راهنمای کامل و جامع رمزنگاری در رمزارزها: امنیت، فناوری و نکات کلیدی برای سرمایه‌گذاران

در دنیای امروز، رمزنگاری نقش حیاتی در حفاظت از اطلاعات حساس در برابر تهدیدات سایبری ایفا می‌کند. انواع مختلفی از رمزنگاری وجود دارد که هر یک به گونه‌ای امنیت تبادلات و دارایی‌های دیجیتال را تضمین می‌نمایند. با توجه به رشد روزافزون محبوبیت رمزارزها، جرایم سایبری و هک‌های هدفمند در این حوزه نیز افزایش یافته است. به همین دلیل، توسعه‌دهندگان پلتفرم‌های معاملاتی و کیف‌پول‌های دیجیتال همواره در حال به‌کارگیری فناوری‌های پیشرفته رمزنگاری هستند تا از سرمایه‌گذاران و کاربران در برابر این تهدیدات محافظت کنند.

رمزنگاری، به عنوان یکی از ابزارهای اصلی در امنیت رمزارزها، با رمزگذاری داده‌ها و تبادلات، از دسترسی غیرمجاز جلوگیری می‌کند و امنیت تراکنش‌ها را تضمین می‌نماید. این فناوری همچنین در محافظت از اطلاعات شخصی و کلیدهای خصوصی کاربران نقش کلیدی دارد. برای حفظ امنیت دارایی‌های دیجیتال، رعایت نکات امنیتی و بهره‌گیری از فناوری‌های رمزنگاری پیشرفته ضروری است. در ادامه، با مفاهیم پایه و کاربردهای مختلف رمزنگاری در حوزه رمزارزها بیشتر آشنا خواهید شد.

رمزنگاری چیست؟

رمزنگاری، شاخه‌ای از علوم و فناوری است که به بهره‌گیری از روش‌های ریاضی برای ایجاد ارتباطات امن می‌پردازد. این فناوری تضمین می‌کند که تنها فرستنده و گیرنده موردنظر قادر به مشاهده و پردازش اطلاعات محافظت‌شده باشند.

واژه «رمزنگاری» ریشه در واژه یونانی «کریپتوس» (kryptos) دارد که به معنی «پنهان» است. در دوران قبل از توسعه رمزنگاری مدرن، روش‌های اولیه محدود به اسناد مکتوب بود که در آن پیام‌های بی‌معنی ظاهری رمزگشایی می‌شد تا معنای واقعی آن آشکار شود. با ظهور ماشین‌های رمزنگاری و رایانه‌ها در جنگ جهانی دوم، تکنیک‌های رمزنگاری پیچیده‌تر و کاربردهای متنوع‌تری پیدا کردند.

در عصر حاضر، رمزنگاری در تلاقی علوم کامپیوتر، ریاضیات و ارتباطات به پیشرفت خود ادامه می‌دهد. این فناوری نقش حیاتی در حفظ امنیت اطلاعات ایفا می‌کند؛ از پسوردهای کامپیوتری، تراشه‌های کارت‌های اعتباری گرفته تا پلتفرم‌های تجارت الکترونیک، همگی به نوعی از رمزنگاری بهره‌مند هستند.

هدف‌های رمزنگاری چیست؟

در دنیای رمزارز و امنیت اطلاعات، هدف اصلی رمزنگاری حفظ امنیت انتقال داده‌ها است. این فناوری علاوه بر این، اهداف دیگری همچون تضمین یکپارچگی، محرمانگی، صحت و اصالت پیام‌ها را نیز دنبال می‌کند.

تضمین یکپارچگی به معنای اطمینان از این است که پیام‌های مخفی و اطلاعات دیگر در حین ذخیره‌سازی یا انتقال، قابل تغییر نباشند. این ویژگی، هم برای فرستنده و هم برای گیرنده، اطمینان می‌دهد که محتوا بدون دستکاری باقی می‌ماند.

