رضا کیانیان: غلبه بر خجالت با هنر بازیگری و رازهای موفقیت
رضا کیانیان از غلبه بر خجالت با هنر بازیگری و رازهای نقش‌آفرینی‌های متفاوت در سینما
رضا کیانیان از غلبه بر خجالت با هنر بازیگری، رازهای نقش‌آفرینی متفاوت و اهمیت مطالعه تجربیات در مسیر بازیگری صحبت می‌کند.
رضا کیانیان، بازیگر سینما و تلویزیون، در یک نشست آموزشی نخستین گام در راه بازیگری را مطالعه تجربیات دیگران دانست و اظهار داشت: «یکی از روش‌هایی که می‌توانیم بدانیم دیگران چگونه وارد دنیای سینما شده‌اند، مطالعه مصاحبه‌ها و کتاب‌هایی است که درباره مسیر آن‌ها نوشته شده است. من هنوز هم پس از سال‌ها از تجربیات دیگران در نوشته‌هایشان بهره‌مند می‌شوم.»
او با اشاره به کتاب «شعبده بازیگری» توضیح داد: «بازیگری سه پایه دارد؛ روایت، زندگی کودکانه و شعبده. باید توانایی روایت خوب و جذب مخاطب را داشته باشی. اما مهم‌تر از گفتن، شنیدن است. باید بیاموزیم که خوب بشنویم و خوب ببینیم.»
غلبه بر شرم و خجالت از طریق هنر بازیگری
کیانیان درباره دوران کودکی خود گفت: «در خانواده‌ام من خجالتی‌ترین فرد بودم و گاهی از شدت خجالت، در صندوقچه خانه پنهان می‌شدم. بازیگری به من کمک کرد تا بر این ویژگی غلبه کنم.»
او اهمیت منحصر به فرد بودن را یکی از اصول اساسی بازیگری دانست و اظهار داشت: «در هنر بازیگری نباید شبیه دیگران باشید. هر فردی منحصر به فرد است و هیچ دو نفری شبیه هم نیستند. باید هویت خاص خودتان را پیدا کنید. اگر قصد دارید بازیگر شوید، ابتدا باید خودتان را بشناسید و نقابی که سال‌ها بر چهره‌تان زده‌اید را کنار بگذارید.»
زندگی به شیوه‌ای کودکانه در هنر بازیگری
این هنرپیشه بر اهمیت «زندگی کودکانه» تأکید کرد و گفت: «کودک نمی‌ترسد از چیزی، با صداقت زندگی می‌کند، خودش است و با شور و شوق به همه چیز نگاه می‌کند. بازیگر نیز باید همین‌طور بی‌پروایی باشد و جامعه‌اش را با دقت زیر نظر بگیرد. به اعتقاد من، روایت کردن، زندگی کودکانه و شعبده‌بازی سه اصل بنیادی در هنر بازیگری هستند.»
داستان‌های مخفی؛ از مختارنامه تا کیمیا
کیانیان درباره تجربیات خود در زمینه طراحی صحنه، لباس و گریم صحبت کرد و خاطره‌ای از سریال «مختارنامه» را بازگو کرد. او گفت: «طراح صحنه برای نقش من تختی بزرگ ساخته بود. در مورد گریم نیز، با عبدالله اسکندری ۱۵ روز مذاکره کردیم تا به نتیجه برسیم. حتی برای کجی بینی‌ام ایده‌ای ارائه دادم تا نمادی از راه راست باشد. دادن ایده‌های بازیگر برای نقش خودش اهمیت زیادی دارد.»
او همچنین به فیلم «کیمیا» اشاره کرد و افزود: «قرار بود عزت‌الله انتظامی آن نقش را بازی کند، اما به دلیل مشغله در پروژه دیگری، نقش به من رسید. ایده‌هایی که من ارائه دادم مورد پذیرش قرار گرفت و در نهایت نامزد جایزه جشنواره فجر شدم. این را من نوعی شعبده‌بازی در حرفه بازیگری می‌دانم.»
این جمله بیان می‌کند که زندگی واقعی چیزی فراتر از نمایش و ظاهر است. در واقع، زندگی کردن شامل تجربه‌ها، احساسات و عمق است، در حالی که نمایش تنها سطحی و ظاهری است. بنابراین، نباید تفاوت میان ظاهر و حقیقت را نادیده گرفت و فهمید که زندگی واقعی در عمق و معنا نهفته است.
بازیگر فیلم «روبان قرمز» در مورد نحوه‌اش در ایفای نقش‌ها توضیح داد: «در نقش یک افغان ظاهر شدم، اما لهجه‌ای نداشتم. معتقدم اگر لهجه می‌گرفتم، تماشاگران به او توجه نمی‌کردند. بازیگری یعنی زندگی کردن نیست، بلکه نمایش است. نباید در نقش غرق شد، چون از خود واقعی‌مان فاصله می‌گیریم.»
راه سخت و پرچالش ورود به دنیای سینما
کیانیان با یادآوری علاقه‌اش در کودکی به تئاتر، بیان کرد: «از دوران دبستان عاشق بازیگری بودم. اما برای وارد شدن به دنیای سینما تمام تلاش خود را کردم؛ از کارهای کوچک مانند دستیاری در طراحی صحنه و طراحی لباس گرفته تا تولید. حتی در زمانی، کت دو ستاره سابق سینما را نگه می‌داشتم تا در مواقع لازم بپوشم. می‌خواهم بگویم که ورود به سینما نیازمند تلاش و پشتکار در مراحل اولیه است.»
نقش‌های چندجانبه و یادگارهای همراه با شخصیت‌های برجسته
او در توضیح تمایل خود به نقش‌های چندبعدی و خاکستری گفت: «همیشه سعی می‌کنم نقش‌هایم تکراری نباشند. برای مثال، در فیلم آژانس شیشه‌ای، در مقابل حاج کاظمِ پرویز پرستویی که نماد احساسات است، نقش من نماد عقلانیت شد.»
کیانیان همچنین افزود: «پس از بازی در فیلم کیمیا، ناصر تقوایی و فریدون جیرانی پیام‌های تحسین‌آمیز برایم فرستادند. برای من، تنوع در نقش‌ها اهمیت زیادی دارد. من هرگز برای دیده شدن بازی نکرده‌ام؛ تنها برای لذت بردن و عشق به نقش، روی صحنه و مقابل دوربین حاضر می‌شوم.»
از «هامون» تا نگاهی عمیق به سینمای تلخ
او در مورد عدم انتخابش برای نقش علی عابدینی در فیلم هامون گفت: «داریوش مهرجویی تصور نمی‌کرد من بازیگر نمایش می‌سی‌سی‌پی باشم. در نهایت، او منصرف شد و نقش به من نرسید.»
کیانیان درباره سینمای تلخ اظهار داشت: «از فیلم‌های تلخ متنفرم. این نوع فیلم‌ها به ما القا می‌کنند که وضعیت تغییرناپذیر است و صرفاً حکم محکومیت صادر می‌کنند. من حتی تلخ‌ترین خاطرات زندگی‌ام را به گونه‌ای روایت می‌کنم که دیگران بخندند.»
در پایان نشست، رضا کیانیان طی چهار ساعت به سوالات هنرجویان درباره بازیگری در تئاتر و سینما پاسخ داد.
