تاریخچه جنجالی لقبهای لنگی و کیسهکش در دربی تهران
ریشههای تاریخی لقبهای لنگی و کیسهکش در دربی تهران؛ داستانهای جنجالی و فرهنگ رقابت پرسپولیس و استقلال
ریشههای تاریخی لقبهای لنگی و کیسهکش در دربی تهران، داستانهای جنجالی و فرهنگ رقابت پرسپولیس و استقلال را بررسی میکند.

به گزارش سرویس ورزش پایگاه خبری، در آستانه برگزاری دربی حساس پایتخت، که بار دیگر نبرد پرسپولیس و استقلال توجه هواداران را به خود جلب میکند، لقبهای جنجالی «لنگی» و «کیسهکش» مجدداً بر سر زبانها میافتند. این عبارات، که ریشه در رقابتهای پرشور و کریخوانیهای هواداری دارند، بخش جداییناپذیر فرهنگ فوتبال ایران شدهاند، اما منشأ و تاریخچه شکلگیری آنها چیست؟ در این مقاله، به بررسی ریشههای تاریخی این اصطلاحات میپردازیم و نگاهی به گذشتهای میاندازیم که این نامها را به فرهنگ دربی تهران پیوند زده است.
عنوان «لنگی»؛ از قهوهخانهها تا ورزشگاهها
داستان لقب «لنگی» به اوایل دهه ۱۳۵۰ خورشیدی بازمیگردد، زمانی که تحولات در باشگاههای فوتبال ایران در حال وقوع بود. در آن زمان، تیم شاهین منحل شد و بازیکنانش به تیمهای پرسپولیس و پیکان پیوستند، پیش از آنکه مجدداً به پرسپولیس بازگردند. این تغییرات مکرر، که به نوعی بیثباتی در هویت تیمی تعبیر میشد، سوژهای برای هواداران رقیب فراهم کرد.
بر اساس روایتهای موجود، «یدالله آماده» معروف به «یدا بوقی»، یکی از لیدرهای سرشناس استقلال در آن دوران، در قهوهخانهای به نام «قاسم قهوهچی» جملهای طعنهآمیز به زبان آورد: «این پرسپولیسیها مثل لنگ حمام میمونن که هر روز دور کمر یکی بسته میشه.» این کنایه، که به جابهجاییهای مکرر بازیکنان اشاره داشت، به سرعت در میان هواداران استقلال محبوب شد و به عنوان شعار «لنگی» در ورزشگاهها رواج یافت. برخی منابع همچنین معتقدند این لقب به هواداران پرسپولیس که از «لنگ» به عنوان پرچم استفاده میکردند، اشاره دارد.
در مقابل، هواداران پرسپولیس نیز واکنش نشان دادند و با اشاره به عباس کارگر، بازیکن استقلال، لقب «دلاک» را برای هواداران رقیب به کار بردند که بعدها به «کیسهکش» تغییر یافت.
عنوان «کیسهکش»؛ از شکست بزرگ تا حمام عمومی
لقب «کیسهکش» ریشه در یکی از تاریخیترین مسابقات دربی تهران دارد. در 16 شهریور 1352، پرسپولیس در ورزشگاه آزادی، که برای نخستین بار میزبان دربی بود، استقلال (تاج سابق) را با نتیجه چشمگیر 6-0 شکست داد. این پیروزی قاطع که هنوز در خاطره هواداران پرسپولیس زنده است، باعث شد هواداران تیم سرخپوش، استقلالیها را به «کیسه بوکس» تشبیه کنند؛ کیسهای که تنها ضربه میخورد و هیچ واکنشی نشان نمیدهد.
اما ماجرا به همینجا ختم نمیشود. گفته میشود پس از این شکست سنگین، تیمسار خسروانی، رئیس وقت باشگاه تاج، برای تنبیه بازیکنان تیمش، آنها را به کار اجباری در حمام عمومی فرستاد. این اتفاق که در فضای هواداری به سرعت پخش شد، معنای جدیدی به لقب «کیسهکش» بخشید، چرا که «کیسهکشی» به معنای شستوشوی بدن با کیسه در حمامهای سنتی بود. اگرچه برخی منابع این روایت را تأیید نکردهاند، اما این داستان به بخشی از فرهنگ هواداری تبدیل شده است.
کریخوانی؛ جزئی از هویت دربی
اگرچه این القاب اغلب با طعنه و کنایه همراه هستند و گاهی به عنوان توهین تلقی میشوند، اما نمیتوان نقش آنها در ایجاد هیجان و جذابیت دربی تهران را نادیده گرفت. کریخوانی، که از شعارهای ورزشگاهی گرفته تا طنزهای فضای مجازی را شامل میشود، جزو بخشهای جداییناپذیر فرهنگ فوتبال ایران است. مرتضی احمدی، بازیگر فقید و هوادار قدیمی پرسپولیس، از اولین شعارهای جمعی در ورزشگاهها یاد میکند که ریشه در کشتی پهلوانی داشت و بعدها وارد دنیای فوتبال شد. این سنت، با همه فراز و نشیبهایش، هنوز هم ادامه دارد.
نگاهی به وضعیت فعلی
در دنیای امروز، اصطلاحاتی مانند «لنگی» و «کیسهکش» فراتر از مرزهای ورزشگاهها، در فضای مجازی و حتی در گفتوگوهای روزمره هواداران رایج شدهاند. هرچند برخی بر این باورند که این القاب بیشتر به تفرقه و توهین دامن میزنند تا تقویت روحیه رقابت، اما برای بسیاری از طرفداران، این بخش جداییناپذیر از لذت تماشای دربی است. آنچه قطعی است، این است که دربی تهران، با تمام جنجالها و لقبهایش، هنوز هم یکی از مهمترین رویدادهای ورزشی در ایران محسوب میشود.
توجه داشته باشید که اطلاعات ارائهشده در این متن بر اساس منابع موجود و روایتهای طرفداران است و ممکن است در جزئیاتی با واقعیت تطابق نداشته باشد.