JoinMarket؛ راهکار نوآورانه حریم خصوصی و تعویض‌پذیری در بیت‌کوین با فناوری CoinJoin

JoinMarket با هدف حل مشکلات حریم خصوصی، قابلیت تعویض‌پذیری، کارمزدها و مقیاس‌پذیری در شبکه بیت‌کوین توسعه یافته است. این پروژه از فناوری نوآورانه‌ای به نام CoinJoin بهره می‌برد که امکان مخلوط‌سازی تراکنش‌ها را فراهم می‌کند و به افزایش حریم خصوصی کاربران کمک می‌کند.

پیش از بررسی جزئیات JoinMarket، لازم است مفهوم CoinJoin را درک کنیم. این روش که توسط گریگوری مکسول (Gregory Maxwell)، یکی از مهندسان سابق شرکت بلاک‌استریم (Blockstream)، ارائه شده است، راهکاری است برای مخفی‌سازی منبع و مقصد تراکنش‌ها در شبکه بیت‌کوین. مکسول در ژانویه ۲۰۱۸ از بلاک‌استریم جدا شد و تمرکز خود را بر توسعه مستقل در حوزه بیت‌کوین ادامه داد.

کوین‌جوی چیست؟

کوین‌جوی (CoinJoin) فناوری است که به کاربران امکان می‌دهد با جمع‌آوری بیت‌کوین‌های خود در یک تراکنش مشترک، حریم خصوصی خود را ارتقاء دهند. در این فرآیند، چندین کاربر تراکنش‌های جداگانه‌ای را به هم می‌پیوندند تا تراکنش نهایی، با ورودی‌ها و خروجی‌های متعدد، از شفافیت کامل برخوردار نباشد. این روش باعث می‌شود تشخیص ارتباط بین ورودی‌ها و خروجی‌ها دشوارتر شده و سطح حریم خصوصی تراکنش افزایش یابد. هرچند این نوع تراکنش‌ها به‌طور کامل ناشناس نیستند، اما نسبت به تراکنش‌های معمول، حریم خصوصی نسبی را فراهم می‌کنند.

در تراکنش‌هایی که در آن‌ها مخلوط کردن ورودی‌ها و خروجی‌ها صورت می‌گیرد، در صورت دسترسی ابزارهای تحلیلی به داده‌های کافی از صرافی‌ها و سایت‌های تجاری، امکان انجام تحلیل‌های همبستگی آماری بر اساس ارزش رمزارزها وجود دارد. این روش‌ها می‌توانند مشارکت‌کنندگان در تراکنش‌ها را شناسایی کنند. همچنین، در تراکنش‌های نوع CoinJoin، میزان حجم تراکنش‌ها قابل پنهان‌سازی نیست و قابل رصد است.

مزایای اصلی کوین‌جوی (CoinJoin) فراتر از بهبود حریم خصوصی، شامل دو ویژگی کلیدی است. نخست، هزینه‌های تراکنش کاهش می‌یابد؛ به این صورت که شرکت‌کنندگان می‌توانند هزینه‌ها را بر اساس نسبت وزنی ارزش تراکنش یا تقسیم هزینه بر تعداد شرکت‌کنندگان، بین خود تقسیم کنند. دوم، مقیاس‌پذیری است؛ با استفاده از کوین‌جوی، حجم فضای مورد نیاز برای انجام تعداد زیادی تراکنش جداگانه به مراتب بیشتر از فضای مورد نیاز برای یک تراکنش کوین‌جوی واحد خواهد بود. این ویژگی‌ها، کوین‌جوی را ابزاری موثر در بهبود کارایی و حفظ حریم خصوصی در شبکه‌های رمزارزی می‌سازد.

در فرآیند CoinJoin، مشارکت دیگر افراد الزامی است و برای موفقیت آن، دارایی‌های مورد نیاز باید در زمان و مکان مناسب و در حجم مورد نیاز فراهم باشد. این موضوع تنها یک مسئله فنی یا نرم‌افزاری نیست، بلکه یک چالش اقتصادی محسوب می‌شود که نیازمند هماهنگی و برنامه‌ریزی دقیق در بازار رمزارز است.

