تفاوت‌های کلیدی بیت‌کوین و اتریوم: راهنمای جامع برای سرمایه‌گذاران و توسعه‌دهندگان در بازار رمزارز

رمزارزها تحولات قابل توجهی در فضای مالی جهانی ایجاد کرده‌اند، به‌ویژه با ظهور بیت‌کوین (BTC) و اتریوم (ETH) که به عنوان دو بازیگر اصلی در این حوزه شناخته می‌شوند. در این گزارش، به بررسی تفاوت‌های کلیدی بین این دو پروژه می‌پردازیم، از جمله ویژگی‌ها، عملکردهای اخیر و چشم‌اندازهای آینده آن‌ها.

درک دقیق تفاوت‌های بیت‌کوین و اتریوم برای سرمایه‌گذاران، توسعه‌دهندگان و فعالان بازار اهمیت زیادی دارد، زیرا هر دو نقش مهمی در شکل‌گیری اقتصاد دیجیتال ایفا می‌کنند.

درک مفاهیم بیت‌کوین و اتریوم

در فضای رمزارز، مقایسه بیت‌کوین (BTC) و اتریوم (ETH) همواره موضوع بحث و مناقشه است. این دو ارز دیجیتال، اگرچه ویژگی‌های مشترکی دارند، اما تفاوت‌های قابل‌توجهی نیز میان آن‌ها دیده می‌شود.

کاربران می‌توانند هر دو رمزارز را در کیف‌پول‌های مجازی نگهداری و با آدرس‌های یکتای آلفانومریک شناسایی کنند. هرچند امکان خرید و فروش آن‌ها در بسترهای تبادل آنلاین وجود دارد، اما هیچ‌یک از این دو توسط نهادهای مالی یا بانک‌های مرکزی کنترل یا تنظیم نمی‌شود. عملیات این رمزارزها در شبکه‌ای توزیع‌شده صورت می‌گیرد که شامل هزاران نود است؛ نودهایی که نسخه‌های تکراری از شبکه را اجرا می‌کنند تا از دستکاری جلوگیری شود.

با وجود شباهت‌ها، بیت‌کوین بیشتر به عنوان ذخیره ارزش مورد استفاده قرار می‌گیرد، در حالی که اتریوم عمدتاً برای تعامل با برنامه‌های غیرمتمرکز (dapps) بر بستر بلاک‌چین خود طراحی شده است. بسیاری از سرمایه‌گذاران بیت‌کوین را به عنوان ابزاری امن برای حفظ ارزش در زمان نوسانات بازار نگه می‌دارند، در حالی که اتریوم را برای دسترسی به خدمات مالی غیرمتمرکز (دیفای) به کار می‌گیرند.

مبانی اولیه بیت‌کوین

در سال ۲۰۰۹، رمزارزها رسماً وارد عرصه مالی شدند، زمانی که فرد یا گروهی ناشناس به نام ساتوشی ناکاموتو بیت‌کوین (Bitcoin) را به جهان معرفی کرد. هدف اصلی ساتوشی از این پروژه، ایجاد یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز و هم‌پایه بود که بتواند افراد را از محدودیت‌های نظارتی دولت‌ها و کنترل نهادهای مالی سنتی آزاد سازد. این ابتکار، نقطه آغازی برای تحولی اساسی در ساختار بازارهای مالی جهانی محسوب می‌شود.

تکنولوژی پایه بیت‌کوین، بلاک‌چین، به عنوان یک دفتر کل غیرقابل تغییر، تمامی تراکنش‌ها را در شبکه‌ای توزیع‌شده از نودها ثبت می‌کند و با بهره‌گیری از تکنیک‌های رمزنگاری، امنیت و صحت داده‌ها را تضمین می‌نماید.

