نوازنده و آهنگساز برنده جایزه باربد از تبریز تا تهران
بهزاد رواقی؛ روایت زندگی هنرمندی که تار را از تبریز تا صحنه‌های جهانی بُرد
با زندگی هنری و بیوگرافی بهزاد رواقی، نوازنده تار و سه‌تار، آشنا شوید؛ از افتخارات جهانی تا سبک آموزش نوین موسیقی ایرانی در فضای آنلاین. به مناسبت اول مهر و تولد این هنرمند پیشرو
استاد بهزاد رواقی؛ موسیقی‌دانِ تبریزی با قلبی تپنده از نغمه
از کوچه‌های تبریز شهری که بزرگان موسیقی از بیگجه‌خانی، علی سلیمی، عذاری، عابد آشتیانی را در دل خود جای داده است تا صحنه‌های جهانی موسیقی، بهزاد رواقی یکی از آن نام‌هایی‌ست که در سکوت و صلابت، میراث نغمه و نوای ایرانی را با جان و دل پاس داشته است.
در روزگار اول مهر سال ۱۳۵۶، در شهری که صدای تار با طنین گویش مردمش درآمیخته، کودکی چشم به جهان گشود که قرار بود با سیم‌های سازش، قلب‌ها را بنوازد. بهزاد رواقی، نوازنده، آهنگساز و موسیقی‌دان اهل تبریز، از همان کودکی نشان داد که با موسیقی پیوندی درونی و عمیق دارد. برادرش امیر رواقی نیز ویولون را خوش می‌نوازد و این نشان از رشد و بالندگی استاد بهزاد رواقی در خانواده‌ای اصیل و هنردوست و هنرمند دارد که توانسته چنین گوهر نابی در موسیقی را در دامان خود پرورانده و تقدیم این کهن مرز و بوم کند.
نخستین جرقه‌های این مسیر، در سال ۱۳۶۵ و نزد استادی چون داوود آزاد رقم خورد؛ آنجا که بهزاد، نواختن تار و سه‌تار را آموخت و به سرعت به افق‌هایی فراتر چشم دوخت. تنها چهار سال بعد، یعنی در ۱۳۶۹، توانست عنوان نوازنده برتر جشنواره موسیقی نیشابور را از آن خود کند؛ افتخاری که آغاز راهی طولانی و پربار بود.
جشنواره‌ها و جوایز؛ از تکنوازی تا درنگ
رواقی در مسیر شکوفایی‌اش، بارها توانمندی‌های خویش را در محافل رسمی موسیقی کشور به رخ کشید. در سال ۱۳۷۴ بار دیگر در جشنواره موسیقی فجر، در بخش تکنوازی تار خوش درخشید و جایزه نخست را کسب کرد. اما نقطه اوج این جوایز، در سال ۱۳۹۵ و در سی و دومین جشنواره موسیقی فجر رقم خورد؛ زمانی که آلبوم «درنگ» با آهنگسازی و نوازندگی او، به عنوان بهترین آلبوم موسیقی دستگاهی بی‌کلام برگزیده شد و جایزه باربد را به خانه برد.
این افتخار، نه‌تنها به خاطر کیفیت موسیقایی آلبوم، بلکه به دلیل نگاه نوآورانه و وفاداری هنرمند به اصالت موسیقی ایرانی، مورد تحسین اهالی هنر قرار گرفت.
همکاری با بزرگان؛ از افتخاری تا شجریان
بهزاد رواقی، نه‌فقط به عنوان یک نوازنده تراز اول، بلکه به‌عنوان همراهی ارزشمند برای نام‌آوران موسیقی ایران شناخته می‌شود.
نام او در آلبوم‌ها و آثار بسیاری دیده می‌شود، از جمله همکاری با علیرضا افتخاری در آلبوم‌های «صیاد» و «هوای تو»، تا هم‌نوازی در پروژه‌های علیرضا قربانی، سالار عقیلی، حمیدرضا نوربخش، امیر تاجیک و حتی محمدرضا شجریان در اجرای خصوصی «ماه نو».
