹۷ میلیارد توکن ONE، قربانیان حمله هک در برویج Horizon در ژوئن ۲۰۲۲ را جبران کند.
با وجود این اقدامات، خطر از دست دادن دارایی‌ها در صرافی‌های متمرکز همچنان وجود دارد؛ به ویژه در صورت ورشکستگی صرافی، که ممکن است دارایی‌های کاربران برای پرداخت به طلبکاران به کار گرفته شود. بنابراین، بهترین راهکار برای حفاظت از دارایی‌های رمزارز، انتقال آن‌ها به کیف‌پول شخصی است که تنها مالک کلیدهای خصوصی آن باشد.
منبع: کریپتو.نیوز
