ریحانه رضی: بازیگری باید با صداقت و عشق باشد
ریحانه رضی همسر بابک حمیدیان در «تاسیان»: بازیگری بزرگ‌ترین دروغ جهان است که باید با صداقت اجرا شود
ریحانه رضی در «تاسیان»: بازیگری بزرگ‌ترین دروغ جهان است که باید با صداقت اجرا شود، و نقش «حوری» را با تمرین و عشق آفرید.
ریحانه رضی، بازیگر نقش «حوری»، معتقد است که بازیگری بزرگ‌ترین دروغ جهان است که باید با صداقت انجام شود. این سخنان بخشی از صحبت‌های او است؛ هنرمندی که فعالیت خود را از تئاتر آغاز کرده و برای نمایش «هیدن» موفق به دریافت تندیس بهترین بازیگری زن از چهل‌ودومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر شده است. همچنین او تندیس ویژه هیأت داوران در مراسم تئاتر و موسیقی علی معلم (جشن حافظ) را نیز کسب کرده است.
ایفای نقش «حوری»، که شخصیتی کلیدی و تأثیرگذار در نمایش «تاسیان» است، فرصت مناسبی بود تا با او درباره حضور در این اثر، چالش‌ها و همکاری‌اش با تینا پاکروان گفتگو کنیم. در ادامه، مصاحبه‌ای که انجام شده است را می‌خوانید.
شما فعالیت خود را در حوزه تئاتر شروع کردید و پس از آن وارد عرصه تصویر شدید. بسیاری بر این باورند که بازیگرانی که از تئاتر وارد سایر شاخه‌های هنرهای نمایشی می‌شوند، در کار خود موفق‌تر هستند. نظر شما در این باره چیست؟
من بر این باورم که تمرین برای بازیگر بسیار حیاتی است و معتقدم تئاتر یک فرآیند اساسی تمرینی است که به بازیگر کمک می‌کند تا به نقش خود برسد و آن را خلق کند. البته من مخالف تفکیک حوزه‌های مختلف هنر یا ارزش‌گذاری بر آن‌ها هستم؛ زیرا برای بازیگر، اهمیت تمرین از هر جنبه‌ای است، چه در زمینه بدن، بیان، نگاه، اندیشه، تفکر، ایدئولوژی یا توانایی دیدن و درک کردن. تمرین کردن برای بازیگر، نقش کلیدی در توسعه مهارت‌ها و توانمندی‌های او دارد و از این رو بسیار ضروری است.
تا چه اندازه تجربه‌های حضور در تئاتر می‌تواند در حوزه تصویر تأثیرگذار باشد و این تأثیر به چه صورت ظاهر می‌شود؟
تئاتر یک اجرای زنده است که در آن بازیگر در مدت زمان مشخصی، مثلاً 70 دقیقه یا حداکثر 2 ساعت، باید نقش خود را از نقطه A به نقطه B و سپس به C برساند. این مسیر شامل شروع، میانه و پایان است و در این زمان محدود باید نقش را به گونه‌ای ایفا کند که مخاطب آن را باور کند، با آن هم‌ذات‌پنداری کند و با شخصیت بازیگر همراه شود. این کار بسیار دشوار است.
از سوی دیگر، نباید فراموش کرد که در حوزه تصویر، بازیگر فرصت بیشتری برای معرفی کاراکتر دارد؛ زیرا می‌تواند به آرامی و مرحله به مرحله شخصیت خود را شکل دهد و به مرحله پذیرش مخاطب برساند. اما در تئاتر، زمان محدود است و باید در مدت کوتاهی تمام ابعاد شخصیت به تماشاگر منتقل شود تا او باور کند. نمی‌توان انکار کرد که فعالیت در حوزه تئاتر، فرصت‌های منحصر به فردی برای بازیگر فراهم می‌آورد؛ فرصت‌هایی که آموزش و آشنایی با اصول تئاتر، راه‌هایی را برای بازیگر هموار می‌کند و کمک قابل توجهی به او می‌نماید.
صادقانه بگویم، هیچ چیزی مطلق و کامل نیست و آنچه بیان می‌کنم بر اساس تجربیات شخصی من است. در تئاتر، نقش‌آفرینی نتیجه تمرین مداوم است: تمرین، تمرین، تمرین، اجرا، اجرا، اجرا، و در نهایت خلق و توسعه شخصیت. لازم است اشاره کنم که من ادبیات نمایشی خوانده‌ام، گرایش نویسندگی دارم و متن‌ها و نمایشنامه‌هایی می‌نویسم. من قبل از بازی کردن، شخصیت را در ذهنم خلق می‌کنم.
در تئاتر، فرصت کمی برای معرفی جزئیات پلان به پلان یا سکانس به سکانس وجود دارد. باید آنقدر روی صحنه کار کرد که تماشاگر پس‌زمینه و ویژگی‌های شخصیت را به سادگی درک کند، موقعیت حال و آینده شخصیت را بپذیرد و درک کند، بدون اینکه نیاز به توضیحات طولانی باشد. گاهی احساس می‌کنم کار در حوزه تئاتر شبیه ورزش است؛ زیرا ذهن، بدن، نگاه و بیان فرد همگی برای خلق و ارائه نقش آماده می‌شوند. از نظر من، تمرین واقعی و مداوم برای بازیگر اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد.
