بوتان اولین کشور جهان با پیاده‌سازی سیستم هویت دیجیتال بر بستر بلاک‌چین اتریوم برای امنیت و خدمات هوشمند

کشور بوتان با آغاز فرآیند مهاجرت سیستم هویت دیجیتال ملی خود به شبکه اتریوم، گام بزرگی در جهت توسعه زیرساخت‌های عمومی غیرمتمرکز برداشت. این اقدام، به عنوان نخستین نمونه در جهان، هویت دیجیتال جمعیت یک کشور را بر بستر یک شبکه عمومی ثبت و امن‌سازی می‌کند.

در تاریخ ۱۳ اکتبر، «آیا میاگوچی» (Aya Miyaguchi)، رئیس بنیاد اتریوم (Ethereum Foundation)، این موفقیت را تایید کرد. وی در مراسم راه‌اندازی این پروژه در شهر تیمفو، پایتخت بوتان، حضور داشت و در کنار «ویتالیک بوترین» (Vitalik Buterin)، بنیان‌گذار اتریوم، و ولیعهد «جیگمۀ نام‌گیل وانگچوک» (Jigme Namgyel Wangchuck)، که به عنوان اولین «شهروند دیجیتال» ثبت‌شده در این کشور شناخته می‌شود، این دستاورد را جشن گرفت.

این اقدام، نشان‌دهنده تمایل کشور بوتان به بهره‌گیری از فناوری‌های نوین برای بهبود خدمات عمومی و افزایش امنیت هویت‌های دیجیتال شهروندان است و می‌تواند الگوی جدیدی برای سایر کشورهای در حال توسعه در حوزه دیجیتال باشد.

از آزمایش تا شبکه بلاک‌چین عمومی

در چارچوب قانون هویت دیجیتال ملی بوتان (NDIT) که در سال ۲۰۲۳ تصویب شد، سامانه هویت دیجیتال ملی این کشور راه‌اندازی شده است. این سامانه امکان مدیریت و تأیید مدارک هویتی شهروندان را از طریق ابزارهای هویت خودمختار (self-sovereign identity) فراهم می‌کند و با این روش، دسترسی امن به خدمات دولتی و خصوصی بدون افشای اطلاعات شخصی امکان‌پذیر می‌شود.

در ابتدای راه، این سامانه بر بستر Hyperledger Indy توسعه یافته بود، اما در سال ۲۰۲۴ به شبکه Polygon منتقل شد. هدف از این انتقال، افزایش حریم خصوصی و مقیاس‌پذیری با بهره‌گیری از پروتکل CREDEBL و اثبات‌های بدون دانش (zero-knowledge proofs) بود.

گام نهایی این پروژه، انتقال به شبکه اتریوم (Ethereum) است که نشان‌دهنده حرکت از زیرساخت‌های مجاز (permissioned) به سمت یک شبکه جهانی و باز است. طبق اعلام دفتر دولت‌تِک، فرآیند ادغام کامل شده و تا پایان سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۶، مهاجرت کامل مدارک و هویت‌ها انجام خواهد شد. در این سامانه، هویت‌ها و مدارک از طریق هش‌های رمزنگاری شده و اعتبارسنجی‌های قابل تأیید که روی بلاک‌چین ثبت شده‌اند، تأیید می‌شوند، در حالی که داده‌های حساس در خارج از زنجیره نگهداری می‌شوند.

این رویکرد، تلفیقی از تمرکززدایی و معیارهای حکومتی ملی است که امکان نظارت، مقاومت در برابر حملات و حفظ حریم خصوصی را فراهم می‌آورد. در مراسم راه‌اندازی، مدیر پروژه می‌یائوچی (Miyaguchi) این رویداد را «گامی جهانی در مسیر آینده‌ای دیجیتال و امن» توصیف کرد، هم‌راستا با ده‌سالگی اتریوم و هدف بوتان در توسعه جامعه‌ای مبتنی بر اعتماد دیجیتال.

حاکمیت دیجیتال و ادغام اتریوم

برنامه مهاجرت به بلاک‌چین، بخشی از طرح بزرگ «درای‌دوک‌یو» (Digital Drukyul) در بوتان است که هدف آن ایجاد ساختارهای ملی است که توازن میان نوآوری و حاکمیت را حفظ کند. با همکاری بنیاد اتریوم (Ethereum Foundation) و آژانس فناوری دولت بوتان (GovTech Agency)، این پروژه توسعه خدمات روی زنجیره مانند تأیید هویت و برنامه‌های امن عبور مرزی را در قالب مسابقات هکاتون و ابتکارات توسعه‌دهندگان پیگیری می‌کند.

همچنین، برنامه NDI با فعالیت‌های رو به رشد حوزه رمزارز در بوتان مرتبط است. در اوایل ۲۰۲۵، شهر ذهن‌آگاه گله‌فو (Gelephu Mindfulness City) بیت‌کوین (BTC)، اتریوم (ETH) و بایننس‌کوین (BNB) را به ذخایر خود افزود و سیستم پرداخت توریسم رمزارزی با همکاری بایننس (Binance) راه‌اندازی شد. این اقدامات نشان‌دهنده رویکرد پیشگامانه بوتان در بهره‌گیری از فناوری بلاک‌چین برای توسعه اقتصادی و حکمرانی است.

در حالی که کشورهای دیگر مانند برزیل و ویتنام در حال آزمایش پروژه‌های هویت خودمختار هستند، اجرای کامل این فناوری در بوتان، این کشور را به یکی از پیشگامان در زیرساخت‌های عمومی غیرمتمرکز تبدیل کرده است.

منبع: کریپتو.نیوز