مرورگر تور (Tor): راهنمای کامل برای حفاظت از حریم خصوصی و ناشناس ماندن در اینترنت

مرورگر تور (Tor) که بر پایه شبکه onion طراحی شده است، ابزار اصلی برای گشت‌وگذار ناشناس در اینترنت و حفاظت در برابر تحلیل ترافیک است. در ابتدای توسعه، نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا (US Navy) این فناوری را جهت محافظت از اطلاعات حساس دولت آمریکا ایجاد کرد.

امروزه، مرورگر تور بیشتر با دنیای دارک‌وب و فعالیت‌های غیرقانونی مرتبط شناخته می‌شود، اما در کنار آن، بسیاری از فعالان حقوق بشر و کاربران عادی نیز از این ابزار برای حفظ حریم خصوصی و مقابله با نظارت‌های دولتی بهره می‌برند.

گرچه برخی کاربران از تور برای پوشش فعالیت‌های غیرقانونی استفاده می‌کنند، اما بخش قابل توجهی از کاربران هدفمند و با نیت‌های خالص، از این شبکه برای افزایش امنیت و حریم خصوصی در فضای مجازی بهره می‌برند.

در این مقاله، به بررسی ماهیت مرورگر تور، نحوه عملکرد آن و نقش آن در جهان بلاکچین و رمزارزها خواهیم پرداخت.

نحوه عملکرد شبکه تور چیست؟

برای درک نحوه عملکرد تور (Tor)، ابتدا باید با مفهوم onion routing یا مسیریابی پیازی آشنا شوید، چرا که این فناوری هسته اصلی این مرورگر محسوب می‌شود. این روش مسیریابی، شبکه‌ای هم‌پایه و همتا به همتا است که امکان گشت و گذار ناشناس در اینترنت را برای کاربران فراهم می‌کند. تور با استفاده از چندین لایه رمزگذاری، امنیت کاربران را تضمین می‌نماید و به آن‌ها اجازه می‌دهد از نظارت و سانسورهای اینترنتی عبور کنند.

در هنگام استفاده از تور، داده‌ها از طریق سرورهای این شبکه به نود خروجی (exit node) ارسال می‌شود. نود خروجی نقطه‌ای است که داده‌ها از شبکه جدا می‌شوند. در این مسیر، داده‌ها چندین لایه رمزگذاری را پشت سر می‌گذارند که باعث می‌شود ردیابی منبع آن‌ها بسیار دشوار شود؛ این اصل کلیدی در حریم خصوصی کاربران در تور است. علاوه بر این، این مرورگر تاریخچه بازدیدها را ثبت نمی‌کند و کوکی‌ها را ذخیره نمی‌نماید.

وب‌سایت‌های دارک وب، که از دامنه‌های ".onion" به جای ".com"، ".net" یا ".gov" استفاده می‌کنند، به عنوان سایت‌های onion شناخته می‌شوند. نرم‌افزار Onion Router یا تور، ارتباط این سایت‌ها را رمزگذاری کرده و امکان ارتباط ناشناس را فراهم می‌نماید، در حالی که هویت، مکان و سایر شاخص‌های مالکیت آن‌ها مخفی می‌ماند.

تور دارای یک سطح امنیت پیش‌فرض است و دو سطح امنیتی دیگر نیز ارائه می‌دهد. سطح پایین‌تر، کاربری آسان‌تری دارد اما امنیت کمتری را فراهم می‌کند. در مقابل، در بالاترین سطح، مرورگر حتی برخی فونت‌ها و تصاویر را غیرفعال می‌کند تا حداکثر حفاظت از حریم خصوصی صورت گیرد. این محدودیت‌ها ممکن است باعث کاهش سرعت اینترنت و کندی در مرور شوند، اما در مقابل، حریم خصوصی کامل تضمین می‌گردد.

مکانیسم اثبات کار در شبکه تور

در تاریخ ۲۳ آگوست ۲۰۲۳، سیستم دفاعی مبتنی بر اثبات کار (Proof of Work) در شبکه تور (Tor) به منظور ارتقای امنیت و تضمین تجربه کاربری روان، معرفی شد. این سیستم که مشابه فناوری مورد استفاده در بیت‌کوین (Bitcoin) است، به صورت دینامیک و واکنش‌پذیر طراحی شده است و در مواقع فشار بر شبکه، با ایجاد چالش‌های متوالی و دشوارتر، از حملات سنگین جلوگیری می‌کند.