در شبکه بیت‌کوین، ماینرها بلوک‌ها را از طریق فرآیند اثبات کار (PoW) تولید و به اشتراک می‌گذارند. این فرآیند نیازمند استفاده گسترده از قدرت محاسباتی است که با انجام عملیات هشینگ، صحت تراکنش‌ها را تایید می‌کند.

فرایند ماینینگ بیت‌کوین، که روشی غیرمتمرکز برای انتشار توکن‌های جدید و تایید تراکنش‌ها است، به همراه مکانیزم‌های اجماع، شبکه را در برابر حملات مخرب و تلاش برای تغییر موجودی حساب‌ها یا دوباره‌صرف کردن وجوه مقاوم می‌سازد. این ساختار باعث شده است شبکه بیت‌کوین با کم‌ترین میزان توقف عملیاتی فعالیت کند.

در روزهای اولیه، بیت‌کوین با شک و تردید مواجه بود و اغلب با فعالیت‌های غیرقانونی در دارک‌وب مرتبط می‌شد. اما با آشکار شدن پتانسیل آن به عنوان «طلای دیجیتال»، تدریجاً مورد توجه تکنولوژی‌دوستان، طرفداران حقوق فردی و سرمایه‌گذاران آینده‌نگر قرار گرفت.

ماهیت غیرمتمرکز بیت‌کوین و عرضه محدود آن، که حداکثر به ۲۱ میلیون واحد محدود شده است، این ارز دیجیتال را به عنوان یک پوشش در برابر تورم و جایگزینی برای ذخیره ارزش مطرح کرده است. این ویژگی‌ها، همراه با فرآیند ماینینگ، در طول زمان، بیت‌کوین را به دارایی ضدتورمی تبدیل کرده است.

در آستانه رویداد هالوینگ بعدی بیت‌کوین در آوریل ۲۰۲۴ قرار داریم، رویدادی مهم که با کاهش پاداش استخراج هر بلاک، تاثیر قابل‌توجهی بر عرضه و قیمت این رمزارز دارد.

بر اساس سابقه، رویدادهای هالوینگ معمولاً به عنوان محرک‌های قوی در روند صعودی بیت‌کوین عمل کرده‌اند و نقش مهمی در افزایش قیمت این ارز دیجیتال ایفا می‌کنند.

مبانی اتریوم

چهار سال پس از معرفی بیت‌کوین، ویتالیک بوترین، برنامه‌نویس جوان روسی-کانادایی، پروژه اتریوم (Ethereum) را به همراه جمعی از شخصیت‌های برجسته مانند گایو وود، چارلز هاسکینسون، آنتونی دی یوریو و میهای الیسه ارائه داد. هدف از این پروژه، توسعه فناوری بلاک‌چین و ارتقاء قابلیت‌های آن به فراتر از پرداخت‌های همتا به همتا بود.

در اوایل سال ۲۰۱۴، اتریوم در کنفرانس بیت‌کوین در میامی، فلوریدا، به صورت عمومی معرفی شد و سرانجام در ژوئیه ۲۰۱۵ با نسخه اولیه‌ای به نام فرانتیر (Frontier) راه‌اندازی شد. در حالی که بیت‌کوین پایه‌گذار تراکنش‌های غیرمتمرکز پِی‌تِرِی (P2P) بود، اتریوم با هدف توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند، نقش مهمی در تحول فناوری بلاک‌چین ایفا کرد.

در حال حاضر، توسعه‌دهندگان بر روی اتریوم، پروژه‌های دی‌اپس (dapps) متعددی در حوزه خدمات مالی و توکن‌های غیرقابل تعویض (NFTs) راه‌اندازی کرده‌اند که نشان‌دهنده قابلیت‌های بی‌پایان قراردادهای هوشمند است. تمامی تراکنش‌ها، ساخت قراردادهای هوشمند و اجرای دی‌اپس‌ها نیازمند پرداخت به اتر (Ether)، ارز دیجیتال بومی شبکه، است.

