آیا سحر و جادو واقعیت دارند؟ راهکارهای علمی و قرآنی برای دفع طلسم و باطل کردن سحر

پاسخ مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی به پرسش مطرح‌شده:

پرسش:

آیا سحر، جادو و طلسم حقیقت دارند؟ چگونه می‌توان با این امور مقابله کرد؟ آیا ساحر می‌تواند در بدن و روح فرد تأثیر بگذارد و آن را کنترل کند؟ آیا قدرت دارد که بین دو نفر اختلاف بیندازد، محبت ایجاد یا بخت‌بندی کند؟ راهکارهای دفع و رفع سحر چیست؟ در صورت پیدا کردن کاغذ طلسم یا سحر، چه باید کرد؟

پاسخ:

در اسلام، جادو و سحر به عنوان اعمالی ناپسند و ممنوع شناخته می‌شوند که توسط افراد شرور انجام می‌گیرد و تأثیراتی در ظاهر دارند، اما این تأثیرات از نظر شرعی و علمی، موقتی و محدود است و قدرت واقعی در اختیار خداوند است.

بر اساس آموزه‌های دینی، سحر و جادو در واقعیت وجود دارند و برخی افراد ممکن است به وسیله آن‌ها تلاش کنند تا بر دیگران تأثیر بگذارند، اما این نوع اعمال از نظر شرعی حرام و گناهان کبیره محسوب می‌شوند. همچنین، ساحر نمی‌تواند به طور کامل و مطلق در بدن و روح فرد نفوذ کند یا او را به اختیار خود درآورد، بلکه همه چیز در نهایت در دست قدرت خداوند است.

در مورد تأثیرگذاری بر روابط و ایجاد اختلاف یا محبت، باید گفت که این امور در صورت وقوع، نتیجه‌گیری‌های موقتی و زودگذر هستند و راه علاج آن‌ها دعا، توکل بر خدا، قرائت آیات قرآنی و استفاده از دعاهای مشروع است.

اگر کاغذ یا چیزی مربوط به طلسم یا سحر پیدا کردید، بهترین اقدام این است که آن را به فرد متخصص و عالم دین تحویل دهید و از دست زدن یا نگهداری آن خودداری کنید، زیرا این کار ممکن است اثرات منفی داشته باشد و باید با راهنمایی شرعی و علمی مناسب، نسبت به دفع آن اقدام کرد. همچنین، خواندن سوره‌های قرآن مانند سوره فلق و ناس و آیات مربوط به محافظت و دفع شر، در این زمینه مفید است.

آیا وجود سحر واقعیت دارد؟

بر اساس آیات و روایات متعددی، اصل وجود سحر صحت دارد؛ چرا که در قرآن کریم به صراحت به سحر ساحران در مقابل حضرت موسی اشاره شده است. همچنین، در آیه ۱۰۲ سوره بقره به سوءاستفاده برخی یهودیان از سحر و همچنین ورود هاروت و ماروت برای کمک به مردم در مقابله با این ساحران اشاره شده است.

علاوه بر آیات قرآن، روایات معصومان علیهم‌السلام نیز این موضوع را تأیید می‌کنند و راهکارها و دستورالعمل‌هایی برای دفع و مقابله با سحر ارائه شده است.

آیا اختلاف میان دو فرد، باعث ایجاد محبت، بخت‌گشایی یا چیزهای دیگر می‌شود و آیا این امور ناشی از سحر است؟

حقیقت سحر و جادو وجود دارد، اما موارد آن بسیار نادر است و این‌طور نیست که ساحر بتواند هر کاری دلش خواست انجام دهد. در بسیاری از موارد، آنچه مردم تصور می‌کنند سحر شده‌اند، فقط اوهام و خیالات است و سحری در کار نیست. اغلب اختلافات خانوادگی و مشکلات دیگر نیازمند مشورت و راهکارهای منطقی است و نباید برای حل آن‌ها به علل غیبی مانند سحر و طلسم تکیه کرد.

همچنین، امروزه رایج شده است که برخی افراد با ادعای ابطال سحر و طلسم یا بخت‌گشایی، فقط به دنبال کسب درآمد هستند. رفتن به سراغ چنین افرادی نه تنها هزینه مالی دارد، بلکه ممکن است مشکلات بیشتری برای فرد ایجاد کند، زیرا برخی از این افراد با اجنه شرور در ارتباطند و این ارتباط می‌تواند موجب مشکلات و گرفتاری‌های جدیدی در زندگی شود.

بنابراین، بهتر است از این افراد و ادعاهایشان فاصله بگیریم و با تقویت ایمان و بندگی، خود را تحت حمایت خداوند قرار دهیم. این کار به زندگی سالم‌تر و آرام‌تری منجر می‌شود.