در این مکانیزم، زمانی که سرویس‌های آنیون تور تحت فشار قرار می‌گیرند، ارتباطات ورودی باید مجموعه‌ای از وظایف پیچیده‌تر را انجام دهند تا مجاز به دسترسی شوند. این وظایف به صورت تدریجی سخت‌تر می‌شوند و بر اساس میزان تلاش کاربران، ارتباطات رتبه‌بندی می‌گردند. هدف از این طراحی، افزایش هزینه و دشواری حملات بزرگ‌مقیاس است، در حالی که ترافیک قانونی و مشروع اولویت‌بندی می‌شود. به این ترتیب، این سیستم به عنوان نوعی بلیت‌تایید عمل می‌کند که در حالت عادی غیرفعال است، اما در زمان بار زیاد، با ایجاد صف اولویت، تلاش کاربران برای اثبات فعالیت واقعی‌شان را ارزیابی می‌کند.

در فرآیند، کاربران باید قبل از دسترسی به سرویس‌های آنیون، یک معما یا چالش کوچک را حل کنند که نشان می‌دهد فعالیت آن‌ها واقعی است و نه ربات‌های مخرب. هر چه چالش دشوارتر باشد، میزان تلاش بیشتری صرف می‌شود و این امر به عنوان شاخصی برای اعتبار کاربر در نظر گرفته می‌شود. در نتیجه، اثبات کار امکان دسترسی قانونی کاربران به خدمات را فراهم می‌کند و همزمان جلوی فعالیت‌های مخرب و حملات را می‌گیرد.

هرچند فناوری اثبات کار در بیت‌کوین و شبکه تور کاربرد دارد، اما پیاده‌سازی آن در تور تفاوت‌های قابل توجهی دارد؛ چرا که هدف اصلی توسعه‌دهندگان این پروژه، حفاظت از حریم خصوصی و مقابله با حملات خاص است. مدیر ارتباطات استراتژیک پروژه تور، پاول زونف، در این باره گفت: «سیستم اثبات کار در تور دینامیک است؛ به جای تعیین هدف ثابت، از کاربران خواسته می‌شود با تلاش خود در فرآیند اثبات کار، پیشنهاد دهند.»

این رویکرد نوین در شبکه تور، نشان می‌دهد که فناوری‌های امنیتی و حفظ حریم خصوصی در این شبکه به سمت راهکارهای هوشمند و واکنش‌پذیر حرکت می‌کنند تا از امنیت کاربران در برابر تهدیدات سایبری محافظت کنند.

کاربرد شبکه تور در دنیای بلاکچین

حریم خصوصی و ناشناسی از اصول بنیادین شبکه‌های غیرمتمرکز است که در ساختار هر بلاکچین نقش کلیدی ایفا می‌کند. در این میان، شبکه تور (Tor) نقش مهمی در ارتقاء امنیت و حفظ ناشناسی در محیط بلاکچین دارد. بسیاری از کاربران ارزهای دیجیتال برای مخفی نگه داشتن تراکنش‌های خود و جلوگیری از رصد فعالیت‌هایشان توسط طرف‌های سوم، از شبکه تور بهره می‌برند.

در حالی که تراکنش‌های رمزارزها اغلب به صورت شبه‌مجهول انجام می‌شود، اما هویت کاربران ممکن است از طریق آی‌پی آدرس‌هایشان شناسایی شود. استفاده از تور این امکان را فراهم می‌کند تا ترافیک اینترنتی کاربران به صورت مخفی عبور کند، و در نتیجه ارتباط تراکنش‌ها با هویت فرد دشوارتر می‌شود.

برای نمونه، کاربران کت‌کوین (Monero) می‌توانند با استفاده از شبکه تور، کیف‌پول‌های خود را به نودهای راه دور متصل کنند. این امر با نصب یک داون‌مون (monerod) بر روی سرور خانگی یا سرور خصوصی مجازی (VPS) و دسترسی به آن از طریق سرویس‌های مخفی تور، امکان‌پذیر است. این روش‌ها به کاربران اجازه می‌دهد تا داده‌های تراکنش‌های خود را دریافت کرده و در عین حال هویت آی‌پی آدرسشان را حفظ کنند.

آیا استفاده از مرورگر تور قانونی است؟

استفاده از مرورگر تور (Tor) در ایران و بسیاری از کشورهای دیگر، غیرقانونی نیست و صرفاً ابزاری برای دسترسی ناشناس به اینترنت محسوب می‌شود. نحوه بهره‌برداری از این ابزار تعیین‌کننده است و اگر فردی از آن برای فعالیت‌های غیرقانونی استفاده کند، ممکن است با مشکلات قانونی مواجه شود.