با افزایش ارزش اتر، این رمزارز نه تنها برای تراکنش‌ها بلکه به عنوان یک دارایی ذخیره ارزش نیز مورد توجه قرار گرفته است. دی‌اپسهای مبتنی بر اتریوم امکان بهره‌برداری‌های مختلفی، از جمله استفاده به عنوان وثیقه برای وام‌گیری یا کسب بهره از طریق پروتکل‌های دیفای (DeFi)، را فراهم کرده‌اند.

در جهت بهبود کارایی، امنیت و پایداری شبکه، اتریوم در طول سال‌ها چندین بروزرسانی مهم را تجربه کرده است. آخرین نسخه، به نام دِن‌کان (Dencun)، قرار است در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۴ عرضه شود و بخشی از برنامه‌های توسعه‌ای گسترده‌تری است که هدف آن‌ها تبدیل اتریوم به یک پلتفرم مقیاس‌پذیر، مقاوم و جامع است.

پس از دِن‌کان، انتظار می‌رود سه بروزرسانی دیگر با نام‌های وِرژ (Verge)، پُرِج (Purge) و اسپِلُرِج (Splurge) نیز اجرا شوند، که همگی در راستای ارتقاء و توسعه اکوسیستم اتریوم طراحی شده‌اند.

بررسی تفاوت‌های بیت‌کوین و اتریوم

در مقایسه میان بیت‌کوین (Bitcoin) و اتریوم (Ethereum)، هرچند هر دو بر پایه دفترکل توزیع‌شده و رمزنگاری ساخته شده‌اند، اما تفاوت‌های قابل‌توجهی در جنبه‌های فنی دارند. این تفاوت‌ها، نقش مهمی در کاربرد و عملکرد هر دو شبکه ایفا می‌کنند.

یکی از تفاوت‌های کلیدی، نوع تراکنش‌ها است. در شبکه اتریوم، تراکنش‌ها می‌توانند شامل کدهای اجرایی باشند که امکان توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) و قراردادهای هوشمند را فراهم می‌کند، در حالی که تراکنش‌های بیت‌کوین صرفاً اطلاعات مربوط به انتقال دارایی را ثبت می‌کنند. همچنین، در حالی که تراکنش‌های اتریوم معمولاً سریع‌تر انجام می‌شوند، هزینه‌های تراکنش در این شبکه، معروف به gas fee، نسبت به بیت‌کوین بالاتر است. اتریوم در حال حاضر در حال توسعه راهکارهایی برای افزایش مقیاس‌پذیری و کاهش این هزینه‌ها است.

از نظر هدف اصلی، بیت‌کوین به عنوان یک ارز دیجیتال صرف طراحی شده است، در حالی که اتریوم بیشتر به عنوان پلتفرمی برای اجرای قراردادهای هوشمند و توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز مورد استفاده قرار می‌گیرد و نقش پولی مستقیم ندارد.

در زمینه زمان تایید تراکنش‌ها، اتریوم در مواردی در عرض چند ثانیه تراکنش‌ها را تایید می‌کند که این سرعت، بسیار بیشتر از بیت‌کوین است؛ چرا که تایید تراکنش‌های بیت‌کوین ممکن است چند دقیقه طول بکشد.

از نظر مقیاس‌پذیری، هر دو شبکه با چالش‌هایی روبه‌رو هستند. بیت‌کوین توانایی پردازش حدود هفت تراکنش در ثانیه را دارد، در حالی که این رقم برای اتریوم حدود ۳۰ تراکنش است. هر دو پروژه در حال توسعه راهکارهایی برای افزایش ظرفیت تراکنش‌ها هستند؛ اتریوم با استفاده از sharding قصد دارد ظرفیت بلاک‌چین خود را افزایش دهد و شبکه‌های متعدد (shards) برای توزیع بار محاسباتی ایجاد کند، در حالی که بیت‌کوین با ارتقاء SegWit و توسعه لایه دوم Lightning Network، تلاش می‌کند فضای بلاک محدود خود را به‌طور مؤثرتری مدیریت کند و امکان پردازش تا ۱۵ میلیون تراکنش در ثانیه را فراهم آورد.

