زیباترین و تأثیرگذارترین بازیگران زن دهه‌ی ۶۰ ایران که هرگز نباید آنها را فراموش کنید

در دهه‌ی ۶۰ خورشیدی، سینمای ایران فضایی بسیار مردانه داشت. این دوره، نخستین سال‌های رسمی فعالیت سینمای پس از انقلاب و تصویب قوانین جدید، چه رسمی و چه غیررسمی، محسوب می‌شد؛ قوانینی که تاثیر زیادی بر بازیگران زن گذاشتند.

مسیر سینمای ایران در ابتدای دهه‌ی ۶۰ به طور قابل توجهی نسبت به دهه‌ی قبل تغییر کرد؛ دهه‌ای که در آن زنان بیشتر نقش ابزار برای جلب توجه مردان در سالن‌های سینما را داشتند. علاوه بر این، آغاز جنگ تحمیلی و ساخت فیلم‌های جنگی، زنان را بیشتر به حاشیه کشاند.

با وجود تمام این محدودیت‌ها، زنان در سینمای ایران در این دهه حضور چشمگیری داشتند.

فریماه فرجامی

زنده‌یاد فرجامی در سال ۱۳۳۱ به دنیا آمد و در اوایل دهه‌ی ۱۳۶۰ به یکی از چهره‌های جوان و درخشان سینمای ایران بدل شد. او در سال ۱۳۵۹ در فیلم «گفت، هر سه نفرشان» نقش فرعی ایفا کرد و تنها یک سال بعد، با بازی در نقش زن یک مأمور ساواک در فیلم «خط قرمز» به کارگردانی مسعود کیمیایی، به شهرت و جایگاه یک سوپراستار واقعی رسید.

به دلیل محدودیت‌های سینمای ایران در این دهه، فرجامی بیشتر وقت خود را در دهه‌ی ۶۰ در تئاتر سپری کرد. او در سال ۱۳۶۷ با نقش یک پرستار در «بخش چهار جراحی» وارد تلویزیون شد و همان سال در فیلم «سرب» ساخته مسعود کیمیایی بازی کرد. سال بعد، با نقش دختر ارشد در «مادر» ساخته علی حاتمی، جایگاه خود را به‌عنوان یکی از سوپراستارهای سینما تثبیت نمود. زنده‌یاد فرجامی در دهه‌ی ۷۰ به اوج شهرت رسید، اما پس از آن فعالیت کم‌تری داشت و در سال ۱۴۰۲ پس از ابتلا به سکته مغزی درگذشت.

بیتا فرهی

زنده‌یاد فرهی در سال ۱۳۳۶ متولد شد. او در ابتدا دیرتر وارد عرصه سینما شد، اما با شروعی استثنایی شناخته شد. مرحوم ناصر چشم‌آذر او را برای نقش مهشید در فیلم «هامون» به کارگردانی داریوش مهرجویی پیشنهاد داد. فرهی با بازی درخشان خود در این نقش تاریخی، دیپلم افتخار جشنواره‌ی فجر را دریافت کرد و به یکی از چهره‌های مهم عرصه بازیگری تبدیل شد.

در دهه‌ی ۷۰، فرهی به یکی از بازیگران برجسته و شناخته‌شده در ایران تبدیل شد و در فیلم‌های مهمی مانند «اعتراض»، «خون‌بازی»، «خانه‌ای روی آب» و «خاک‌آشنا» نقش‌آفرینی کرد. در دهه‌ی ۸۰ نیز حضور فعال و مؤثری در سینما و تلویزیون داشت. سرانجام، در سال ۱۴۰۲، به دلیل مشکل قلبی در تهران درگذشت.

سوسن تسلیمی

تسلیمی در سال ۱۳۲۸ در شهر رشت و در خانواده‌ای کاملاً مرتبط با دنیای هنر و سینما به دنیا آمد. پدرش، خسرو تسلیمی، تهیه‌کننده بود و مادرش، منیره آخوندنیا، بازیگر تئاتر و سینما بود. برادرش، سیروس، نیز در حوزه نویسندگی و بازیگری فعالیت می‌کرد. او در اوایل دهه ۵۰ وارد عرصه هنر شد و در طول دهه ۶۰ به اوج شهرت و محبوبیت رسید، اوج‌گیری‌ای که در تاریخ سینمای ایران بی‌نظیر است و کمتر نمونه‌ای برای آن یافت می‌شود.

