ریسک‌پذیری واقعی و خطرهای شرکت در «اسکوئید گیم»
کامران تفتی: شرکت در «اسکوئید گیم» نشان‌دهنده ریسک‌پذیری است یا خطرناک بودن آن؟
تحلیل روانشناسانه دیدگاه کامران تفتی درباره ریسک‌پذیری و مفهوم واقعی آن در زندگی و موفقیت
آقای تفتی، حضور در «اسکوئید گیم» نشان‌دهنده ریسک‌پذیری نیست.
در گزارشی، «کامران تفتی» در گفت‌وگویی پرمخاطب اعلام کرده است که در صورت برگزاری بازی «اسکوئید گیم» در ایران، حتماً در آن شرکت خواهد کرد، زیرا فردی ریسک‌پذیر است.
این بازیگر سینما و تلویزیون اخیراً اظهار داشته است که تمایل دارد در مسابقه‌ای مانند «اسکوئید گیم» شرکت کند، زیرا ریسک‌پذیری او را ترغیب می‌کند. او این تصمیم را ناشی از شخصیت ریسک‌پذیر خود دانسته و گفته است: «اگر این بازی در کشور من برگزار شود و زندگی‌ام را از نظر مالی تحت تأثیر قرار دهد، حاضر هستم این ریسک را بپذیرم چون آدم ریسک‌پذیری هستم.»
در داستان این بازی، بازیکنان حاضرند با خطر جان خود بازی کنند تا برنده جایزه مالی قابل توجهی شوند. نگاه و دیدگاهی مانند دیدگاه «کامران تفتی»، در نگاه اول ممکن است جذاب و هیجان‌انگیز به نظر برسد، اما از منظر روانشناسی نیازمند تحلیل عمیق‌تری است؛ چرا که ممکن است پشت این نوع اظهار نظر، نگرشی نادرست یا حتی ناسالم نسبت به مفهوم زندگی، موفقیت و پذیرش ریسک وجود داشته باشد.
ریسک‌پذیری واقعی چه مفهومی دارد؟
ریسک‌پذیری در روانشناسی به معنای توانایی فرد برای وارد شدن آگاهانه به وضعیت‌هایی است که با عدم قطعیت و احتمال شکست همراه هستند، اما این تصمیم باید بر پایه اطلاعات، تحلیل و پذیرش نتایج احتمالی باشد. برای مثال، یک کارآفرین زمانی که روی یک ایده سرمایه‌گذاری می‌کند، با احتمال شکست روبرو است، اما در عین حال برای مدیریت این ریسک برنامه‌ریزی می‌کند. او نمی‌گوید: «همه‌چیز را از دست می‌دهم یا نابود می‌شوم»، بلکه در مسیر رشد، یادگیری و پیشرفت قدم برمی‌دارد. در مقابل، شرکت در بازی‌هایی که با ریسک مرگ همراه است و نتیجه آن کاملاً نامشخص است، بیشتر از آن که نوعی ریسک‌پذیری باشد، نشان‌دهنده بی‌پروایی یا حتی ناامیدی از مسیرهای طبیعی رشد است.
طرز تفکری که معتقد است یا باید همه چیز را داشته باشیم یا هیچ چیز را، یا دیدگاهی که بر اساس آن تنها دو حالت ممکن است: یا کامل بودن و یا کامل نبودن، این نوع ذهنیت که به آن «یا همه‌چیز یا هیچ‌چیز» گفته می‌شود، معتقد است که هیچ حالت میانه‌ای وجود ندارد و همه چیز یا کامل است یا کامل نیست.
تفکر «یا می‌میرم یا پولدار می‌شم» نمونه‌ای واضح از خطای شناختی به نام تفکر دوقطبی یا «دید سیاه و سفید» است. در این نوع نگرش، فرد تنها دو حالت قطعی را تصور می‌کند: یا پیروزی کامل یا شکست کامل، یا مرگ یا موفقیت. این الگوی فکری در بسیاری از اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب و اختلال شخصیت مرزی مشاهده می‌شود و غالباً منجر به تصمیم‌گیری‌های پرخطر و آسیب‌زا می‌گردد. در واقعیت، زندگی شامل طیف وسیعی از حالت‌ها و موقعیت‌های میانه است. موفقیت فرآیندی است تدریجی و پیچیده، نه یک انتخاب ساده و قطعی.
بحث در مورد شرکت در مسابقاتی مانند «اسکوئید گیم»، که مرگ‌آور بودن آن بر همگان واضح است، ممکن است نشان‌دهنده تمایل ناخودآگاه به ثروتمند شدن یک‌شبه باشد. در فرهنگی که ارزش تلاش بلندمدت، یادگیری تدریجی و رشد پایدار کم‌ارزش شده و موفقیت‌های ناگهانی و سریع برجسته‌تر دیده می‌شوند، تمایل به راه‌حل‌های سریع و پرخطر بیشتر می‌شود. این تمایل اغلب ریشه در احساس ناامیدی، مقایسه اجتماعی شدید، یا شکست‌های مکرر دارد و فرد را به سمت پذیرش خطراتی سوق می‌دهد که ممکن است جبران‌ناپذیر باشند.
گریختن از حقیقت یا از دست دادن معنا
افرادی که آماده‌اند جان خود را در راه دستیابی به هدفی به خطر بیندازند، گاهی در عمق روان خود با احساس پوچی و بی‌معنایی مواجه می‌شوند. زمانی که زندگی فردی فاقد معنا، هدف یا جهت مشخص است، او ممکن است به سمت هیجان‌های شدید یا تصمیم‌های افراطی گرایش پیدا کند تا خلأ درونی‌اش را جبران کند. در واقع، این نوع انتخاب‌ها نشان‌دهنده تلاش برای «احساس زنده بودن» است، نه صرفاً کسب ثروت. ریسک‌پذیری سالم در روانشناسی همراه با آگاهی، مسئولیت‌پذیری و هدفمندی است. اما آنچه در نظرات کامران تفتی دیده می‌شود، بیشتر شبیه به نوعی نگاه ناامیدانه و افراطی نسبت به موفقیت و زندگی است؛ نگاهی که در نتیجه منجر به فرسودگی و تخریب می‌شود، نه رشد. شاید زمان آن رسیده است که فرهنگ ریسک‌پذیری را بازتعریف کنیم؛ نه به‌عنوان پرش از ارتفاع بدون چتر، بلکه به‌عنوان ساختن آینده مرحله‌به‌مرحله، با شهامت، تعهد و صبر.