چگونه وارد پروژه سریال «تاسیان» شدید؟
در حال بازی در تئاتر «هیدن» بودم که تینا پاکروان عزیز با من تماس گرفت و درخواست ملاقات کرد. به دفتر ایشان رفتم و پیشنهاد همکاری در پروژه «تاسیان» را ارائه دادند، و در این دیدار درباره نقش و شخصیت صحبت کردیم. باید بگویم که با عشق و افتخار این نقش را در این سریال پذیرفتم و در طول مسیر از ایشان بسیار آموختم.
در زمانی به پروژه «تاسیان» پیوستم که تقریباً یک سال و نیم از فیلمبرداری آن گذشته بود و در این مدت دوستانم در پروژه همکاری می‌کردند و درک عمیقی از نقش‌ها و وضعیت‌های مختلف داشتند، چه در پشت صحنه و چه در جلوی دوربین.
من به عنوان بازیگر نقش بسیار مهم و کلیدی «حوری»، که خانم پاکروان بر تأثیرگذاری آن بارها تأکید کردند، در نقطه شروع قرار داشتم. طبیعی بود که دچار استرس شوم و در ذهنم این سوال شکل بگیرد که ابتدا باید خودم و سپس شخصیت «حوری» را پیدا کنم. این فرآیند بدون شک با چالش‌ها و سختی‌هایی همراه بود، اما خدا را شاکرم که همه چیز به خوبی و درستی پیش رفت. حضور خانم پاکروان در این مسیر نقش بسزایی داشت، زیرا ایشان خالق تمامی کاراکترها بودند و تسلط کامل بر متن و نقش داشتند، که این امر تأثیر زیادی بر شکل‌گیری شخصیت «حوری» داشت.
چگونه بود تجربه شما در همکاری با تینا پاکروان به عنوان کارگردان؟
صادقانه بگویم، با توجه به زمان محدود برای رسیدن به نقش «حوری»، نگرانی زیادی داشتم که آیا می‌توانم در مدت زمان کم و با توجه به ایده‌آلی که در ذهن خودم و کارگردان داشتم، خودم را به نقش و گروه برسانم. این نگرانی در من ایجاد شده بود، اما خانم پاکروان با من همراهی و آرامش بخشید و گفت که او مرا راهنمایی می‌کند تا «حوری» را پیدا کنم.
او لحظه‌ای دستم را رها نکرد و اگر بخواهم مثالی عاطفی بزنم، انگار دست کودک نوپایی (حوری) را گرفته است و پس از اطمینان حاصل کردن که او می‌تواند روی پای خودش بایستد، دستش را رها می‌کند و مانند مادر، ایستاده و حمایت می‌کند. این حرکت باعث شد سریع‌تر خودم را پیدا کنم، به گروه وصل شوم و هماهنگ با آن‌ها پیش بروم. در این مسیر از تجربیاتم بهره بردم و هرگز از تلاش دست نکشیدم. همچنین از همه عوامل پروژه «تاسیان» سپاسگزارم که کنار من بودند.
شاید قسمت ۱۲ را بتوان نقطه عطفی در بازی شما دانست، جایی که وارد خانواده نجات می‌شوید و با خواهر «جمشید» آشنا می‌شوید. آیا پس از این قسمت، نقش شما پررنگ‌تر خواهد شد؟ و از چالش‌برانگیزترین سکانسی که بازی کردید، برایمان بگویید.
فکر می‌کنم بازیگری خود یک چالش بزرگ است، چون باید بدانم هر نقشی که ایفا می‌کنم، شخصیت واقعی من نیست. این خودش یک چالش است. اساساً، کلمه بازیگر یعنی یک چالش و همین است. من همیشه تصورم این است که بازیگری شامل حرف، کلمه، جمله، فعل، فاعل، مفعول و صفت است و معتقدم که بازیگری بزرگ‌ترین دروغ جهان است که باید با صداقت انجام شود. چه چیزی سخت‌تر از این؟ آیا ممکن است یک دروغ بزرگ را با صداقت اجرا کرد؟ کسانی که توانسته‌اند با صداقت بازی کنند، از نظر من، بسیار موفق بوده‌اند.
اگر از دیدگاه مخاطب به سریال نگاه کنیم، این اثر چه ویژگی‌هایی دارد که می‌تواند مخاطب را با خود همراه کند؟ صداقتی که خالق «تاسیان» به پروژه افزوده است.
آیا نکته‌ای برای پایان دادن به گفتگو دارید؟
بر این باورم که جهان حقیقتاً جدی نیست و نباید از صداقت، دوستی، محبت، عشق، انسانیت و شرافت فاصله گرفت. واقعیت این است که عشق، راهی است برای کاهش رنج‌های انسان. بیایید به عشق ایمان داشته باشیم، چرا که تنها مسیر نجات است.