ماهیت قابلیت تعویض‌پذیری دارایی‌ها

بر اساس تعاریف منتشر شده در وب‌سایت Investopedia، قابلیت تعویض‌پذیری یا فن‌جیبل بودن، به ویژگی دارایی‌ها اطلاق می‌شود که بتوان آن‌ها را با دارایی‌های مشابه دیگر جایگزین کرد بدون اینکه ارزش یا کارایی آن‌ها تغییر کند. در بازار رمزارز، این مفهوم به اهمیت و کاربرد توکن‌هایی اشاره دارد که هر واحد آن‌ها با واحد دیگر قابل تعویض است، مانند بیت‌کوین و اتریوم، و بر خلاف دارایی‌هایی مانند نوت‌بوک یا املاک که هر کدام منحصر به فرد هستند. این ویژگی، نقش مهمی در نقدینگی و تسهیل تراکنش‌های بازارهای مالی دیجیتال ایفا می‌کند.

فاگبیلیتی یا قابلیت تعویض‌پذیری، به معنای امکان جایگزینی یک دارایی یا کالا با دیگر دارایی‌ها یا کالاهای مشابه از نوع خودش است. در بازار رمزارز و دارایی‌های دیجیتال، این ویژگی یکی از اصول اساسی است که تعیین‌کننده ارزش و کارایی ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین، اتریوم و دیگر توکن‌ها می‌باشد. وجود فاگبیلیتی بالا به کاربران امکان می‌دهد تا دارایی‌های خود را به راحتی و بدون تفاوت در ارزش، با دیگر دارایی‌های مشابه معاوضه کنند. این ویژگی، نقش مهمی در توسعه بازارهای مالی دیجیتال و ایجاد اعتماد در تراکنش‌های روزمره ایفا می‌کند.

با نگاهی به مفهوم fungibility در بازار رمزارزها، می‌توان گفت که یک دلار، fungible است؛ یعنی هر دلار با دلار دیگر تفاوتی ندارد. در واقع، در این حالت، نمی‌توان تفاوتی میان دلارهای مختلف قائل شد، چرا که تنها کافی است صحت و اصل بودن آن بررسی شود و از منبع یا سابقه تراکنش‌های آن خبری نداشته باشید. به همین دلیل، اسکناس‌های نقدی به عنوان ابزارهای ناشناس و بدون تاریخچه شناخته می‌شوند که هر فرد می‌تواند آن‌ها را صرف کند بدون نگرانی درباره منشأ آنها.

در مقابل، وضعیت در مورد بیت‌کوین (Bitcoin) کاملاً متفاوت است. تمام تراکنش‌های بیت‌کوین در دفتر کل عمومی و قابل مشاهده قرار دارند، به طوری که هر فرد با داشتن آدرس عمومی می‌تواند سابقه کامل تراکنش‌ها و موجودی حساب‌های مربوطه را بررسی کند. در سیستم‌های مالی سنتی، اطلاعات تراکنش‌ها و حساب‌ها به صورت ناشناس نگه داشته می‌شود و تنها صاحبان حساب به این جزئیات دسترسی دارند.

بیت‌کوین باید یک واحد قابل تعویض باشد؛ یعنی همانند دلار، نباید تفاوتی میان بیت‌کوین‌های مختلف وجود داشته باشد، چه این بیت‌کوین‌ها از تراکنش‌های مشروع یا سرقت‌شده باشند. شفافیت، که یکی از ویژگی‌های برجسته بلاک‌چین است، در عین حال به قیمت کاهش حریم خصوصی تمام می‌شود. از آن‌جا که هدف اصلی بیت‌کوین جایگزینی بانک‌ها و نهادهای مالی است، باید حداقل همان مزایای آن‌ها را ارائه دهد.

در نتیجه، می‌توان مفهومی غیررسمی از fungibility ارائه داد که بر اساس آن، یک واحد باید با دیگر واحدها قابل تمایز نباشد و از نظر اقتصادی و عملیاتی، یکسان تلقی شود.

در فضای گفت‌وگوی رمزارزها، کاربری در انجمن بیت‌تاک (Bitcointalk) به نام «بینفورد ۶۱۰۰» (binford 6100) اخیراً پیشنهاد داد که دو بیت‌کوین را در مقابل یک بیت‌کوین عرضه کند که سابقه آن به تراکنش معروف خرید پیتزا برمی‌گردد. این موضوع نشان می‌دهد که مسئله fungibility در دنیای رمزارزها هنوز محل بحث و چالش است.