تسلیمی برای اولین بار در سال ۱۳۵۷ مقابل دوربین بهرام بیضائی قرار گرفت و نقش تارا را در فیلم «چریکه تارا» ایفا کرد. بیضائی در دهه‌ی ۶۰، سه بار دیگر او را در آثارش به تصویر کشید: «مرگ یزدگرد»، «باشو غریبه‌ی کوچک» و «شاید وقتی دیگر». در سال ۱۳۶۵، تسلیمی نقش یکی از متفاوت‌ترین کاراکترهای تاریخ سینمای ایران را در فیلم «طلسم» بر عهده داشت، جایی که او عروس مرده بود. پس از حاشیه‌هایی که پیرامون «شاید وقتی دیگر» شکل گرفت، تسلیمی تصمیم به مهاجرت به سوئد گرفت.

افسانه بایگان

بایگان که در سال ۱۳۴۰ به دنیا آمده است، زمانی که در سال ۱۳۶۲ در سریال «سربداران» نقش‌آفرینی کرد، یکی از چهره‌های نوظهور و پدیده‌های تلویزیون ایران محسوب می‌شد. او به سرعت توسط سینما کشف شد و این صنعت او را به عنوان یکی از برترین و تاثیرگذارترین بازیگران خود در مدت زمان طولانی تثبیت کرد.

بایگان در سال ۱۳۶۴ در فیلم «گمشده» به کارگردانی مهدی صباغ‌زاده نقش‌آفرینی کرد و نشان داد که در آینده می‌تواند در عرصه سینما حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد. او تا پایان دهه‌ی ۶۰ در یازده فیلم حضور داشت؛ آماری که با توجه به میزان تولید فیلم در آن زمان، بسیار قابل توجه است. یکی از بهترین آثار او، «دو فیلم با یک بلیت» به کارگردانی داریوش فرهنگ است. تاکنون، بایگان به عنوان یکی از بهترین و پرکارترین بازیگرهای زن در سینما و تلویزیون ایران شناخته می‌شود.

فریبا کوثری

کوثری سال‌ها قبل از آن که به عنوان زن اول مختار شناخته شود و چهره‌ای آشنا برای تماشاگران تلویزیون گردد، با استعداد و توانایی در عرصه بازیگری وارد سینما شد. او نخستین بار در فیلم «در مسیر تندباد» (مسعود جعفری جوزانی – ۱۳۶۷) نقش‌آفرینی کرد.

کوثری که در سال ۱۳۴۵ به دنیا آمد، در دهه ۶۰ و در رقابت برای کسب بهترین نقش‌های زن در سینما و تلویزیون (که تعداد آن‌ها بسیار محدود بود) توانست نقش مهمی در فیلم «دندان مار» ساخته مسعود کیمیایی ایفا کند و جایگاه خود را تثبیت کند. در این دهه، او هفت فیلم سینمایی بازی کرد و در دو مجموعه تلویزیونی ظاهر شد. او در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ به اوج شهرت و موفقیت رسید.

نیکی کریمی

کریمی که در سال ۱۳۵۰ به دنیا آمده است، در دوران دهه‌ی سخت و خشن ۶۰، تنها نوجوانی بود. با این حال، استعداد فراوان او باعث شد تا در سال ۱۳۶۸ اولین بار روی پرده سینما ظاهر شود. فیلم «وسوسه» به کارگردانی جمشید حیدری یکی از آثار برجسته آن دهه است که چندان مورد توجه قرار نگرفته است. کریمی در این فیلم نقش فرعی در یک داستان پلیسی اجتماعی ایفا می‌کند؛ اما همین نقش، مسیر او را به اوج رساند.

یک سال پس از آن، نیکی کریمی با حضور در فیلم «عروس» به کارگردانی بهروز افخمی، جایگاه خود را به‌عنوان تنها سوپراستار واقعی سینمای ایران تثبیت کرد. در این فیلم، ابوالفضل پورعرب، که در دهه‌های بعدی به عنوان سوپراستار مرد شناخته شد، نقش جوان عاشق‌پیشه‌ای را ایفا کرد که خواستار ازدواج با نیکی کریمی (مهین) بود. فیلم «عروس» در سال ۱۳۷۰ اکران شد و به‌قدری مورد استقبال قرار گرفت که نه سال در سینماها باقی ماند. این اثر یکی از پربیننده‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران است. نیکی کریمی، به

رویا نونهالی

نونهالی که در سال ۱۳۴۱ به دنیا آمده است، نخستین بار با نقش‌آفرینی در فیلم «یار در خانه» به کارگردانی خسرو سینایی وارد دنیای سینما شد. با چهره‌ای جذاب و استعداد قابل توجه، او خیلی زود جایگاه خود را به عنوان یکی از برترین بازیگران سینمای ایران تثبیت کرد.