محرمانگی، از طریق سیستم‌های رمزنگاری، تضمین می‌کند تنها فرد موردنظر قادر به رمزگشایی و دسترسی به داده‌ها و پیام‌های ارسالی است. این امر اهمیت ویژه‌ای در حفظ حریم خصوصی و امنیت تراکنش‌ها در بازار رمزارز دارد.

همچنین، رمزنگاری قوی امکان تأیید صحت و هویت فرستنده و گیرنده را فراهم می‌آورد. این ویژگی، اطمینان می‌دهد که پیام‌ها در مسیر صحیح ارسال شده و هویت طرفین درگیر معتبر است.

در نهایت، عدم انکارپذیری، که یکی از اصول مهم در امنیت رمزارزها محسوب می‌شود، به هر دو طرف امکان اثبات تحویل و هویت طرف مقابل را می‌دهد. این ویژگی از امکان انکار انجام تراکنش یا ارسال پیام جلوگیری می‌کند و نقش مهمی در اعتمادسازی در بازارهای رمزارز ایفا می‌کند.

انواع رمزنگاری چیست؟

سیستم‌های رمزنگاری مدرن به سه دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شوند. هر کدام از این نوع‌ها بر اساس ساختار و کاربردهای خاص، نقش مهمی در امنیت و حفاظت از داده‌ها در فضای دیجیتال ایفا می‌کنند. این دسته‌بندی‌ها شامل رمزنگاری متقارن، رمزنگاری نامتقارن و رمزنگاری هش می‌شود که هر یک با هدف‌های متفاوت، در حوزه‌های مختلف فناوری اطلاعات و رمزارزها مورد استفاده قرار می‌گیرند. شناخت این نوع‌ها برای درک بهتر امنیت شبکه‌ها و تراکنش‌های دیجیتال ضروری است و نقش مهمی در توسعه فناوری‌های مالی و رمزارزی دارد.

رمزنگاری کلید مخفی

رمزنگاری متقارن، که به آن رمزنگاری کلید مشترک نیز گفته می‌شود، روشی است که در آن تنها از یک کلید برای رمزنگاری و رمزگشایی داده‌ها استفاده می‌شود. این نوع رمزنگاری، ساده‌ترین و رایج‌ترین شکل رمزنگاری در حوزه امنیت اطلاعات است.

در این سیستم، الگوریتم رمزنگاری از کلید خاصی برای تبدیل داده‌ها به فرم رمز شده بهره می‌برد. زمانی که گیرنده نیاز به دسترسی به اطلاعات داشته باشد، باید این کلید مخفی را در اختیار داشته باشد تا بتواند داده‌ها را رمزگشایی کند. نمونه‌های شناخته‌شده از روش‌های رمزنگاری متقارن، شامل رمزنگاری در سرویس‌های ابری مانند AWS و همچنین رمزهای کلاسیک مانند رمز سزار (Caesar cipher) هستند که هنوز در برخی کاربردهای آموزشی و آزمایشی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

استفاده از رمزنگاری متقارن عمدتاً برای داده‌هایی است که در حالت استراحت قرار دارند (at-rest data) و یا در حال انتقال بین شبکه‌ها و دستگاه‌ها (in-transit data). با این حال، به دلیل نیاز به ارسال کلید مخفی به طرف مقابل، این نوع رمزنگاری بیشتر برای محافظت از داده‌های ذخیره شده به کار می‌رود، زیرا انتقال کلید می‌تواند نقطه ضعف امنیتی محسوب شود.

رمزنگاری کلید عمومی

در حوزه رمزنگاری، سامانه‌های کلید عمومی یا asymmetric cryptography نقش مهمی ایفا می‌کنند. در این سیستم‌ها، از دو کلید مجزا بهره گرفته می‌شود: کلید عمومی و کلید خصوصی. کلید عمومی برای رمزنگاری پیام‌ها به کار می‌رود، در حالی که کلید خصوصی تنها قادر است پیام‌های رمز شده را رمزگشایی کند. این ساختار، برخلاف رمزنگاری متقارن، کلیدها را قابل تعویض نمی‌داند و هر کلید تنها در یک جهت قابل استفاده است؛ یعنی، کلید عمومی برای رمزنگاری و کلید خصوصی برای رمزگشایی.