ناشناسی در فضای مجازی، به ویژه در میان مجرمان، جذابیت دارد و اغلب برای ارتباطات مخفی یا مرور سایت‌های مسدودشده به کار می‌رود. با این حال، استفاده از مرورگر تور در حالت کلی، خود جرم محسوب نمی‌شود و تنها در صورت بهره‌برداری نادرست، ممکن است تبعات حقوقی داشته باشد.

آیا مرورگر تور قابل شناسایی است؟

شبکه تور (Tor) نسبت به مرورگرهای معمولی، امنیت و حریم خصوصی بسیار بالاتری را فراهم می‌کند، اما نباید تصور کرد که کاملاً بی‌خطر است. در واقع، برخی افراد قادرند بخش‌هایی از فعالیت‌های کاربر را رصد کنند، به‌خصوص اگر از سایت‌های ناامن بازدید شود.

در اغلب موارد، مکان جغرافیایی و آی‌پی آدرس کاربر در تور قابل شناسایی نیست، اما اپراتورهای نود خروج (exit node) ممکن است بتوانند بخشی از فعالیت‌های کاربر را مشاهده کنند، به‌ویژه در صورت بازدید از سایت‌های بدون پروتکل امن. بنابراین، حتی در استفاده از تور، لازم است احتیاط کنید و اطلاعات مکانی خود را داوطلبانه فاش نکنید.

آیا پلیس می‌تواند ترافیک در شبکه تور را رصد کند؟

میزان حفاظت در استفاده از مرورگر تور (Tor) به منابع و سطح آموزش کاربران بستگی دارد. این مرورگر با ارائه لینک‌های onion، امکان محافظت در برابر نظارت ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی (ISP) بر فعالیت‌های آنلاین را فراهم می‌کند. با این حال، حفظ ناشناس بودن در فضای مجازی بیشتر بستگی به نحوه استفاده از مرورگر دارد.

پلیس و نهادهای امنیتی قادر هستند از طریق داده‌های موجود در نودهای خروجی، فعالیت‌های کاربران را پیگیری کنند و در صورت اتصال مناسب، می‌توانند شناسایی افراد را انجام دهند. این فرآیند زمان‌بر است و نیازمند تجهیزات و تخصص‌های پیشرفته است، مانند آنچه در اختیار سازمان‌هایی مانند FBI (سازمان فدرال تحقیقات آمریکا) قرار دارد. بنابراین، نباید تصور کرد که استفاده از تور به صورت ذاتی فرد را نامرئی می‌سازد.

نحوه دانلود مرورگر تور

مرورگر تور (Tor) را می‌توان از وب‌سایت رسمی آن دانلود کرد. برای دسترسی به صفحه دانلود اصلی، روی لینک مربوطه کلیک کنید. پس از ورود، نسخه مناسب با سیستم عامل خود—ویندوز، مک‌او‌اس، لینوکس یا اندروید—را انتخاب و مراحل نصب را مطابق راهنمای ارائه‌شده دنبال کنید.

علت کندی مرورگر تور چیست؟

شبکه Tor (تور) ممکن است در برخی مواقع نسبت به مرورگرهای دیگر کمی کندتر عمل کند، که این امر ناشی از تعداد محدود رله‌ها و حجم ترافیک روزانه بیش از یک میلیون کاربر است. با وجود بیش از ۶۰۰۰ رله فعال، فشار بر سرورها گاهی منجر به کاهش سرعت و بروز تأخیر در انتقال داده‌ها می‌شود.

علاوه بر این، ساختار شبکه تور به گونه‌ای است که ترافیک کاربران به صورت عمدی از طریق سرورهای داوطلبانی در نقاط مختلف جهان عبور می‌کند، که این موضوع باعث بروز برخی گلوگاه‌ها و تاخیر در شبکه می‌شود.

برای بهبود سرعت و کارایی این شبکه، کاربران می‌توانند با راه‌اندازی رله شخصی یا تشویق دیگران به انجام این کار، در ارتقاء سرعت و پایداری شبکه تور نقش مؤثری ایفا کنند. جزئیات و راهنمایی‌های لازم در وبلاگ رسمی مرورگر تور در دسترس است و کاربران می‌توانند از آن برای افزایش سرعت و بهبود تجربه کاربری بهره‌مند شوند.

منبع: کریپتو.نیوز