ده مستند برتر درباره محرم و عاشورا برای تماشا در ایام سوگواری
ده مستند برتر درباره محرم و آیینهای عاشورا که باید در این ایام تماشا کنید
ده مستند برتر درباره محرم و آیینهای عاشورا برای تماشا در ایام سوگواری و شناخت فرهنگ حسینی.

در ماه محرم و بهویژه در ایام منتهی به عاشورا و تاسوعای حسینی، علاوه بر شرکت در آیینهای سوگواری، فرصت تماشای مستندهای ساختهشده بر اساس پژوهش و روایت نیز وجود دارد. طی دهههای گذشته، مستندسازان متعددی از اقشار مختلف به موضوعات مرتبط با این ماه پرداختهاند که برخی از آنها منجر به تولید مستندهای جذاب و تماشایی شده است.
در آستانه عاشورای حسینی، در این گزارش به بررسی ده مستند مرتبط با ماه محرم پرداختهایم که علاقهمندان میتوانند از طریق نمایش خانگی به نسخه کامل و تماشای آنها دسترسی پیدا کنند.
«نخل شمیران»، ساخته علی نیکبخت، یکی از این مستندها است که روایتگر عزاداریهای تکیه معروف منطقه شمیران در تهران است، داستانی با قدمت تاریخ سوگواریهای محرم در این منطقه.
«خیزاب عشق»، اثر اصغر جاوید، دیگر مستندی است که به عزاداریهای حسینی در اردبیل میپردازد و آداب و رسوم خاص این منطقه مانند تشتگذاری، مراسم شام غریبان و شمعگذاری را نشان میدهد.
«مثل سرو»، به کارگردانی علیرضا میررکنی، درباره نحوه عزاداری مردم یزد و نخلهایی است که در مراسمهای عزاداری استفاده میشود.
«غریب محله»، مستندی است که روایتی از عزاداریهای مردم روستای کوچک غریب محله در شهرستان تالش و ایام محرم ارائه میدهد.
«سقا»، ساخته محمد کوکبیان، درباره هیأت سقاهای استان همدان است که چند سالی است در تهران هیأت حسینی راهاندازی کرده و با آداب سقایی در ماه محرم به عزاداری میپردازد، و تلاش دارد این سبک کهن عزاداری را معرفی کند.
«نقل نخل»، اثر علی محمد ناصر بافقی، درباره مراسم نخلبرداری یزدیها است که یکی از آیینهای سنتی در ایام عاشورا محسوب میشود و فرآیند ساخت این نخلها را بررسی میکند.
«حاج مرزوق»، مستندی دیگر است که به زندگی حاجمحمد مرزوق حائری، نوحهخوان قدیمی، میپردازد؛ فردی که نزدیک به ۱۳۰ سال پیش توسط هیأت بزاز از عراق وارد ایران شده است.
«ضریح ماه منیر»، ساخته رضا شهبازی، تاریخچه ساخت حرم حضرت عباس (ع) را از دوران مختار ثقفی تا عضدالدوله دیلمی و بازسازیهای بعدی آن در دورههای مختلف تاریخی بررسی میکند.
«نغمههای حسینی»، اثر سعید سلمان روغنی، روند نوحهسازی در هیأتهای مذهبی یزد را روایت میکند و با نوحهخوانان و شعرای این شهر مانند مصطفی محسنزاده و محمدعلی کریمی، ملقب به «مجنون»، گفتوگو کرده است.
«عاشورای دربند»، ساخته حسین همایونفر، مراسم عزاداری عاشورای حسینی با حضور عاشقان و محبان سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) را به تصویر میکشد.