در این سیستم، هر فرد می‌تواند پیام‌ها را با استفاده از کلید عمومی مقصد رمزگذاری کند، اما تنها دارنده کلید خصوصی می‌تواند آن را رمزگشایی کند. علاوه بر این، الگوریتم‌های رمزنگاری کلید عمومی امکان احراز هویت قوی و آسان در قالب امضای دیجیتال را فراهم می‌کنند. به عنوان نمونه، اگر به جای رمزنگاری پیام، از کلید خصوصی برای امضای دیجیتال استفاده شود، این عمل به تایید صحت و اصالت پیام کمک می‌کند.

امضای دیجیتال، رشته‌ای با طول ثابت است که با کلید خصوصی رمزگذاری می‌شود. دریافت‌کننده با استفاده از کلید عمومی فرستنده، امضا را رمزگشایی می‌کند و بدین ترتیب اطمینان حاصل می‌شود که پیام توسط فرستنده معتبر ارسال شده است؛ چرا که تنها او است که به کلید خصوصی دسترسی دارد و می‌تواند چنین امضایی تولید کند.

سامانه‌های رمزنگاری کلید عمومی در استانداردهای اینترنتی متعددی کاربرد دارند، از جمله پروتکل SSH برای ورودهای راه دور و S/MIME برای امضای دیجیتال و رمزنگاری ایمیل‌ها. برخی از این الگوریتم‌ها علاوه بر امضاهای دیجیتال، امکان توزیع کلید و حفظ حریم خصوصی را نیز فراهم می‌کنند.

با وجود امنیت بالا، رمزنگاری کلید عمومی نسبت به رمزنگاری متقارن کندتر است و برای انتقال داده‌های در حال حرکت کمتر مناسب است. در نتیجه، سیستم‌های مدرن غالباً از ترکیب هر دو نوع رمزنگاری بهره می‌برند؛ به این صورت که کلید عمومی برای تبادل امن کلید مخفی استفاده می‌شود و سپس این کلید مخفی برای رمزنگاری سریع‌تر و مؤثرتر داده‌ها به کار می‌رود.

توابع هش

توابع هش، الگوریتم‌های یک‌طرفه بسیار امن هستند که برای محافظت از داده‌ها به کار می‌روند. در این فرآیند، مجموعه‌ای از داده‌ها توسط الگوریتم به رشته‌ای با طول ثابت تبدیل می‌شود که به آن مقدار هش (Hash Value) گفته می‌شود. این مقدار هش، صرف‌نظر از حجم و نوع داده‌های اولیه، همواره ثابت باقی می‌ماند و به همین دلیل، تشخیص محتوا یا اطلاعات مربوط به فرستنده و گیرنده را دشوار می‌کند.

از سوی دیگر، توابع هش غیرقابل برگشت هستند؛ یعنی نمی‌توان با داشتن مقدار هش، داده‌های اولیه را بازیابی کرد. این ویژگی امنیتی، نقش حیاتی در مدیریت شبکه‌های بلاک‌چین ایفا می‌کند، جایی که حفاظت از اطلاعات و تضمین صحت تراکنش‌ها اهمیت بالایی دارد.

اهمیت رمزنگاری در امنیت و اعتماد رمزارزها

الگوریتم‌های رمزنگاری نقش حیاتی در حوزه رمزارزها ایفا می‌کنند، چرا که امنیت تراکنش‌ها، حفاظت از اطلاعات شخصی کاربران و جلوگیری از دو بار خرج کردن کوین‌ها (double-spending) را تضمین می‌نمایند. دو بار خرج کردن کوین‌ها، خطری است که در صورت تکرار یا جعل تراکنش‌ها، دارایی دیجیتال مورد سوء استفاده قرار می‌گیرد و ممکن است برای یک دارایی واحد چند بار پرداخت صورت گیرد.

