درس عبرت تاریخ رمزارزها از سقوط Mt Gox
درسی بزرگ از سقوط Mt Gox؛ بزرگ‌ترین هک تاریخ رمزارزها و تأثیر آن بر امنیت بازار
درسی بزرگ از سقوط Mt Gox، هک تاریخی رمزارزها و تأثیر آن بر امنیت بازار، اهمیت نظارت و مدیریت ریسک در صنعت رمزارزها.
سقوط مونت‌گوکس، که زمانی بزرگ‌ترین صرافی رمزارز جهان بود، درس عبرتی است درباره مخاطرات و ریسک‌های این بازار. پس از فروپاشی این پلتفرم، مدت ده سال طول کشید تا طلبکاران بتوانند جبران خسارت خود را دریافت کنند.
این حادثه تأثیر عمیقی بر صنعت رمزارز گذاشت و باعث شد فعالان و نهادهای نظارتی به بازنگری در رویکردهای امنیتی و محافظتی خود بپردازند. در نتیجه، توسعه فناوری‌های امنیتی و پروتکل‌های محافظتی در بازار رمزارزها سرعت گرفت تا از تکرار چنین فاجعه‌ای جلوگیری شود.
مت‌گاکس چیست؟
داستان Mt Gox از سال ۲۰۰۷ آغاز شد، زمانی که رمزارزها و بیت‌کوین هنوز در افق توجه عمومی قرار نداشتند. در آن سال، جِد مَک‌کِیل، توسعه‌دهنده برنامه‌نویس، پلتفرمی به نام Magic: The Gathering Online Exchange (MTGOX) را در سایت mtgox.com راه‌اندازی کرد که برای معامله کارت‌های بازی فانتزی محبوب، Magic: The Gathering، طراحی شده بود.
سه سال بعد، پس از آشنایی با بیت‌کوین، مَک‌کِیل تصمیم گرفت این پلتفرم را به یک صرافی رمزارز تبدیل کند. اما حدود یک سال پس از این تغییر، او فروش آن را به مارک کارپلس، توسعه‌دهنده فرانسوی مقیم ژاپن، واگذار کرد؛ دلیل این تصمیم، مشغله زیاد و ناتوانی در تمرکز بر روی پروژه عنوان شد.
در این مدت، Mt Gox به سرعت محبوبیت یافت. تا سال ۲۰۱۱، این پلتفرم هزاران کاربر داشت و تا سال ۲۰۱۳، بیش از ۷۰ درصد از تراکنش‌های بیت‌کوین در سطح جهان را مدیریت می‌کرد.
در فوریه ۲۰۱۴، Mt Gox فعالیت‌های تجاری خود را متوقف کرد و در آوریل همان سال، درخواست ورشکستگی در آمریکا ثبت کرد. علت این اقدام، از دست رفتن ۸۵۰ هزار بیت‌کوین به ارزش حدود ۴۵۰ میلیون دلار در آن زمان بود که از کیف‌پول‌های این پلتفرم سرقت شد. این سرقت، بزرگ‌ترین در نوع خود در تاریخ رمزارزها به شمار می‌آمد و اعتماد بسیاری از جامعه بیت‌کوین را تحت تاثیر قرار داد.
جزئیات ورشکستی صرافی Mount Gox
در ۲۴ فوریه ۲۰۱۴، صرافی مَت‌گاکس ناگهان تمامی تراکنش‌های بیت‌کوین (Bitcoin) را متوقف کرد و در عرض چند ساعت، وب‌سایت آن غیرفعال شد. در ادامه، مشخص شد که حدود ۷۵۰ هزار بیت‌کوین متعلق به کاربران طی چند سال سرقت شده است و این پلتفرم قادر به جبران خسارت نبود. چهار روز پس از این رویداد، در ۲۸ فوریه، مَت‌گاکس اعلام ورشکستگی کرد و فعالیت خود را متوقف ساخت.
در پرونده ورشکستگی، صرافی اعلام کرد که علاوه بر سرقت دارایی‌های کاربران، هکرها ۱۰۰ هزار بیت‌کوین از ذخایر داخلی این پلتفرم را نیز به سرقت برده‌اند. در مجموع، میزان سرقت‌ها به ۸۵۰ هزار بیت‌کوین رسید که معادل حدود ۷ درصد از عرضه کل بیت‌کوین در آن زمان بود.
تحقیقات نشان می‌دهد که هکرها در سپتامبر ۲۰۱۱ موفق شدند کلید خصوصی یکی از کیف‌پول‌های مَت‌گاکس را سرقت کنند. این کلید به آنان امکان کنترل جریان رمزارز درون و بیرون صرافی را می‌داد. با بهره‌گیری از این کلید، مهاجمان به تدریج دارایی‌های صرافی را طی چند سال تخلیه کردند.
در ماه مه ۲۰۱۶، صرافی کراکن (Kraken) که در تحقیقات نقش داشت، فرآیند جمع‌آوری و بررسی ادعاهای طلبکاران را تکمیل کرد. بر اساس تحلیل‌های کارشناسان، حدود ۲۴ هزار و ۷۵۰ کاربر برای دریافت جبران خسارت درخواست داده بودند.
