پشت پرده میلیاردی شدن شبکه نمایش خانگی ایران؛ چگونه کاربران پول اینترنت می‌دهند و پلتفرم‌ها سود می‌برند؟

بر اساس گزارش سرویس هنر و رسانه پایگاه خبری فارس، کارشناسان حوزه شبکه نمایش خانگی برآورد کرده‌اند که درآمد کل این صنعت در کشور بین 10 تا 15 میلیارد تومان است. در جدیدترین گزارش نمافر، درآمد وی‌اودی‌ها در سال 1403 حدود 13 میلیارد تومان اعلام شده است که از این مبلغ، 5 میلیارد تومان مربوط به فروش ترافیک اینترنت، 4.3 میلیارد تومان به تبلیغات و اسپانسرینگ و 3.7 میلیارد تومان نیز به حق اشتراک اختصاص یافته است.

بر خلاف پلتفرم‌های جهانی مانند نتفلیکس، مدل اقتصادی پلتفرم‌های ایرانی بیشتر بر فروش ترافیک اینترنت و تبلیغات استوار است تا بر حق اشتراک. نمافر در گزارش جدید خود، درآمد هر کاربر ماهانه را بر اساس مدل‌های مختلف درآمدی، بین 579 هزار تا 766 هزار تومان برآورد کرده است.

در این میان، پلتفرم فیلیمو در هر چهار حوزه درآمدی شامل حق اشتراک، فروش ترافیک، تبلیغات درون‌برنامه‌ای و تبلیغات تبلیغاتی، بیشترین درآمد را از کاربران دریافت می‌کند. همچنین، پنج پلتفرم نمافیلم، نماوا، شیدا، فیلم‌نت و فیلیمو عمدتاً از طریق فروش ترافیک اینترنت کسب درآمد می‌کنند. در حال حاضر، در مرحله تدوین آیین‌نامه «سند تسهیم»، تمهیداتی در حوزه ترافیک و تقویت تولید محتوای داخلی در نظر گرفته شده است.

در حال حاضر، تفاوتی در میزان درآمد بین تولیدات داخلی و محتوای ترجمه‌شده خارجی وجود ندارد، اما در فرآیند امتیازدهی در سند تسهیم، برای این دو نوع محتوا تفاوت‌هایی در نظر گرفته شده است.

با این حال، در بازار نمایش خانگی ایران، حتی فیلیمو که بیشترین تعداد کاربر را دارد، بیش از 60 درصد درآمد خود را از طریق تبلیغات تامین می‌کند. در مقابل، نماوا که سهم کمتری در درآمد حق اشتراک دارد، بیشتر به منابع پنهان‌تری مانند یارانه ترافیک اینترنت وابسته است.

به عنوان نمونه، نماوا برای پخش یک تیزر 15 ثانیه‌ای در ابتدای یک برنامه رئالیتی‌شو حدود 800 میلیون تومان دریافت می‌کند، و هزینه تبلیغات در ابتدای یک سریال ایرانی روزانه به حدود یک میلیارد و 200 میلیون تومان می‌رسد.

در مجموع، رقابت اصلی در بازار VOD ایران بیشتر بر سر جذب تبلیغات و بهره‌برداری حداکثری از درآمد ترافیک اینترنت است، نه بر سر کیفیت محتوا.