رمزنگاری پایه و اساس فناوری بلاک‌چین است، که امکان توزیع و انتقال ناشناس و امن داده‌ها را فراهم می‌کند. این فناوری با نگهداری دفتر کل دیجیتال و محافظت شده، تمامی تراکنش‌های رمزارزی را ثبت می‌کند و صحت و قابلیت ردیابی آن‌ها را تضمین می‌نماید. بدون بهره‌گیری از رمزنگاری‌های پیشرفته، امکان اعتماد و مالکیت واقعی بر دارایی‌های دیجیتال برای کاربران فراهم نمی‌بود و شفافیت در فرآیند تراکنش‌ها دشوار می‌شد.

راهنمای حفاظت از اطلاعات رمزارزی

با توجه به سودهای قابل توجهی که بازار رمزارزها ارائه می‌دهد، بسیاری از سرمایه‌گذاران وارد دنیای ارزهای دیجیتال شده‌اند. اما افزایش فعالیت‌های سودجو و هکرها، خطر سرقت دارایی‌های دیجیتال را برای سرمایه‌گذاران آسیب‌پذیر افزایش داده است.

در ادامه، چند راهکار کلیدی برای محافظت از دارایی‌های رمزارزی و کاهش ریسک سرقت ارائه می‌شود.

استفاده از رمز عبور قوی

هیچ رمز عبوری بی‌نظیر نیست، اما رمزهای قوی و پیچیده می‌توانند روند هک کردن حساب‌ها را برای نفوذگران دشوارتر کنند. بسیاری از کاربران ترجیح می‌دهند رمزهایی شامل ترکیبی از حروف کوچک و بزرگ، نمادهای خاص و اعداد ایجاد کنند، اما این نوع رمزها ممکن است به سختی به خاطر سپرده شوند.

در عین حال، کارشناسان امنیت سایبری پیشنهاد می‌کنند برای افزایش امنیت، از عبارت‌های متوالی و قابل یادآوری استفاده شود. نمونه‌ای از این نوع رمزها عبارت «انرژی‌پایلوت‌سیب‌آلو‌کُرُس» (energypilotapplechorus) است که هم طولانی است و هم یادآوری آن آسان‌تر، اما در عین حال مقاومت لازم در برابر حملات هکری را دارد.

استفاده از کیف‌پول سخت‌افزاری

یکی از بهترین روش‌ها برای حفاظت از کیف‌پول‌های رمزارزی، استفاده از کیف‌پول سخت‌افزاری است. این نوع کیف‌پول‌ها که به صورت درایوهای USB طراحی شده‌اند، کلیدهای خصوصی کاربر را به صورت امن نگهداری می‌کنند.

با استفاده از کیف‌پول سخت‌افزاری، می‌توان از سرقت یا افشای عبارت بازیابی (seed words) جلوگیری کرد، زیرا این اطلاعات در داخل دستگاه نگهداری می‌شوند و به راحتی قابل انتقال نیستند. همچنین، اغلب این کیف‌پول‌ها دارای رمزهای PIN یا پسوردهای چندلایه هستند که حتی در صورت دسترسی فیزیکی هکر به دستگاه، امنیت دارایی‌های کاربر حفظ می‌شود.

در هنگام انجام تراکنش‌های رمزارزی با کیف‌پول سخت‌افزاری، لازم است که دستگاه به رایانه یا دستگاه مورد استفاده متصل باشد. این کیف‌پول، امضای دیجیتال تراکنش را تولید می‌کند و سپس آن را به رایانه یا دستگاه متصل ارسال می‌نماید. این فرآیند، امکان انجام تراکنش‌ها را بدون قرار دادن کلیدهای خصوصی در معرض خطر هک فراهم می‌کند، زیرا کلیدهای خصوصی هرگز از داخل دستگاه خارج نمی‌شوند و خود دستگاه فاقد اتصال مستقیم به اینترنت است، بنابراین در برابر بدافزارها و حملات سایبری مقاوم است.