یک سال پس از آن، او در فیلم «عروسی خوبان» به کارگردانی محسن مخملباف ایفای نقش کرد. این اثر یکی از نخستین فیلم‌های جنگی مهم سینمای ایران است که به زندگی خارج از خطوط جبهه‌ها می‌پردازد. شخصیت اصلی فیلم به دلیل انفجار شدیدی در بیمارستان بستری می‌شود و نامزدش، رویا نونهالی، زنی ثروتمند است. فیلم از لحاظ هنری بسیار درخشان است و نقش نونهالی در آن یکی از عوامل اصلی این درخشش محسوب می‌شود؛ به طوری که او جایزه سیمرغ بلورین جشنواره فجر را دریافت کرد. در دهه‌های ۷۰ و ۸۰، نونهالی به یکی از بازیگران زن برجسته و تاثیرگذار در سینما و تلویزیون ایران تبدیل شد.

شهلا میر بختیار

طرف‌داران تلویزیون با میر بختیار آشنا هستند. او در سال ۱۳۳۱ به دنیا آمد و در سال ۱۳۶۲ با ایفای نقش در فیلم «هیولای درون» ساخته خسرو سینایی وارد عرصه سینما شد. او دارای مدرک لیسانس در رشته تئاتر است و بیشتر فعالیت خود را در حوزه تئاتر متمرکز کرده است؛ اما در فیلم‌های مهمی مانند «سلام سرزمین من» نیز نقش‌آفرینی کرده است.

در اواخر دهه‌ی ۵۰، او به تیم پرستاره‌ی «هزاردستان» پیوست و با ایفای نقش همسر رضا خوش‌نویس، به یکی از هنرمندان محبوب و پرطرفدار ایران تبدیل شد. او همچنین در سریال «با سلسله‌ی حکم» نقش‌آفرینی کرد و در اوایل دهه‌ی ۷۰، ایران را ترک کرد.

فاطمه معتمدآریا

او در سال ۱۳۴۰ به دنیا آمده و دارای سابقه‌ای درخشان است. معتمدآریا فعالیت خود را با عروسک‌گردانی آغاز کرد و سپس به موفقیت‌های فراوانی دست یافت. در سال ۱۳۶۰، او عضو تیم «مدرسه‌ی موش‌ها» بود و تجربیات تئاتری خود را گسترش داد. اولین حضور او در عرصه سینما در فیلم «جدال» و در سال ۱۳۶۴ رقم خورد.

درخشش معتمدآریا در این فیلم او را به یکی از چهره‌های برجسته سینما و تلویزیون بدل ساخت. در دهه ۶۰، او در بسیاری از فیلم‌ها و سریال‌ها نقش‌آفرینی کرد و همچنین در مجموعه‌ی تاریخی «خونه‌ی مادربزرگه» به عنوان صداپیشه ظاهر شد. در سال ۱۳۶۷، با بازی در فیلم «برهوت»، موفق به کسب سیمرغ بلورین جشنواره‌ی فجر شد. معتمدآریا در دهه‌ی ۷۰ به اوج شهرت رسید و با کسب سه سیمرغ بلورین پیاپی در فاصله‌ی سال‌های ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۲، رکوردی بی‌نظیر بر جای گذاشت. او در سال ۱۴۰۲، ایران را ترک کرد.

فخری خوروش

او یکی از معدود بازیگران زن سینمای قبل از انقلاب بود که توانست پس از انقلاب نیز به فعالیت خود ادامه دهد. خوروش که در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ با ایفای نقش‌های متعددی شناخته می‌شد و در آثار مهمی مانند «سوته‌دلان» حضور داشت، در دهه‌ی ۶۰ و در اوج حرفه‌اش همچنان در سینما حضور داشت و نقش‌آفرینی می‌کرد.

در دهه‌ی ۱۳۶۰، فخری خوروش در یازده فیلم ظاهر شد که این امر نشان‌دهنده اهمیت و جایگاه او در صنعت سینما است. وی که در سال ۱۳۰۹ در کرمانشاه به دنیا آمده بود، در این دهه بیشتر در فیلم‌هایی نقش‌آفرینی کرد که روایت‌هایی از مناطق شرقی کشور داشتند. از جمله آثار برجسته او در این دوره می‌توان به «ملخ زادگان» و «تاراج» اشاره کرد. پس از فعالیت در چندین فیلم و مجموعه تلویزیونی، فخری خوروش در سال ۱۳۸۵ از ایران مهاجرت کرد.