در بخش مکانیزم اجماع، تفاوت اساسی میان این دو شبکه است. بیت‌کوین از سیستم اثبات کار (PoW) بهره می‌برد، در حالی که اتریوم در سپتامبر ۲۰۲۲ به اثبات سهام (PoS) مهاجرت کرده است. این تغییر، به‌منظور کاهش مصرف انرژی و بهبود کارایی صورت گرفته است، چرا که سیستم PoW مصرف برق بسیار بالایی دارد و مورد انتقاد قرار گرفته است.

انتقال اتریوم به سیستم اثبات سهام (PoS) موجب کاهش چشمگیر مصرف انرژی شده است. در این رویداد، به جای ماینرها، اعتبارسنج‌ها (Validators) جایگزین شده‌اند که با استیک کردن دارایی‌های رمزارزی خود، فرصت تولید بلاک‌های جدید را کسب می‌کنند. این تحول بزرگ در شبکه اتریوم، گام مهمی در جهت کاهش اثرات زیست‌محیطی و بهبود کارایی سیستم‌های بلاک‌چین محسوب می‌شود.

با وجود تعداد بیشتری از کوین‌های در گردش، ارزش بازار اتریوم (Ethereum) به طور قابل‌توجهی کمتر از بیت‌کوین (Bitcoin) است. روزانه حدود نیم میلیون تراکنش در شبکه بیت‌کوین انجام می‌شود، در حالی که اتریوم حدود ۱.۲ میلیون تراکنش را پردازش می‌کند. این تفاوت عمدتاً به دلیل سرعت بالاتر افزودن بلاک‌های جدید در شبکه اتریوم و تعداد بیشتر بلاک‌ها نسبت داده می‌شود، هرچند اندازه هر بلاک در این شبکه کوچک‌تر است.

نتایج نهایی

در بررسی مقایسه بیت‌کوین (Bitcoin) و اتریوم (Ethereum)، نمی‌توان منکر ارزش‌های منحصربه‌فرد هر دو رمزارز در اقتصاد دیجیتال شد. عملکرد بازار این دو دارایی نشان می‌دهد که انتخاب میان آن‌ها برای سرمایه‌گذاران کار ساده‌ای نیست، زیرا هر یک استدلال‌های قوی خود را دارند.

بیت‌کوین به عنوان یک ذخیره ارزش و دارایی ضدتورمی، جایگاه خود را در بازار تثبیت کرده است. این رمزارز به عنوان جایگزینی برای سیستم‌های مالی سنتی و ابزار محافظت در برابر تورم شناخته می‌شود.

در مقابل، اتریوم با تمرکز بر قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز، بستری برای نوآوری فراهم کرده است. روندهایی مانند دیفای (DeFi) و NFTها (توکن‌های غیرقابل‌تعویض) در بستر این پلتفرم شکل گرفته‌اند و رشد قابل توجهی یافته‌اند.

در چشم‌انداز آینده، هر دو رمزارز در مسیر تثبیت جایگاه خود در بازار باقی خواهند ماند. رویداد هاوینگ بیت‌کوین در سال ۲۰۲۴ ممکن است محرکی صعودی برای قیمت این رمزارز باشد، در حالی که به‌روزرسانی‌های پی‌درپی اتریوم با هدف بهبود مقیاس‌پذیری، امنیت و پایداری، پتانسیل افزایش کارایی و عملکرد این رمزارز را دارا هستند.

با این حال، سرمایه‌گذاران باید در نظر داشته باشند که هر دو دارایی در معرض ریسک قرار دارند. با توجه به تحولات مداوم در فضای رمزارز، آگاهی و تصمیم‌گیری هوشمندانه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

منبع: کریپتو.نیوز