یادآور می‌شود که مشکلات زندگی اغلب دلایل طبیعی و منطقی دارند و نباید همه مشکلات را به سحر و جادو نسبت داد. بلکه باید به دنبال رفع علل طبیعی آن‌ها باشیم. مشکلات روزمره، ممکن است ناشی از اشتباهات گذشته، شرایط اجتماعی و فرهنگی، یا مسائل اقتصادی کلان باشد و تنها در موارد نادر، رنج‌ها و مشکلات زندگی ناشی از سحر و جادو یا دخالت نیروهای ماورایی مانند جن است.

در مقابل، بسیاری از دعانویسان و افراد ادعاگر، تمام مشکلات را ناشی از طلسم و جادو می‌دانند و برای حفظ مشتریان خود تلاش می‌کنند. این رویکرد ممکن است مشکلات افراد را تنها به صورت موقت حل کند یا مشکل را دوباره برگرداند، زیرا ریشه آن‌ها در امور غریبه و جادو نیست و نیازمند راهکارهای منطقی و علمی است.

چقدر سحر تاثیرگذار است؟

در مورد میزان تأثیرگذاری سحر، نظرات متفاوتی وجود دارد:

الف) عده‌ای بر این باورند که سحر می‌تواند تأثیراتی در خارج از انسان بر جای بگذارد و حتی منجر به مرگ یا بیماری شود، و گاهی اوقات باعث جدایی بین زن و شوهر می‌گردد.

ب) در مقابل، برخی معتقدند که سحر تنها اثرات روانی دارد، مانند ایجاد محبت، دشمنی، نارضایتی یا شادی، اما تأثیرات واقعی خارجی مانند بیماری یا مرگ را ندارد.

مسلماً، میزان تأثیر سحر بر انسان بیشتر در حد ایجاد توهم و تصور منفی است؛ بنابراین، اینطور نیست که ساحر بتواند روح یا بدن فرد را تسخیر کند و هر کاری بخواهد انجام دهد.

چگونه می‌توان سحر را تشخیص داد؟

از نشانه‌های ممکن سحر می‌توان به بروز احساسات شدید عشق یا نفرت بدون دلیل مشخص و غیرمنتظره، همچنین بروز ترس‌های غیرعادی در خواب یا بیداری که فرد را آزار می‌دهد، اشاره کرد. با این حال، باید توجه داشت که تمامی این علائم ممکن است دلایل طبیعی نیز داشته باشند، بنابراین وجود این نشانه‌ها به تنهایی دال بر سحر بودن فرد نیست و نیاز به بررسی‌های بیشتری دارد.

روش‌های قرآنی برای رفع سحر و باطل کردن آن

برای دفع و مقابله با سحر، راهکارهای قرآنی متعددی از اهل بیت علیهم السلام توصیه شده است که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

1. خواندن سوره‌های فلق و ناس.

2. تلاوت آیت الکرسی.

3. قرائت سوره جن.

4. خواندن آیه سُخره (آیات ۵۴ تا ۵۶ سوره اعراف).

5. تلاوت آیه ۳۵ سوره قصص.

6. نوشتن آیات ۸۱ و ۸۲ سوره یونس، آیات ۲۷ تا پایان سوره نازعات، و آیات ۱۱۸ تا ۱۲۲ سوره اعراف بر روی ورقه و آویزان کردن آن بر فرد مبتلا به سحر.

روش‌های اثبات نادرستی سحر

در روایات اهل بیت علیهم السلام، دعاها و تعویذهای متعددی سفارش شده است که خواندن یا نوشتن آن‌ها می‌تواند سحر و جادوگران را دفع یا رفع کند. از جمله این دعاها، دعای امام رضا (ع) است که برای دفع ضرر سحر و باطل کردن آن توصیه شده است؛ حضرت فرمودند: دست خود را مقابل صورت قرار دهید و بخوانید: «بِسمِ الله الْعَظیم رَبّ الْعرشِ الْعظیم إلاّ ذَهَبتَ و وَ انقَرَضتَ» (۷).

