مرورگر تور (Tor Browser) چیست و چگونه ناشناس بودن در اینترنت را تضمین می‌کند؟

مرورگر تور (Tor) یکی از ابزارهای مهم برای گشت و گذار ناشناس در اینترنت است که هدف اصلی آن حفاظت از حریم خصوصی کاربران و جلوگیری از تحلیل ترافیک است. در ابتدا، این پروژه توسط نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا توسعه یافته بود تا اطلاعات حساس دولت را محافظت کند.

امروزه، مرورگر تور به نمادی برای وب تاریک (Darknet) و فعالیت‌های غیرقانونی تبدیل شده است، اما بخشی از کاربران از آن برای اهداف امنیتی و حفظ حریم خصوصی بهره می‌برند. در این مقاله، به بررسی ماهیت مرورگر تور، نحوه عملکرد آن و نقش آن در حوزه بلاک‌چین و رمزارزها خواهیم پرداخت.

نحوه عملکرد شبکه تور

برای درک نحوه عملکرد تور (Tor)، لازم است با مفهوم روتینگ پی‌در‌پی یا همان onion routing آشنا شوید، که فناوری اصلی این مرورگر بر پایه آن استوار است. این نوع مسیریابی، یک شبکه overlay همتا به همتا (peer-to-peer) است که امکان گشت و گذار ناشناس در اینترنت را فراهم می‌کند. در این فناوری، چند لایه رمزنگاری پی‌در‌پی به کار رفته است تا امنیت کاربران شبکه تامین شود و امکان نظارت یا سانسور را به حداقل برساند.

در زمان استفاده از تور، داده‌ها از طریق سرورهای این شبکه به یک نود خروجی (exit node) هدایت می‌شود. نود خروجی، نقطه‌ای است که داده از شبکه خارج می‌شود. سپس داده‌ها در چند لایه رمزنگاری قرار می‌گیرند و به نود بعدی ارسال می‌شوند. این فرآیند، ردیابی منبع داده را بسیار دشوار می‌سازد و از این رو، استفاده از تور برای گشت و گذار امن و ناشناس در اینترنت رایج است. این مرورگر همچنین تاریخچه مرورگر و کوکی‌ها را ذخیره نمی‌کند.

وب‌سایت‌های روی شبکه تاریک (Dark Web) که از دامنه‌های ".onion" استفاده می‌کنند، به عنوان سایت‌های onion شناخته می‌شوند. نرم‌افزار Onion Router (تور) برای رمزنگاری ارتباطات این سایت‌ها و فراهم‌سازی ارتباط ناشناس به کار می‌رود. این سایت‌ها همچنین هویت، مکان و سایر شاخص‌های مرتبط با مالکیت خود را مخفی نگه می‌دارند.

تور دارای یک سطح امنیت پیش‌فرض و دو سطح امنیتی اضافی است. سطح پیش‌فرض، تعادل میان سهولت استفاده و امنیت برقرار می‌کند، در حالی که بالاترین سطح، برخی امکانات مانند فونت‌ها و تصاویر را غیرفعال می‌کند تا حداکثر حریم خصوصی تضمین شود. این محدودیت‌ها ممکن است باعث کندی سرعت اینترنت و کندی در فرآیند مرور شوند، اما در مقابل، امنیت و ناشناسی کامل کاربران حفظ می‌شود.

مکانیزم اثبات کار در شبکه تور

در راستای ارتقاء امنیت و بهبود تجربه کاربری، سیستم اثبات کار (Proof of Work) که در بیت‌کوین نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد، در تاریخ ۲۳ اوت ۲۰۲۳ در شبکه تور (Tor) پیاده‌سازی شد. این مکانیزم دینامیک و واکنش‌پذیر، زمانی که سرویس‌های Onion در وضعیت فشار قرار دارند، به صورت خودکار فعال می‌شود و از طریق چالش‌های تدریجی سخت‌تر، ترافیک ورودی را کنترل می‌کند. در این فرآیند، ارتباطات کاربران بر اساس میزان تلاش آن‌ها رتبه‌بندی می‌شود و این امر باعث می‌شود حملات سایبری بزرگ‌مقیاس هزینه‌بر و غیرقابل‌اجرا شود و در عین حال، ترافیک قانونی و مشروع در اولویت قرار گیرد.

