اکران همزمان «پیرپسر» و «زن و بچه» در تابستان؛ فرصت یا چالش برای سینمای اجتماعی ایران؟

اکران فیلم‌های «پیر پسر» و «زن و بچه» در سینمای پر از کمدی ایران را باید به عنوان رویدادی مثبت ارزیابی کرد، اما همزمانی تقریبی این دو فیلم در تابستان امسال نکاتی مهم را در مورد تخصیص سالن‌ها و سانس‌ها به هر یک از آن‌ها مطرح می‌سازد که نیازمند بررسی دقیق‌تر در زمان‌بندی اکران است.

بر اساس گزارش خبرنگار سینمایی، اوایل اردیبهشت ماه، پخش‌کننده «پیر پسر» در مصاحبه‌ای با خبرگزاری اعلام کرد که فیلم در نوبت سوم اکران امسال قرار دارد، یعنی پس از تعطیلات اواسط خرداد. وضعیت اکران فیلم دیگر، «زن و بچه»، نیز با فاصله تقریبی یک ماه و پس از کاهش حاشیه‌های مربوط به حضور آن در جشنواره کن، برای تیر ماه برنامه‌ریزی شده است.

همزمانی تقریبی اکران این دو اثر اجتماعی در شرایطی که سینمای ایران در حال حاضر به شدت تحت تأثیر فضای کمدی قرار دارد، موضوعی است که باید مورد تأمل قرار گیرد.

با این اوصاف، «پیر پسر» از ۲۱ خرداد و «زن و بچه» طبق اعلام تهیه‌کننده، از ۱۸ تیرماه روی پرده خواهند رفت. این همزمانی، در حالی رخ می‌دهد که جریان‌سازی اجتماعی این فیلم‌ها در شرایط کنونی سینمای ایران، اهمیت و تأثیر خاص خود را دارد و می‌تواند بر میزان استقبال و میزان مخاطب هر یک تأثیرگذار باشد. همچنین، با توجه به کمبود آثار اجتماعی در سال آینده، این همزمانی می‌تواند بر جمعیت مخاطبان و اقبال عمومی نسبت به این فیلم‌ها تأثیرگذار باشد.

بررسی فیلم‌هایی که خبر تولید یا نمایش آنها در رسانه‌ها منتشر شده است، نشان می‌دهد که در حوزه سینمای اجتماعی در سال ۱۴۰۴ وضعیت چندان پررنگی وجود ندارد. در میان آثار مهم جشنواره فیلم فجر سال گذشته، تنها «رها» توانست نظر مخاطبان و منتقدان را جلب کند؛ فیلمی که در ایام نوروز روی پرده رفت و با فروش حدود ۳۶ میلیارد تومان، دوران طلایی اکران خود را سپری کرد.

در مقابل، اکران «قاتل و وحشی» ساخته حمید نعمت‌الله هنوز مشخص نیست و زمان نمایش آن مشخص نشده است. همچنین، این کارگردان تصویربرداری فیلم جدید خود، «بُت»، را در دی‌ماه گذشته به پایان رسانده است، اما پس از گذشت حدود شش ماه، خبری از نمایش آن در جشنواره‌های بین‌المللی نیست.

تعداد آثار مهم و جریان‌ساز که در میان منتقدان و رسانه‌ها مورد بحث قرار گرفته‌اند، بسیار کم است، به طوری که نیاز است برای هر یک از آنها برنامه‌ریزی دقیقی صورت گیرد تا بتوانند فرصت مناسبی برای اکران پیدا کنند.

در این میان، تنها «رکسانا» و «گوزن‌های اتوبان» پروانه نمایش دریافت کرده‌اند و در صورت عدم بروز رویدادهای غیرمنتظره، امسال به مجموعه اکران‌ها اضافه خواهند شد. فیلم «باد وحشی» با بازی نوید محمدزاده که ابراهیم عامریان خبر ساخت و اکران آن را به ایرنا اعلام کرده بود، هنوز در سکوت خبری قرار دارد.

علاوه بر این، وضعیت اکران و نمایش آثار دیگری مانند «رگ‌های آبی» و «لاک‌پشت»، که در بخش نمایش ویژه جشنواره گذشته حضور داشتند و در فضای رسانه‌ای جریان‌سازی خاصی نداشتند، هنوز مشخص نیست. با توجه به این شرایط، می‌توان گفت تعداد آثار مهم و تاثیرگذار در فضای رسانه‌ای کم است و نیازمند برنامه‌ریزی دقیق برای اکران هر یک از آنها می‌باشد.

«پیرپسر» در جشنواره‌های اکران، تجربه‌ای متفاوت و خاص داشته است. این فیلم با حضور دو بازیگر شاخص سینمای اجتماعی، حامد بهداد و لیلا حاتمی، داستانی را روایت می‌کند که از اکران بدون ممیزی تا محدودیت‌های سنی، خبرهای مختلفی درباره آن منتشر شده است. این موضوع احتمالاً مخاطبان خاموش سینمای اجتماعی ایران را به سالن‌های سینما می‌کشاند.

در شرایط کنونی، اکران همزمان دو فیلم اجتماعی در پردیس‌های تک‌سالنه یا دوسالنه، با توجه به کمبود اقبال به گونه کمدی، دشوارتر شده است. این نوع پردیس‌ها تمایل دارند که یا تنها یکی از این فیلم‌ها را در هر زمان اکران کنند یا هزینه و زمان بیشتری برای نمایش هر دو فیلم اختصاص دهند.

«زن و بچه» نیز به عنوان چهارمین اثر سعید روستایی، بازیگرانی چون پریناز ایزدیار و پیمان معادی را مقابل هم قرار داده است. روستایی پس از ساخت فیلم جنجالی «برادران لیلا»، توجه زیادی را به خود جلب کرده و امسال نیز در جشنواره کن و فضای عمومی جامعه با اظهاراتش حاشیه‌ساز شد.

تمام این موارد نشان می‌دهد که برای اکران این دو فیلم مهم نیازمند برنامه‌ریزی و مدیریت دقیق هستیم. «پیرپسر» در شب اکران جشنواره‌ای در برج میلاد، حدود سه ساعت زمان می‌برد، در حالی که «زن و بچه» بر اساس اطلاعات سایت آی‌ام‌دی‌بی، بیش از دو ساعت است. بنابراین، حتی اگر این فیلم‌ها در زمان‌های متفاوت اکران شوند، هر یک تقریباً دو سانس در یک سالن اشغال می‌کنند که این موضوع نیازمند برنامه‌ریزی مناسب است.

با توجه به استقبال زیاد مخاطبان از این دو فیلم، پیش‌بینی می‌شود که سینماها باید سالن‌های بیشتری را به آن‌ها اختصاص دهند. اما در شرایط فعلی، پردیس‌های تک‌سالنه یا دوسالنه، که تمایل کمی به اکران همزمان فیلم‌های اجتماعی دارند، نیازمند تدابیر خاصی برای مهندسی اکران این آثار هستند. این وضعیت اهمیت برنامه‌ریزی دقیق و آینده‌نگرانه در مدیریت اکران فیلم‌های پرمخاطب را بیشتر می‌کند.