ورود به بازار هم‌پایان

بر اساس اظهارات کریس بلچر، بنیان‌گذار JoinMarket، پروژه CoinJoin به دلیل نبود انگیزه کافی برای مشارکت‌کنندگان، هرگز نتوانست رشد قابل توجهی داشته باشد.

در تراکنش‌های کوین‌جون (CoinJoin)، حضور افراد دیگر برای انجام عملیات ضروری است. برای موفقیت این فرآیند، دارایی‌ها یا کوین‌ها باید در زمان و مکان مناسب و در مقدار صحیح در اختیار باشد. این مسئله تنها یک مشکل فنی یا نرم‌افزاری نیست، بلکه از چالش‌های اقتصادی محسوب می‌شود. پروژه JoinMarket با هدف ایجاد نوع جدیدی از بازار طراحی شده است که به بهترین شکل ممکن این منابع را تخصیص می‌دهد و فرآیند تراکنش‌های مخفی و امن در شبکه‌های رمزارز را تسهیل می‌کند.

در بازار رمزارز، مفهوم JoinMarket بر پایه حضور دو نوع کاربر اصلی استوار است. در معاملات معمول، فردی که نقش بازارگیر (تیکر) را بر عهده دارد، در ازای دریافت کارمزد، با بازارساز (می‌کر) وارد تراکنش می‌شود.

بازارساز فردی است که قصد دارد با سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین‌های خود، درآمد کسب کند یا به دلیل تمایل به نگهداری دارایی‌های خود و عدم نیاز به پرداخت کارمزد، همواره آماده همکاری در فرآیند CoinJoin است. این افراد نقش کلیدی در فراهم‌سازی فرصت‌های جمع‌آوری تراکنش‌های هم‌زمان و حفظ حریم خصوصی دارند.

در مقابل، تیکر کسی است که به منظور افزایش حریم خصوصی یا کاهش هزینه‌های تراکنش، از قابلیت CoinJoin استفاده می‌کند. این کاربر می‌تواند در هر زمان، درخواست تراکنش خود را آغاز کند و فرآیند هم‌پیوستگی تراکنش‌ها را فعال سازد.

این ساختار، امکان بهره‌برداری بهینه از مزایای حریم خصوصی در تراکنش‌های بیت‌کوین را فراهم می‌آورد و نقش مهمی در توسعه بازارهای رمزارزی دارد.

JoinMarket به دلیل بهره‌گیری از قراردادهای هوشمند خوداجرایی و خودانجام‌گرا، یک پلتفرم قابل‌اعتماد در حوزه میکس کوین (CoinJoin) محسوب می‌شود. در این سیستم، کلیدهای خصوصی شرکت‌کنندگان هرگز خارج از سیستم قرار نمی‌گیرد و در صورت بروز خطای یکی از کاربران، تراکنش انجام نخواهد شد. این ویژگی امکان انجام CoinJoin با افراد ناشناس و بدون نیاز به اعتماد به طرف مقابل را فراهم می‌کند.

در JoinMarket، میزان نقدینگی و کارمزدها بر اساس عرضه و تقاضای بازار تنظیم می‌شود و مکانیزم آن بدون نیاز به واسطه‌های امانت‌دار یا نگهدارنده‌ها عمل می‌کند. این رویکرد، امنیت و شفافیت تراکنش‌ها را تضمین می‌نماید.

ریکاردو اسپاجنی، بنیان‌گذار مونرو (Monero)، در توییتر خود اعلام کرد که همچنان JoinMarket را بهترین پیاده‌سازی برای CoinJoin می‌داند و معتقد است این پلتفرم بهترین ترکیب اعتمادناپذیری، حریم خصوصی، سهولت استفاده و نقدینگی را برای بیت‌کوینرها (Bitcoiners) فراهم می‌کند؛ کسانی که تمایلی به استفاده از آلت‌کوین‌ها، تراکنش‌های OTC یا ماینینگ ندارند.

منبع: کریپتو.نیوز