در قالب یک سیستم بلیط، اثبات کار به صورت پیش‌فرض غیرفعال است، اما با توجه به بار شبکه، صف اولویت‌بندی ایجاد می‌کند. کاربران باید قبل از دسترسی به سرویس Onion، یک چالش کوچک را حل کنند که نشان‌دهنده انجام نوعی «کار» است. هر چه این چالش سخت‌تر باشد، تلاش بیشتری از طرف کاربر لازم است، که این امر نشان‌دهنده واقعی بودن کاربر و عدم ربات بودن او است. در نهایت، این مکانیزم به کاربران مشروع امکان دسترسی به خدمات را می‌دهد و در مقابل، حمله‌کنندگان را محدود می‌کند.

در حالی که اثبات کار در هر دو شبکه بیت‌کوین و تور به کار گرفته شده است، پیاده‌سازی در شبکه Tor تفاوت‌های قابل توجهی دارد، چرا که هدف اصلی توسعه‌دهندگان آن، حفاظت از حریم خصوصی کاربران در برابر حملات سایبری است. در عین حال، شباهت‌های الگوریتمی نیز وجود دارد. پاول زونف، مدیر ارتباطات راهبردی پروژه تور، در این باره گفت: «سیستم اثبات کار تور دینامیک است؛ به جای تعیین هدف ثابت، از کاربران خواسته می‌شود با تلاش خود در فرآیند اثبات کار، پیشنهاد قیمت دهند.»

کاربرد شبکه تور در دنیای بلاکچین

حریم خصوصی و ناشناس ماندن از اصول بنیادین شبکه‌های غیرمتمرکز است که در تمامی بلاک‌چین‌ها نقش کلیدی ایفا می‌کند. در این راستا، شبکه تور (Tor) نقش مهمی در بهبود امنیت و حفظ ناشناس ماندن کاربران ایفا می‌کند. بسیاری از فعالان بازار رمزارز برای مخفی نگه داشتن تراکنش‌های خود و جلوگیری از ردیابی فعالیت‌هایشان، از تور بهره می‌برند.

اگرچه تراکنش‌های رمزارزها غالباً به صورت شبه‌مجهول انجام می‌شود، اما هویت کاربران ممکن است از طریق آی‌پی آدرس‌هایشان قابل شناسایی باشد. استفاده از تور امکان مخفی کردن آی‌پی آدرس واقعی را فراهم می‌کند، و این امر روند ردیابی تراکنش‌ها و ارتباط آنها با هویت فرد را به شدت دشوار می‌سازد.

به عنوان نمونه، کاربران مونرو (Monero) می‌توانند با استفاده از شبکه تور، کیف‌پول‌های خود را به نودهای دوردست متصل کنند. با نصب دیمون مونرو (monerod) بر روی سرور خانگی یا سرور مجازی و استفاده از سرویس مخفی تور، امکان دسترسی به داده‌های تراکنش‌ها و حفظ حریم خصوصی آی‌پی آدرس‌ها فراهم می‌شود.

آیا استفاده از مرورگر تور قانونی است؟

استفاده از شبکه تور (Tor) در ایران و بسیاری از کشورهای دیگر، جرم محسوب نمی‌شود و صرفاً ابزاری است برای دسترسی ناشناس به اینترنت. نحوه بهره‌برداری از این ابزار، تعیین‌کننده وضعیت قانونی آن است. در حالی که برخی مجرمان از امکان ناشناس ماندن در تور برای انجام فعالیت‌های غیرقانونی بهره می‌برند، خود استفاده از مرورگر تور ذاتاً غیرقانونی نیست و صرفاً یک فناوری است که به کاربران امکان می‌دهد بدون افشای هویت، در فضای اینترنت جست‌وجو و ارتباط داشته باشند.