همچنین، حدیث قدسی است که خداوند به پیامبر اکرم (ص) می‌فرماید: هر کس می‌خواهد از سحر در امان باشد، باید بگوید: «اللَّهُمَّ رَبَّ مُوسَی وَ خَاصَّهُ بِکَلَامِهِ وَ هَازِمَ مَنْ کَادَهُ بِسِحْرِهِ بِعَصَاهُ وَ مُعِیدَهَا بَعْدَ الْعَوْدِ ثُعْبَاناً وَ مُلَقِّفَهَا إِفْکَ أَهْلِ الْإِفْکِ وَ مُفْسِدَ عَمَلِ السَّاحِرِینَ وَ مُبْطِلَ کَیْدِ أَهْلِ الْفَسَادِ مَنْ کَادَنِی بِسِحْرٍ أَوْ بِضُرٍّ عَامِداً أَوْ غَیْرَ عَامِدٍ أَعْلَمُهُ أَوْ لَا أَعْلَمُهُ وَ أَخَافُهُ أَوْ لَا أَخَافُهُ فَاقْطَعْ مِنْ أَسْبَابِ السَّمَاوَاتِ عَمَلَهُ حَتَّی تُرْجِعَهُ عَنِّی غَیْرَ نَافِذٍ وَ لَا ضَارٍّ لِی وَ لَا شَامِتٍ بِی إِنِّی أَدْرَأُ بِعَظَمَتِکَ فِی نُحُورِ الْأَعْدَاءِ فَکُنْ لِی مِنْهُمْ مُدَافِعاً أَحْسَنَ مُدَافَعَهٍ وَ أَتَمَّهَا یَا کَرِیم» (۸).

در کنار این دعاها، تعویذهای متعددی نیز وجود دارد، مانند:

۱. تعویذ عبایه اسدی از امیرمؤمنان (ع) که بر پوست آهو نوشته شده و بر گردن آویخته می‌شود: «بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ بِسْمِ اللَّهِ وَ مَا شَاءَ اللَّهُ بِسْمِ اللَّهِ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّهَ إِلَّا بِاللَّهِ قالَ مُوسی‌ ما جِئْتُمْ بِهِ السِّحْرُ إِنَّ اللَّهَ سَیُبْطِلُهُ إِنَّ اللَّهَ لا یُصْلِحُ عَمَلَ الْمُفْسِدِینَ فَوَقَعَ الْحَقُّ وَ بَطَلَ ما کانُوا یَعْمَلُونَ فَغُلِبُوا هُنالِکَ وَ انْقَلَبُوا صاغِرِین» (۹).

۲. خواندن و همراه داشتن حرزهای روایت‌شده در کتب معتبر، مانند حرز امام علی (ع)، امام زین‌العابدین (ع)، امام رضا (ع) و امام جواد (ع).

لازم است ذکر شود که در کتاب «مفاتیح الجنان» تألیف شیخ عباس قمی (ره)، در بخش ملحقات، قسمتی با عنوان «تعویذ و بطلان سحر» وجود دارد که مطالعه و استفاده از آن توصیه می‌شود.

در مورد تأثیر سحر، باید گفت که این اثر در افرادی ظاهر می‌شود که اولاً اهل ایمان و تقوا نباشند و ثانیاً از تعویذهای بطلان سحر بهره‌مند نباشند. بنابراین، ممکن است فردی با ایمان و تقوا باشد ولی به دلیل نبودن سلاح تعویذات، دچار سحر شود، یا برعکس، فردی تعویذ داشته باشد ولی به دلیل بی‌توجهی به ایمان و تقوا، اثر آن در او کارساز نباشد.

چه باید کرد با کاغذ سحر و طلسم یا...؟

در چنین مواردی، می‌توان آن را در آب جاری مانند رودخانه یا نهر قرار داد یا از خانه خارج کرده و در محلی مانند خارج از شهر در خاک دفن کرد.

پی نوشت:

1. فرات کوفی، تفسیر فرات الکوفی، صفحات ۶۱۹-۶۲۰.

2. نوری، مستدرک الوسائل، جلد ۴، صفحه ۳۳۵.

3. امام رضا (ع)، فقه الرضا، صفحه ۳۴۲.

4. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، جلد ۴، صفحه ۳۷۱.

5. ابنا بسطام، طب الائمه علیهم السلام، صفحه ۳۵.

6. ابنا بسطام، طب الائمه علیهم السلام، صفحه ۱۱۵.

7. طبرسی، مکارم الاخلاق، صفحه ۴۱۳؛ علامه مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، جلد ۹۲، صفحه ۱۲۹.

8. کفعمی، المصباح (جنة الأمان الواقیه)، قم، دارالرضی (زاهدی)، ۱۴۰۵ق، چاپ دوم، صفحات ۲۲۸-۲۲۹.

9. ابنا بسطام، طب الأئمه علیهم السلام، صفحه ۳۵.

10. طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الأخلاق، قم: الشریف الرضی، ۱۴۱۲ق / ۱۳۷۰ش، چاپ چهارم، صفحه ۴۱۵.

11. طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الأخلاق، قم: الشریف الرضی، ۱۴۱۲ق / ۱۳۷۰ش، چاپ چهارم، صفحه ۴۱۶.

12. طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الأخلاق، قم: الشریف الرضی، ۱۴۱۲ق / ۱۳۷۰ش، چاپ چهارم، صفحه ۴۱۶.

13. ابن طاووس، علی بن موسی، مهج الدعوات و منهج العبادات، قم: دار الذخائر، ۱۴۱۱ق، چاپ اول، صفحه ۳۹.