حضورش در آلبوم‌های مهمی همچون «رؤیای نقره‌ای»، «وطن»، «نیاز»، «مهریان»، «همه این روزها»، «شاخه‌ای در دست باد» و بسیاری آثار دیگر، گویای آن است که بهزاد رواقی، نوازنده‌ای انتخاب‌شده برای لحظات خاص و ملودی‌های ماندگار است.
از تبریز تا وایمار؛ صدایی برای حافظ و گوته
یکی از درخشان‌ترین جلوه‌های مسیر هنری بهزاد رواقی، فراتر رفتن از مرزهای جغرافیاست. او با اجرای کنسرت در فستیوال بین‌المللی «مورگن‌لند»، در شهر تاریخی وایمار آلمان، هنر موسیقی ایرانی را در تلفیق با ادبیات جهانی به نمایش گذاشت.
این اجرا که به مناسبت بزرگداشت حافظ و گوته برگزار شد، نمایشی از پیوند میان شرق و غرب، عرفان و عقلانیت، نغمه و کلمه بود. رواقی در این رویداد، با نواختن تار، حامل فرهنگ موسیقایی ایران در برابر مخاطبانی از سراسر دنیا شد و این نشان می‌دهد که نگاه او، فراتر از اجرای قطعات صرف، به ایجاد گفت‌وگو میان فرهنگ‌ها دوخته شده است.
آثار ماندگار؛ روایت موسیقایی از عشق، وطن و درنگ
بهزاد رواقی تنها نوازنده‌ای نیست که به همراهی با دیگر هنرمندان بسنده کرده باشد؛ او در مقام آهنگساز و تنظیم‌کننده نیز آثار قابل‌توجهی را خلق کرده است. آلبوم «درنگ» شاید مهم‌ترین نقطه عطف در کارنامه او باشد، اما آثار دیگری چون «شکست سکوت» نیز نشان از دغدغه‌های درونی و حساسیت‌های اجتماعی‌اش دارند.
حضور او در آلبوم‌هایی با موضوعاتی متنوع، از عاشقانه‌های لطیف تا قطعاتی با درون‌مایه‌های میهنی، مانند «وطن» (با صدای سالار عقیلی) یا «رسوای زمانه» (با موسیقی همایون خرم و صدای علیرضا قربانی)، حاکی از آن است که رواقی در انتخاب پروژه‌ها، بیش از هر چیز به «روح موسیقی» وفادار می‌ماند.
تکنیک، اصالت، تجربه
رواقی در آثار خود، تلفیقی استادانه از تکنیک و احساس را ارائه می‌دهد. او نه‌تنها به سنت‌های موسیقی ایرانی وفادار است، بلکه در سازهایی چون تار آذربایجانی، سه‌تار و حتی باغلاما نیز توانسته صداهای بدیعی بیافریند.
او سال‌ها با آهنگسازانی برجسته‌ای چون:
بابک بیات
ناصر چشم‌آذر
مجید انتظامی
آندره آرزومانیان
محمدرضا چراغعلی
داریوش تقی‌پور
حسین فاضل
همکاری داشته؛ چهره‌هایی که هر یک سهم بزرگی در موسیقی نوین ایران دارند و انتخاب رواقی از سوی آنان، گواهی‌ست بر تسلط و اعتبار فنی‌اش.
هنرمندی میان تکنوازی و هم‌آوایی
اگر بخواهیم مسیر هنری بهزاد رواقی را در یک جمله توصیف کنیم، باید گفت: «آشتی‌دهنده تکنوازی و هم‌آوایی».
او در کنار آثار مستقل خود، در پروژه‌های جمعی بسیاری نیز حضور فعال داشته و این توانایی را دارد که چه در قاب خلوت یک تکنوازی و چه در بستر ارکسترال بزرگ، صدای تارش را با روح اثر هماهنگ کند.
حضور او در آلبوم‌های شاخصی چون:
«صیاد» و «هوای تو» با صدای علیرضا افتخاری
مجموعه تصانیف «همایون خرم» با صدای علیرضا قربانی
«لبریز» و «از جان و دل» با صدای سالار عقیلی
و آلبوم‌هایی مانند «همه این روزها»، «هنارس»، «ترانه من» و «نیاز»
نشان‌دهنده‌ی تنوع آثار و سبک‌هایی است که او در آن‌ها حضور داشته است. از سنتی‌ترین فضاها تا تجربه‌های تلفیقی و ارکسترال.
