فیلمی از شاهد احمدلو به نام "شاه نقش" حضور چند نسل در یک فیلم + نگاهی به فیلم و سابقه کارگردان

بررسی و نگاهی کلی به فیلم «شاه نقش» به کارگردانی شاهد احمدلو

شاهد احمدلو که در کارنامه‌ی هنری خود سابقه‌ی کارگردانی آثار تلویزیونی و سینمایی کمدی و درام را دارد، این بار در فیلم «شاه نقش» تلاش کرده تا با رویکردی متفاوت به سراغ موضوعات اجتماعی و تاریخی برود و نگاهی انتقادی و درعین‌حال سرگرم‌کننده ارائه کند. او با انتخاب سوژه‌ای جذاب، سعی داشته میان دو عنصر تاریخ و زندگی روزمره پلی بزند تا مخاطب بدون احساس خستگی، با اتفاقات مهم داستان همراه شود.

خلاصه داستان

در «شاه نقش»، روایتی از تحولات اجتماعی در بستر یک ماجرای تاریخی نقل می‌شود. شخصیت اصلی فیلم (که در نقطه‌ی مرکزی داستان قرار دارد) با ماجرایی هویتی دست‌وپنجه نرم می‌کند؛ او ناگهان درمی‌یابد که از تبار یکی از خاندان‌های قدیمی است و این موضوع جریان زندگی روزمره‌اش را به‌کلی تغییر می‌دهد. در همین حین، روابط خانوادگی و مسائل عاطفی شخصیت‌ها، همراه با ماجراهای تاریخی پیش‌آمده، دست‌خوش تغییراتی می‌شود که در طول فیلم گره‌های مختلفی را ایجاد می‌کند.

کارگردانی

شاهد احمدلو در «شاه نقش» مانند آثار پیشین خود سعی کرده تا ترکیبی از طنز ظریف و فضای دراماتیک را ارائه دهد. کارگردانی وی به شکلی است که لحظات شوخ‌طبعی و جدیت را در کنار هم می‌نشاند و توجه ویژه‌ای به شخصیت‌پردازی دارد. از سوی دیگر، طراحی صحنه و لباس اگرچه ریشه در فضای تاریخی دارد، اما تلاش می‌کند برای مخاطب امروزی نیز ملموس و باورپذیر باشد.

از نظر ریتم، فیلم نه آن‌قدر کند پیش می‌رود که مخاطب دچار ملال شود و نه چنان پرسرعت که از عمق معنایی صحنه‌ها کاسته شود. احمدلو در برخی صحنه‌ها با استفاده از قاب‌بندی‌های دقیق و نورپردازی مناسب، بعد احساسی شخصیت‌ها را پررنگ‌تر نشان می‌دهد.

فیلمنامه

داستان فیلم با تمرکز بر نقش هویت و اصالت در زندگی معاصر نوشته شده است. دغدغه‌ی اصلی نویسنده این است که سرنوشت شخصیت‌ها را با گذشته‌ی آن‌ها گره بزند و سؤالاتی درباره‌ی قدرت، میراث خانوادگی و تأثیر آن بر زندگی امروز مطرح کند. از نقاط قوت فیلمنامه می‌توان به گفت‌وگوهای روان و شخصیت‌پردازی چندلایه اشاره کرد. با این حال، در بخش‌هایی از فیلم، خط داستانی اصلی به نفع ماجراهای فرعی کنار می‌رود و ممکن است موقتاً از کشش داستانی کاسته شود.

پرداختن به موضوعاتی نظیر عشق، وفاداری و تقابل میان سنت و تجدد نیز از محورهای مهم است که کمک می‌کند مخاطب بتواند با کاراکترها همذات‌پنداری کند.

بازیگری

ترکیب بازیگران در «شاه نقش» به خوبی صورت گرفته و هر یک با توجه به پیشینه‌ی بازیگری خود در جای مناسبی قرار گرفته‌اند. اجرای نقش اول که درگیر کشف هویت تاریخی خود است، در عین بیان حال‌وهوای درونی، باید سرزندگی و نشاط جوانی را نیز نشان دهد. هم‌بازیان او نیز با بهره‌گیری از چاشنی طنز یا تأکید بر جنبه‌های احساسی، تعادل خوبی در گروه بازیگری ایجاد می‌کنند. انتخاب بازیگران مکمل با شخصیت‌های فرعی، بخش‌های کمدی و تراژیک فیلم را پررنگ‌تر کرده و سبب می‌شود داستان ابعاد متنوع‌تری پیدا کند.

جنبه‌های فنی

فیلم‌برداری: بهره‌گیری از نماهای بسته در لحظات احساسی، و به‌کارگیری نماهای باز در صحنه‌های تاریخی یا موقعیت‌های گروهی، موجب شده مخاطب میان فضای شخصی شخصیت‌ها و گستره‌ی دنیای پیرامون آنان در رفت‌وآمد باشد.

طراحی صحنه و لباس: در لحظات مربوط به گذشته‌ی تاریخی، سعی شده اصالت بصری حفظ شود، اما در بخش‌های معاصر نیز شاهد سادگی و هماهنگی رنگ‌ها هستیم. این تضاد ملایم باعث می‌شود گذر از حال به گذشته و بالعکس، روان‌تر انجام شود.

موسیقی: موسیقی متن با الهام از سازبندی سنتی، سعی دارد فضایی نوستالژیک بسازد و بیننده را در موقعیت‌های عاطفی درگیر کند. همچنین، در بخش‌های شاد فیلم، تم‌های پرتحرک‌تری استفاده شده تا ریتم و حال‌وهوای صحنه حفظ شود.

در آخر

«شاه نقش» تلاشی است از سوی شاهد احمدلو برای ساخت اثری که هم بُعد تاریخی داشته باشد و هم برای مخاطب امروز جذاب و سرگرم‌کننده باشد. هرچند فیلم ممکن است در میان انبوه آثار اجتماعی و دراماتیک دچار فراز و نشیب‌هایی شود، اما توجه هم‌زمان به جلوه‌های بصری، شخصیت‌پردازی چندسویه و استفاده از طنز کنترل‌شده در بطن داستان، از نقاط قوتی است که می‌تواند «شاه نقش» را به اثری دیدنی تبدیل کند.