کشف گنجینه ۱۴۰۰ ساله بیزانس در فلسطین با سکه‌ها و جواهرات نادر در پی حمله ساسانیان

این مجموعه شامل ۹۷ سکه طلای خالص و ده‌ها قطعه جواهر از جمله گوشواره‌هایی با مروارید، سنگ‌های نیمه‌قیمتی و اشیاء شیشه‌ای است که در محوطه شهر باستانی هیپوس در دامنه‌های جولان کشف شد. مایکل آیزنبرگ، باستان‌شناس و یکی از مدیران حفاری، اظهار داشت: «این یکی از پنج گنجینه بزرگ طلای آن دوره است که تاکنون در این منطقه پیدا شده است؛ وجود جواهرات و سکه‌های کوچک بر ارزش آن افزوده و اهمیت سکه‌شناسی آن را بیشتر کرده است. تاکنون نمونه‌ای مشابه در هیپوس پیدا نشده است.»

ادی لیپسمن، کاوشگر فلزیاب، در ماه ژوئیه در حین جستجو کنار یک سنگ بزرگ و دو دیوار باستانی به این گنجینه رسید. وی گفت: «دستگاه به شدت فعال شد و نمی‌توانستم باور کنم؛ وقتی کمی زمین را حفر کردم، سکه‌های طلایی یکی پس از دیگری ظاهر شدند.»

سکه‌ها تصاویری از امپراتورهای مختلف بیزانس را نشان می‌دهند و بازه زمانی آن‌ها از دوران حکومت ژوستین اول (۵۱۸ تا ۵۲۷) تا اوایل دوره حکومت هراکلیوس (۶۱۰ تا ۶۱۳، هرچند او تا سال ۶۴۱ نیز حکمرانی می‌کرد) را در بر می‌گیرند. بر روی برخی از این سکه‌ها هنوز نشانه‌هایی از پارچه قابل مشاهده است، که نشان می‌دهد گنجینه زمانی در پارچه‌ای پیچیده شده بوده است.

علت دفن این گنجینه مشخص نیست، اما تاریخ نشان می‌دهد که شهر هیپوس در قرن هفتم منطقه‌ای پرتنش بوده است. در سال ۶۱۴، نیروهای امپراتوری ساسانی وارد فلسطین بیزانسی شدند و به همین دلیل، ساکنان مسیحی شهرها، از جمله هیپوس، دارایی‌های خود را پنهان کردند. این منطقه برای مدت‌های طولانی محل درگیری‌های متعددی بود؛ اورشلیم در این حمله به تصرف ایرانیان درآمد، اما بیزانسی‌ها حدود ۱۵ سال بعد آن را مجدداً پس گرفتند. سرانجام در سال ۶۳۶، مسلمانان کنترل منطقه را در دست گرفتند.

آیزنبرگ اظهار می‌دارد که در نیمه اول قرن هفتم، بیشترین میزان گنجینه‌های سکه‌های طلا و برنز یافت شده است. این موضوع به دلیل فتوحات ساسانیان است که باعث ناآرامی و بی‌ثباتی فراوانی شده بود و مردم به خاطر ترس از دست دادن اموالشان، گنجینه‌های زیادی را مخفی می‌کردند.