گفتگو با نسل‌ها، در زبانی جهانی
رواقی برخلاف بسیاری از هنرمندان که در محدوده‌ای خاص از سبک یا جریان باقی می‌مانند، هنرمندی است که پلی میان نسل‌ها و سلیقه‌ها ساخته است. او توانسته زبان موسیقی دستگاهی را با زبان معاصر درآمیزد، بدون آنکه اصالت را فدای نوگرایی کند.
در بسیاری از آثارش، صدای تار نه‌فقط یک ساز، که صدای یک روایت‌گر است؛ راویی که از دل خاک تبریز برآمده از دیار بیگجه‌خانی، اما در جهان معاصر طنین‌انداز شده است.
جوایز و افتخارات
بهزاد رواقی از همان نوجوانی مورد توجه نخبگان موسیقی قرار گرفت.
برخی افتخارات او عبارت‌اند از:
نفر اول تکنوازی تار در جشنواره موسیقی نیشابور – ۱۳۶۹
مقام اول بخش تکنوازان جشنواره سراسری موسیقی – ۱۳۷۵ تهران
جایزه باربد برای آلبوم «درنگ» در جشنواره موسیقی فجر – ۱۳۹۵
این افتخارات تنها بخشی از مسیری هستند که با تلاش، استعداد و وفاداری به هنر طی شده است.
درنگی در آوای تار | رواقی، معلم نوای نوین
«درنگ» تنها نام یک آلبوم نیست؛ تجسمی‌ست از نگاه و رویکرد بهزاد رواقی به موسیقی ایرانی. نگاهی سرشار از تأمل، اصالت، و در عین حال، نوجویی.
استاد رواقی امروز، نه فقط به‌عنوان نوازنده و آهنگساز، که به‌مثابه یک معلم، نقش تأثیرگذاری در تربیت نسل جدید هنرمندان ایفا می‌کند.
او اکنون ساکن پایتخت است و در زمره برجسته‌ترین اساتید سازهای ایرانی در آموزشگاه‌های معتبر تهران تدریس می‌کند.
اما آن‌چه حضور او را متفاوت و گسترده‌تر کرده، بهره‌گیری هوشمندانه‌اش از فضای مجازی و آموزش آنلاین است.
اکنون علاقه‌مندان به موسیقی ایرانی، از گوشه‌وکنار ایران و حتی فراتر از مرزها، می‌توانند در کلاس‌های مجازی رواقی شرکت کنند و از شیوه‌های بدیع او در آموزش تار و سه‌تار بهره‌مند شوند.
سبک آموزش او، آمیخته‌ای‌ست از تکنیک‌های ریشه‌دار سنتی و رویکردهای نوین موسیقایی؛ او از جمله معدود نوازندگانی‌ست که با اجرای تکنیکی خاص با عنوان «آکوردهای اوم» در سه‌تار، به‌نوعی امضای شخصی در نوازندگی رسیده است.
سبک منحصر به‌فردش الهام‌بخش هزاران هنرجو و هنردوست شده که بسیاری از آن‌ها آثار خود را با افتخار در صفحات اجتماعی منتشر می‌کنند و او را مرجع و الگو می‌دانند.
در این میان، صفحه رسمی اینستاگرام او به گنجینه‌ای از اجراها، تمرین‌ها، بداهه‌نوازی‌ها و نکات آموزشی تبدیل شده؛ جایی که هنر نه در سکوت سالن‌ها، بلکه در همهمه پرمهر جامعه مجازی پژواک یافته است.
رواقی، هنرمندی که با وقار و سادگی تار می‌نوازد، حالا صدایی فراگیر شده و استودیوهای بسیاری تشنه ضبط آثار و نواخته‌های او هستند.
بهزاد رواقی، نه تنها نوازنده‌ای چیره‌دست و آهنگسازی دقیق‌نگر است، بلکه صدایی است از قلب موسیقی ایران که بی‌ادعا، اما پرتوان، در طول سال‌ها خوش درخشیده است.
او هنرمندی‌ست که به جای غوغا، «طَنینی آرام» دارد؛ و در دورانی که هیاهو بر هنر غلبه کرده، صدایش همچون نوایی آشنا، به دل می‌نشیند.
