شبکه لایتنینگ بیت‌کوین؛ تراکنش‌های سریع و کم‌هزینه
شبکه لایتنینگ بیت‌کوین؛ راهکار نوین لایه دوم برای تراکنش‌های سریع، کم‌هزینه و مقیاس‌پذیر
شبکه لایتنینگ بیت‌کوین راهکاری لایه دوم برای تراکنش‌های سریع، کم‌هزینه و مقیاس‌پذیر است که با استفاده از کانال‌های پرداخت، کارایی و سرعت تراکنش‌ها را بهبود می‌بخشد.
شبکه لایتنینگ (Lightning Network) به عنوان یکی از راه‌حل‌های لایه دوم در بلاک‌چین بیت‌کوین (BTC) شناخته می‌شود که نقش مهمی در افزایش مقیاس‌پذیری شبکه دارد. توانایی توسعه‌پذیری بلاک‌چین‌ها عمدتاً به فناوری‌های لایه دوم وابسته است و لایتنینگ به دلیل ارتباط مستقیم با بیت‌کوین و قابلیت افزودن ارزش کاربردی به زنجیره، یکی از مهم‌ترین این راه‌حل‌ها محسوب می‌شود.
در این گزارش، به بررسی مفهوم شبکه لایتنینگ، نحوه عملکرد آن و جزئیات مربوط به پرداخت‌های این شبکه پرداخته می‌شود.
شبکه لایتنینگ چیست؟
شبکه لایتنینگ (Lightning Network) به‌عنوان لایه دوم برای بیت‌کوین (BTC)، با هدف افزایش ظرفیت و بهبود کارایی در مدیریت تراکنش‌ها طراحی شده است. این فناوری با بهره‌گیری از کانال‌های پرداخت میکرو، امکان انجام تراکنش‌های سریع، کم‌هزینه و مقیاس‌پذیر را فراهم می‌کند و مشکلات مربوط به تراکنش‌های زنجیره‌ای (on-chain) را کاهش می‌دهد.
در این ساختار، هر کانال به‌عنوان یک مسیر ارتباطی بین دو طرف عمل می‌کند که امکان ارسال و دریافت وجه را به صورت آفلاین و در قالب تراکنش‌های خارج زنجیره فراهم می‌سازد. نکته مهم آن است که شبکه لایتنینگ هیچ توکن بومی اختصاصی ندارد و از بیت‌کوین به‌عنوان ارز اصلی خود بهره می‌برد.
آیا شبکه لایتنینگ رایگان است؟
کاربران در هنگام ایجاد کانال با نود مسیریابی در شبکه لایتنینگ، علاوه بر هزینه‌های معمول تراکنش‌های درون‌زنجیره‌ای، باید هزینه‌ای جداگانه پرداخت کنند. این کانال‌های لایتنینگ توسط اپراتور نود مسیریابی به شبکه اصلی ارائه می‌شود و هزینه‌ای بر این خدمات اعمال می‌شود. اپراتور، هزینه پایه و نرخ کارمزد را تعیین می‌کند که مجموع آن‌ها، همان کارمزد نهایی را تشکیل می‌دهد.
شبکه لایتنینگ چه کاربردی دارد؟
بیت‌کوین (BTC) در ابتدا به عنوان سیستم پرداخت غیرمتمرکز طراحی شد که کاربران بتوانند از هر نقطه‌ای به آن دسترسی داشته و هویت خود را مخفی نگه دارند. با استقبال گسترده از این ارز دیجیتال، حجم تراکنش‌ها آنقدر افزایش یافت که بلاک‌چین نتوانست به‌طور مؤثر این حجم را مدیریت کند.
در پاسخ به این چالش‌ها، شبکه لایتنینگ (Lightning Network) از سال ۲۰۱۶ و پس از پیشنهاد اولیه جوزف پون و تادئوس دریا، در حال توسعه است. هدف اصلی این فناوری، حل مشکلات مربوط به زمان طولانی تراکنش‌ها، ظرفیت پایین و هزینه‌های بالای شبکه بیت‌کوین بود.
