صلح و همزیستی در جهان با زبان و فرهنگ فارسی
صلح و گفت‌وگو در جهان با حضور اهالی قلم هند و پاکستان در نمایشگاه کتاب تهران
در جهانِ پرآشوب، فرهنگ، پلی است برای صلح و دوستی؛ زبانِ فارسی، پیام‌آورِ همبستگی و انسانیت است.
زبان فارسی نقش بسیار مهم و گسترده‌ای در تاریخ و فرهنگ ما ایفا کرده است و حتی در زمان حاضر، اهمیت آن اگر بیشتر از گذشته نباشد، کمتر نیز نیست. این سخن از محمدعلی اسلامی ندوشن است که بر نقش بی‌بدیل زبان فارسی تأکید دارد.
کتاب، محملی برای گفت‌وگو است و نمایشگاه کتاب، جشنی است برای پاس‌داشت این گفت‌وگو و تعامل فرهنگی. در حوزه فرهنگ، فرهنگ‌مداری جایگاهی ویژه دارد و افراد فعال در این حوزه، جز کتاب، فصل مشترک دیگری ندارند. آنان بی‌تفاوت به جهان‌های موازی نیستند، اما تمرکز و اولویت‌شان بر فرهنگ و هنر است. در عین حال، در تمامی برهه‌های تاریخی، شاعران و نویسندگان در قالب اشعار و یادداشت‌ها، همواره در پی بیان مفاهیم انسانی، عدالت‌طلبانه و صلح‌جو بوده‌اند.
در طول تاریخ، این افراد در مقابل فقر، بر برابری تأکید کرده‌اند و در مقابل جنگ، از صلح سخن گفته‌اند. حتی در موارد درگیری میان دولت‌ها، نویسندگان و شاعران هر دو ملت، همواره دعوت به آشتی و دوستی کرده‌اند. نمونه اخیر آن، آتش‌سوزی میان هند و پاکستان بود که نخستین جنگ پهپادی جهان لقب گرفت و منجر به کشته شدن غیرنظامیان بی‌گناه شد. اما در همان زمان، در تهران و در سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب، اهالی قلم هندی و پاکستانی، بی‌آن‌که هماهنگی قبلی داشته باشند، کنار هم نشستند و در قالب زبان فارسی، به گفت‌وگو درباره وحدت و همبستگی فرهنگی پرداختند.
وقتی «سیداختر حسین»، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه جواهر نعل نهرو هند، و «سیدکوثر عباس موسوی»، مترجم و مدیر انتشارات العرفان پاکستان، در محوطه‌ای نزدیک مصلی در گفت‌وگو بودند، و من از آن‌ها درباره جنگ بیهوده بر سر کشمیر پرسیدم، هر دو هم‌نظر بودند که اگرچه غم‌خوار آن کشته‌شدگان بی‌گناه هستند، اما تا زمانی که فرهنگ و کتاب وجود دارد، مجال و فرصت برای بحث‌های علمی و عملی باقی است. این نشان می‌دهد که آنان خود را از این آلودگی‌های روزمره و زودگذر برحذر می‌دانند و از این دیدگاه بلند، حکیمانه و فراتر از سیاست، به آینده می‌نگرند.
این افراد، دانشمندان و فرهنگ‌دوستانی هستند که در این روزگار پر از خون، خشم و جنگ، تنها با کتاب و قلم سر و کار دارند. مهم‌تر از همه، آنان بر زبان فارسی تسلط دارند؛ زبانی که در طول هزار سال، هم در نگارش نثر و هم در سرایش شعر، الگویی برای سازش، صفا، و انسان‌دوستی بوده است. زبان فارسی، در این دوران، نماد و سمبلی است برای همزیستی، اتحاد و ارزش‌های انسانی که سرشار از محبت و دگرخواهی است.