آیا مرورگر تور قابل شناسایی است؟

تور (Tor) نسبت به مرورگرهای عادی، سطح بسیار بالاتری از حریم خصوصی و ناشناسی را ارائه می‌دهد. اما نباید تصور کرد که این شبکه کاملاً امن است؛ چرا که برخی افراد می‌توانند بخشی از فعالیت‌های شما را رصد کنند.

در حالت کلی، مکان جغرافیایی و آدرس آی‌پی اصلی شما در تور قابل پیگیری نیست، اما اپراتورهای نودهای خروجی ممکن است بتوانند قسمتی از فعالیت‌های شما را مشاهده کنند، به‌ویژه اگر به وب‌سایت‌های غیرامنیت‌ یافته مراجعه کنید. بنابراین، حتی هنگام استفاده از تور، باید در ارائه اطلاعات محل سکونت خود احتیاط کنید و از افشای داوطلبانه این اطلاعات پرهیز کنید.

آیا پلیس می‌تواند فعالیت‌های کاربران در شبکه تار را رصد کند؟

حریم خصوصی در استفاده از تور (Tor) به منابع و سطح آموزش کاربران بستگی دارد. این شبکه با ارائه لینک‌های Onion، امکان مخفی نگه داشتن فعالیت‌های اینترنتی در مقابل نظارت ارائه‌دهندگان خدمات اینترنت را فراهم می‌کند، اما حفظ ناشناسی کامل بیشتر به نحوه استفاده کاربران از مرورگر بستگی دارد.

با این حال، مقامات امنیتی می‌توانند از داده‌های موجود در نودهای خروجی (exit nodes) بهره‌برداری کرده و در صورت ارتباط کافی، اقدامات لازم را برای ردیابی کاربران انجام دهند. فرآیند پیگیری افراد در تور نسبت به اینترنت عادی زمان‌برتر است و نیازمند ابزارهای پیشرفته و تخصصی است، همان‌طور که سازمان‌هایی مانند FBI برای کشف فعالیت‌های مخفی در این فضا از تکنیک‌های پیچیده بهره می‌برند.

در نتیجه، نباید تصور کرد که استفاده از تور به‌طور کامل و همیشگی فرد را غیرقابل ردیابی می‌کند؛ چرا که هر فناوری، در صورت داشتن امکانات و دانش کافی، ممکن است شکاف‌هایی برای کشف هویت کاربران ایجاد کند.

نحوه دانلود مرورگر تور

کاربران می‌توانند مرورگر تور (Tor) را از سایت رسمی آن دانلود کنند. برای دسترسی به صفحه دانلود، بر روی لینک مربوط کلیک کنید. پس از وارد شدن به صفحه، نسخه مناسب برای سیستم‌عامل خود—ویندوز، مک، لینوکس یا اندروید—را انتخاب کرده و فرآیند نصب را طبق دستورالعمل‌های ارائه‌شده دنبال کنید.

علت کندی مرورگر تور چیست؟

شبکه تور (Tor) ممکن است در برخی موارد نسبت به مرورگرهای دیگر زمان بیشتری برای بارگذاری و اجرای صفحات صرف کند. این شبکه، که روزانه بیش از یک میلیون کاربر فعال دارد و شامل حدود ۶۰۰۰ سرور رله برای مدیریت ترافیک آن‌ها است، گاهی دچار کندی سرعت به دلیل فشار بر سرورها می‌شود.

علاوه بر این، به دلیل ساختار شبکه که ترافیک کاربران را به صورت تصادفی و از طریق سرورهای داوطلب در سراسر جهان مسیریابی می‌کند، همواره با مشکلاتی مانند گلوگاه‌ها و تأخیر در انتقال داده‌ها مواجه است. این طراحی، هدف حفظ حریم خصوصی کاربران را دنبال می‌کند، اما در عین حال منجر به کاهش سرعت می‌شود.

برای کمک به بهبود سرعت و کارایی شبکه، کاربران می‌توانند سرور رله شخصی راه‌اندازی کرده یا دیگران را ترغیب به انجام این کار کنند. در این زمینه، وب‌سایت رسمی مرورگر تور مقالات و راهنماهایی ارائه می‌دهد که نحوه ارتقای سرعت تور را شرح می‌دهد.

منبع: کریپتو.نیوز