کارشناسان، از جمله شرکت امنیتی ویزسک (WizSec) مستقر در توکیو، معتقدند که سرقت‌ها از سال ۲۰۱۱ آغاز شده است. در آن زمان، مَت‌گاکس حدود ۴۰۰ هزار دلار در قالب بیت‌کوین از دست داد. این صرافی در ادامه رشد کرد و در سال ۲۰۱۳ سهم بازار قابل توجهی را به خود اختصاص داد. اما در سال ۲۰۱۴، وضعیت با اعتراض کاربران نسبت به کندی در برداشت‌ها وخیم‌تر شد و در نهایت، صرافی تمامی برداشت‌ها را متوقف و ابعاد کامل خسارت‌های خود را به اطلاع عموم رساند.
پرداخت‌های شرکت Mt Gox به طلبکاران
در سپتامبر ۲۰۱۸، دادگاه ژاپن طرح بازسازی و تسویه حساب برای بدهی‌های Mt Gox را تصویب کرد. بر اساس این برنامه، طلبکاران این صرافی که زمانی بزرگ‌ترین پلتفرم تبادل بیت‌کوین در جهان بود، حدود یک میلیارد دلار جبران خسارت دریافت خواهند کرد.
در دسامبر ۲۰۲۳، پس از گذشت نزدیک به ده سال از زمان مسدود شدن دارایی‌های سرمایه‌گذاران در فوریه ۲۰۱۴، اولین پرداخت‌ها به طلبکاران انجام شد. تا مارس ۲۰۲۵، هنوز حدود ۳۵ هزار بیت‌کوین در مالکیت Mt Gox باقی مانده است که ارزش آن‌ها در آن زمان حدود ۳.۰۸ میلیارد دلار برآورد می‌شد.
در سال گذشته، این صرافی مهلت بازپرداخت بدهی‌ها را تا تاریخ ۳۱ اکتبر ۲۰۲۵ تمدید کرد. این تصمیم در پی مشکلات در فرآیند تأیید هویت و تسریع در پردازش درخواست‌ها اتخاذ شد.
اخبار مربوط به Mt Gox در سال ۲۰۲۵
در تاریخ ۲۵ مارس ۲۰۲۵، شرکت آرخام اینتلیجنس (Arkham Intelligence) شاهد تحرکات قابل‌توجهی در کیف‌پول مربوط به مایتی گاکس (Mt Gox) بود. بر اساس گزارش‌ها، مجموعاً ۸۹۳ بیت‌کوین به یک آدرس جدید منتقل شده و همچنین ۱۰ هزار و ۶۰۸ بیت‌کوین دیگر به کیف‌پول دیگری تحت کنترل مایتی گاکس انتقال یافته است. علاوه بر این، مقدار ناچیزی معادل ۰.۰۰۰۰۱۷ بیت‌کوین نیز به کراکن (Kraken) ارسال شده است، که احتمالاً برای آزمایش‌های فنی صورت گرفته است.
این تحرکات موجب گمانه‌زنی‌هایی در مورد ارتباط این انتقال‌ها با پرداخت‌های آتی به طلبکاران شده است. این تراکنش‌ها پس از انتقال‌های قابل‌توجه در اوایل ماه جاری صورت گرفته است، از جمله ۱۲ هزار بیت‌کوین در تاریخ ۶ مارس و ۱۱ هزار و ۸۳۳ بیت‌کوین در ۱۱ مارس. پلتفرم Spot On Chain اعلام کرده است که برخی از این تراکنش‌ها در نهایت به صرافی بیت‌استمپ (Bitstamp) واریز شده است.
هکر منبع حمله به Mt Gox کی بود؟
در خصوص هک Mt Gox، همچنان سوال بی‌پاسخ و محل مناقشه در جامعه رمزارزها باقی مانده است. تاکنون هیچ مدرک قطعی‌ای مبنی بر هویت واقعی مرتکبین این حمله ارائه نشده، اما نظریه‌های مختلفی در این باره مطرح شده است.
برخی معتقدند که این حمله احتمالا کار داخلی بوده است؛ یعنی فردی با دسترسی به سیستم‌های پلتفرم، از فرصت بهره‌برداری کرده است. در مقابل، برخی دیگر فرضیه می‌کنند که هکرهای کره‌شمالی ممکن است پشت این حمله قرار داشته باشند، با هدف ایجاد آشوب در بازارهای مالی جهانی.
با نبود شواهد قاطع برای اثبات هیچ‌یک از این فرضیه‌ها، هویت واقعی هکرها هنوز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
بازنگری در پرونده Mt. Gox
در اوایل شکل‌گیری بیت‌کوین، شرکت Mt Gox نقش بسیار مهم و تأثیرگذاری در بازار داشت. در آن دوران، قیمت بیت‌کوین از کمتر از یک دلار به بیش از هزار دلار رسید و اگر این صرافی توانسته بود جایگاه خود را حفظ کند، بی‌تردید امروز بزرگ‌ترین پلتفرم مبادله رمزارز جهان محسوب می‌شد و حجم معاملات میلیاردی را جابه‌جا می‌کرد.
با این حال، فروپاشی Mt Gox تاثیر عمیقی بر امنیت بازار رمزارزها گذاشت و به تنظیم‌کنندگان فرصت داد تا با وضع سیاست‌های حمایتی از مشتریان، ساختار نظارتی را تقویت کنند. در جریان هک این پلتفرم، حدود ۸۵۰ هزار بیت‌کوین (BTC) سرقت شد که بخش قابل توجهی از آن‌ها ناشی از سهل‌انگاری ادعا شده مدیران و مسئولان این شرکت بود. این موضوع در سال‌های بعد منجر به برگزاری چندین دادخواست و پرونده حقوقی شد و هنوز هم دارایی‌های شرکت Mt Gox در معرض ادعاهای مختلف قرار دارد.
منبع: کریپتو.نیوز
