ماجرای سرنگونی MIG-۲۵ عراق و درسهای جنگ ۱۲ روزه ایران
ماجرای سرنگونی هواپیمای MIG-25 عراق در اصفهان و درسهای جنگ ۱۲ روزه ایران
تحلیل تاریخ جنگ ۱۲ روزه ایران، سرنگونی MIG-25 در اصفهان، عبرتها و توانمندیهای نیروی هوایی ایران در مقابل دشمنان را بررسی میکند.
شاداب عسگری، محقق تاریخ ایران، نظرات خود را درباره جنگ ۱۲ روزه ایران ارائه کرده است که در ادامه، خلاصهای از دیدگاههای او آورده شده است.
واقعه هدف قرار گرفتن جنگنده MIG-25 عراق در آسمان اصفهان
در سالهای ۱۳۶۴ یا ۱۳۶۵، یک هواپیمای MIG-۲۵ عراقی در ارتفاع بسیار بالا (بین ۷۰ تا ۹۰ هزار پا) وارد آسمان اصفهان شد و توسط نیروهای هوایی ایران سرنگون گردید. پس از این حادثه، پروازهای این نوع هواپیما برای مدت سه ماه در آسمان ایران متوقف شد.
با توجه به اینکه ایران در آن زمان فناوری لازم برای مقابله با چنین هواپیماهایی را نداشت، هم شوروی و هم عراق در پی یافتن علت سقوط این هواپیما بودند. به صورت نمادین، چند بسیجی از پدافند هوایی به مراسم نماز جمعه اصفهان دعوت شدند و به عنوان کسانی که هواپیما را سرنگون کرده بودند، مورد تقدیر قرار گرفتند.
نقش سرتیپ شهرام رستمی در مقابله با هواپیماهای MIG-25
این هواپیما چندین بار به سمت اصفهان پرواز کرده بود. سرتیپ شهرام رستمی، خلبان F۱۴، هر بار از پایگاه بلند میشد تا هدف را منهدم کند، اما موفقیتی حاصل نمیشد. او پیشنهاد داد که اگر رادار بتواند MIG۲۵ را به دقت شناسایی کند و هنگام رسیدن به ارتفاع ۷۰ هزار پا به او اطلاع دهد، میتواند با موشک فونیکس اقدام کرده و هواپیمای دشمن را سرنگون کند. این استراتژی عملیاتی شد و در نهایت، MIG۲۵ عراقی در زمان مناسب هدف قرار گرفت.
مسائل مرتبط با نبردهای هوایی و داستانها و افسانههایی که درباره هواپیماها ساخته شدهاند
در رابطه با برخی از اظهارات مربوط به توانایی هواپیماهایی مانند B۲ و F۳۵، شاداب عسگری به بررسی و تصحیح این افسانهها پرداخت. وی توضیح داد که مثلاً درباره B۲ گفته میشود که این هواپیما قادر است تا ۶۴ ساعت پرواز کند، اما پس از بررسیهای منطقی، مشخص شد این ادعا نادرست است و مدت زمان واقعی پرواز آن حداکثر ۲۴ ساعت است.
همچنین در مورد F۳۵، اطلاعات نادرستی منتشر شده است؛ از جمله این که گفته میشود این هواپیما فناوری پنهانکاری کامل دارد و رادارها نمیتوانند آن را شناسایی کنند. عسگری این ادعا را نیز رد کرده و تصریح نمود که چنین چیزی صحت ندارد و قابل اثبات نیست.
اطلاعات دشمن در طول جنگ دوازده روزه
در دوره جنگ ۱۲ روزه، دشمنان از اطلاعات دقیقی درباره پایگاههای راداری و تجهیزات دفاعی ایران برخوردار بودند. بخشی از این اطلاعات توسط آمریکا در اختیار آنان قرار گرفته بود. همچنین در دوران دفاع مقدس و پس از آن، تلاشهای مداومی برای شناسایی نقاط ضعف انجام شده بود. این برنامهریزیها و اقدامات از بیش از ۴۶ سال قبل از انقلاب آغاز شده بودند.
مسائل مربوط به نفوذ و حملات هکری در سامانههای دفاعی
عسگری اظهار داشت که سامانههای پدافندی ایران در واقع هک نشده بودند، بلکه خودروهایی که این سامانهها را حمل میکردند و مجهز به کامپیوتر بودند، هدف حملات سایبری قرار گرفتند.
درک نواقص و اشتباهات صورت گرفته در جنگ
او بر این باور است که برخی خطاها رخ داده است، از جمله در عملیاتهای وعده صادق ۱ و ۲ که به دلیل احتیاطهای صورتگرفته، نقاط ضعف کارمان نمایان نشد. جنگ دوازده روزه با افشا کردن این نواقص، فرصت مناسبی برای تمرکز بر بهبود و بازسازی آنها فراهم آورد.
درسها و عبرتهای تاریخی
عسگری با اشاره به خطاهای رژیم صهیونیستی در جنگ، اظهار داشت که آنها گمان میکردند با هدف قرار دادن فرماندهان سپاه، حمایت مردم ایران از نیروهای نظامی کاهش خواهد یافت. اما مقاومت ملت ایران و ارتش نشان داد که این تحلیل نادرست بوده است.
او همچنین بر اهمیت مطالعه تاریخ تأکید کرد و افزود عدم توجه به این موضوع میتواند منجر به اتخاذ تصمیمات نادرست و بدون آگاهی شود.
توانمندیهای نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران
در روزهای آغازین جنگ ۱۲ روزه، برخی افراد نگرانیهایی درباره قدرت نیروی هوایی ابراز میکردند و تصور نادرستی وجود داشت که اسرائیل به راحتی از پس حملات هوایی برمیآید. اما نیروی هوایی ایران با بهرهگیری از استراتژیهایی مانند ترکیب هواپیماهای متنوع مانند F۱۴، F۴ و F۵ توانست اقدامات مؤثری را در میدان نبرد انجام دهد.
علاوه بر این، آمریکا از فروش برخی تجهیزات نظامی به ایران خودداری کرد، اما در مقابل، هواپیماهایی مانند سوخو ۲۴ و میگ ۲۹ جایگزینهای مناسبی برای دفاع و حمله در میدان نبرد فراهم آوردند.
موضوع مربوط به خرید هواپیماهای نظامی
او بیان کرد که در طول سالها، موانعی بر سر راه فروش هواپیماهای نظامی به ایران قرار داشت. با وجود این محدودیتها، ایران توانست چندین جنگنده برتر مانند سوخو ۳۵ و یاک را خریداری کند که این امر باعث ارتقاء سطح توان هوایی کشور شد.
خلاصهنویسی
عسگری بر این باور است که ایران هنوز از ظرفیت لازم برخوردار نیست.
