درگذشت اسطوره هنر ایران در روز تولدش؛ میراث بینظیر بیضایی
درگذشت بهرام بیضایی؛ اسطوره هنر ایران در روز تولدش، میراثی بینظیر در سینما و تئاتر
درگذشت بهرام بیضایی، اسطوره هنر ایران در سینما و تئاتر، میراثی بینظیر از آثار ماندگار و تأثیرگذار در تاریخ هنر کشور.
بهرام بیضایی در پنجم دیماه 1317 در تهران به دنیا آمد. این هنرمند برجسته در حوزه سینما و تئاتر، نمایشنامهنویس، فیلمنامهنویس و پژوهشگر، در آمریکا از دنیا رفت. دانشگاه ایرانشناسی استنفورد این خبر را تأیید کرده است.
او علاوه بر فعالیت در کارگردانی و نوشتن نمایشنامه، در عرصههای دیگری مانند تدوین، ساخت عنوانبندی و تهیهکنندگی نیز تجربه داشت. بیضایی از سال 1340 تاکنون 24 اثر در قالب فیلم کوتاه و بلند ساخته یا تدوین کرده است که فیلمهای سینمایی مهمی مانند «چریکهتارا»، «مرگ یزدگرد»، «باشو غریبه کوچک»، «شاید وقتی دیگر»، «مسافران» و «سگکشی» در راس آثار او قرار دارند. این هنرمند که نویسندگی 30 نمایشنامه در کارنامهاش ثبت شده است، هشت اجرای تئاتر نیز برگزار کرده است. همچنین، او نگارش 51 فیلمنامه، پنج روایت و شش پژوهش را در سوابق خویش دارد.
در سال 1386، پس از ده سال غیبت در عرصه فیلمسازی، فیلم «وقتی همه خوابیم» را ساخت. در سال 1385 تصمیم گرفت ساخت فیلمنامه دیگری به نام «مقصد» را آغاز کند، هرچند با مشکلاتی روبرو شد و ترجیح داد مدتی از پروژه دور بماند. او هماکنون یکی از کمکارترین اما اثرگذارترین فیلمسازان ایران است، که با آثار مهمی چون «باشو غریبه کوچک»، «مرگ یزدگرد»، «چریکه تارا»، «کلاغ»، «سفر»، «مسافران»، «شاید وقتی دیگر»، «سگکشی» و دیگر آثار شناخته میشود.
بهرام بیضایی فردی بود که نگران درختان کشورش بود و از قطع درختان هزارساله غمگین میشد. چند سال پیش در سالروز تولدش گفت: «دهها فیلم نساختهام؛ تنها 9 فیلم بلند و سه فیلم کوتاه ساختهام، هرچند برای ساخت همین آثار تلاش زیادی کردهام. میخواستم درباره کارهای ناتمامهام صحبت کنم، اما آنقدر طولانی است که نه من و نه شما فرصت و حوصله پرداختن به آن را داریم. قصد ندارم حرفهایم رنگ گلایه بگیرد.»
بیضایی شاید تنها حدود ده فیلم ساخته باشد، اما تعداد نمایشهای تئاتری که به صحنه برده است، بسیار بیشتر است. او با نگارش نمایشنامههایی مانند «پهلوان اکبر میمیرد»، «مرگ یزدگرد»، «فتح نامه کلات»، «هشتمین سفر سندباد»، «ندبه»، «سهراب کشی»، «سلطان مار»، «کارنامه بندار بیدخش»، «چهار صندوق»، «مجلس قربانی سنمار»، «مجلس ضربت زدن»، «طرب نامه»، «جنگ نامه غلامان»، «خاطرات هنرپیشه نقش دوم»، «تاراج نامه» و دیگر آثار، نقش مهمی در تئاتر ایران داشت.
او همچنین فیلمهایی چون «عمو سبیلو»، «کلاغ»، «غربیه و مه»، «رگبار»، «چریکه تارا»، «باشو غریبه کوچک»، «شاید وقتی دیگر»، «مسافران»، «سگکشی»، «وقتی همه خوابیم» و دیگر آثار، تاثیرگذاری عمیقی بر هنر ایران گذاشت.