توسعه‌دهندگان لایه‌های ثانویه بر روی بلاک‌چین بیت‌کوین ایجاد کردند تا سرعت تراکنش‌ها را افزایش دهند و مصرف انرژی را کاهش دهند. لایه اصلی، همان بلاک‌چین اولیه است، در حالی که لایه‌های ثانویه که روی آن قرار می‌گیرند، قابلیت‌های جدیدی مانند تراکنش‌های خارج از زنجیره و مدیریت تراکنش‌های مربوط به صرافی‌های ارز دیجیتال را فراهم می‌کنند. شبکه لایتنینگ به عنوان یک راهکار مقیاس‌پذیر، امکان انجام تراکنش‌های سریع و کم‌هزینه را برای کاربران فراهم می‌کند.
نحوه انجام پرداخت‌ها در شبکه لایتنینگ
شبکه لایتنینگ (Lightning Network) امکان انجام میکروپیمنت‌های سریع و کم‌هزینه را فراهم می‌کند. در مقایسه با این شبکه، حداقل مقدار تراکنش‌های بیت‌کوین (BTC) بیش از صد برابر بزرگ‌تر است، که این تفاوت نشان‌دهنده اهمیت استفاده از لایتنینگ برای بهبود کارایی شبکه است. دستیابی به این قابلیت برای توسعه‌پذیری و کاربرپسندی بلاک‌چین اهمیت حیاتی دارد، به‌ویژه در حوزه‌های آینده‌دار مانند بازی‌های وب۳ (Web3).
شبکه لایتنینگ با فراهم کردن امکان تراکنش‌های سریع، تنها زمانی ارزشمند است که هزینه‌های آن به حداقل ممکن برسد. در غیر این صورت، بیت‌کوین در مقابل رقبا در بازار از دست می‌دهد، چراکه فرآیندهای تراکنشی ناکارآمد می‌تواند منجر به کاهش سهم بازار شود. لایتنینگ با کاهش هزینه‌ها، این خطر را کاهش می‌دهد و امکان استفاده گسترده‌تر از تراکنش‌های کوچک و سریع را فراهم می‌کند.
کاربران پلتفرم‌هایی مانند توییتر (X) می‌توانند از طریق لایتنینگ، پرداخت‌های بیت‌کوین را به صورت «تیپ» (tip) ارسال و دریافت کنند. بسیاری از ۳۶۰ میلیون کاربر فعال ماهانه توییتر، با استفاده از ابزار پرداخت Strike که بر پایه لایتنینگ است، می‌توانند به سرعت و بدون هزینه، پرداخت‌های BTC را به حساب‌های دیگر توییتر انجام دهند. این فناوری، امکان توسعه خدمات مالی سریع و ارزان در بستر شبکه‌های اجتماعی را فراهم می‌کند.
شبکه لایتنینگ چه مشکلاتی را هدف قرار داده است؟
شبکه لایتنینگ با هدف حل چندین مشکل اساسی در فرآیند تراکنش‌های رمزارزی توسعه یافته است. یکی از این چالش‌ها، تمایل کاربران به پرداخت کارمزدهای بالا و انتظار طولانی برای تایید تراکنش‌ها است، که در نتیجه، تراکنش‌هایی با کارمزد بیشتر زودتر تایید می‌شوند. همچنین، هزینه‌های انرژی مصرفی برای استخراج بلاک در شبکه بیت‌کوین (BTC) به‌دلیل نیاز به تجهیزات قدرتمند و فرآیندهای رقابتی، بسیار بالا است و این موضوع باعث می‌شود کار با این شبکه برای بسیاری از کاربران اقتصادی نباشد.
از دیگر اهداف شبکه لایتنینگ، تضمین وصول صحیح وجوه به گیرندگان قانونی است. این امر با بهره‌گیری از قراردادهای هوشمند و چندامضایی (multi-signature) تحقق می‌یابد که تضمین می‌کند وجوه انتقال‌یافته از طریق کانال‌ها، به درستی به افراد موردنظر برسد.
کاربران با افتتاح کانال‌های پرداخت در شبکه لایتنینگ، قادرند تعداد زیادی تراکنش را بدون نیاز به انتظار برای تایید هر تراکنش در لایه اصلی شبکه (main net) انجام دهند. این کانال‌ها امکان انتقال وجوه بین طرفین را در مدت زمان مشخص فراهم می‌آورند و پس از پایان دوره، تراکنش‌ها در شبکه اصلی ثبت و تایید می‌شوند. این روش به کاهش بار شبکه اصلی و افزایش سرعت تراکنش‌ها کمک می‌کند.
منبع: کریپتو.نیوز