پشتیبان‌گیری از عبارت بازیابی

عبارت کلیدواژه (سید فریز) مجموعه‌ای از کلمات است که نقش کلید اصلی برای بازیابی اطلاعات رمزارزی شما را دارد. در صورت فراموشی پسورد یا حذف و نصب مجدد کیف پول روی دستگاه جدید، این عبارت ضروری است تا حساب‌های شما مجدداً قابل دسترسی باشند. هر فردی که به سید فریز شما دسترسی داشته باشد، می‌تواند به تمامی حساب‌های مرتبط با آن دسترسی پیدا کند.

برخی کاربران ترجیح می‌دهند سید فریز خود را با گرفتن اسکرین‌شات یا ذخیره‌سازی در فایل‌های دیجیتال نگهداری کنند. اما کارشناسان توصیه می‌کنند که این روش را کنار بگذارید، چرا که هر فردی که به دستگاه شما دسترسی فیزیکی داشته باشد، می‌تواند این اطلاعات را سرقت کند. همچنین، این روش در معرض خطر حملات مالور و بدافزار قرار دارد.

بهترین راه محافظت از سید فریز، نوشتن آن روی کاغذ است. این کاغذ را در محلی مخفی و مقاوم در برابر آسیب نگهداری کنید و در صورت نیاز، چند نسخه در مکان‌های متفاوت و مخفی قرار دهید. این روش، امنیت بیشتری برای کلید خصوصی شما فراهم می‌کند و از سرقت و نفوذ غیرمجاز جلوگیری می‌نماید.

در معرض فیشینگ قرار نگیرید

یکی از رایج‌ترین روش‌های سرقت دارایی‌های رمزارزی، فیشینگ است. در این روش، کلاهبرداران با جعل هویت افراد مورد اعتماد یا شرکت‌های معتبر، سعی در دستیابی به اطلاعات خصوصی قربانیان دارند. نمونه‌ای از فیشینگ، فریب کاربران برای دانلود نرم‌افزارهای تقلبی است که به‌طور مخفیانه کلیدهای خصوصی یا داده‌های حساس را در پس‌زمینه جمع‌آوری می‌کنند.

کلاهبرداران اغلب تبلیغات جعلی از نسخه‌های تقلبی کیف‌پول‌های معروف مانند متامسک (MetaMask) را در فضای اینترنت منتشر می‌کنند. هرچند فروشگاه‌های معتبر مانند گوگل‌پلی (Google Play) نرم‌افزارهای اصل را عرضه می‌کنند، اما گزارش‌های متعددی درباره ظاهر شدن نسخه‌های جعلی در نتایج جست‌وجو وجود دارد. برای جلوگیری از این نوع تقلب، کاربران باید نرم‌افزار را مستقیماً از سایت رسمی توسعه‌دهنده دانلود کنند.

نمونه دیگر، استفاده از تبلیغات گوگل (Google Ads) جعلی است که کاربران را به سایت‌های فیک هدایت می‌کند. در این سایت‌ها، برای بازیابی حساب یا ثبت‌نام، از کاربران خواسته می‌شود عبارت بازیابی یا seed phrase خود را وارد کنند. به عنوان یک اقدام احتیاطی، هرگز این اطلاعات را در پنجره‌های پاپ‌آپ ناشناس یا تبلیغات مشکوک وارد نکنید.

استفاده از برنامه تأیید هویت دو مرحله‌ای

برخی برنامه‌ها و سرورها از مکانیزم تأیید هویت دو مرحله‌ای (2FA) برای حفاظت از اطلاعات کاربران استفاده می‌کنند. در این روش، کدهای امنیتی به صورت پیامک به تلفن همراه فرد ارسال می‌شود تا فرآیند تأیید تراکنش یا برداشت وجه انجام شود.

با این حال، هکرها ممکن است به روش‌هایی مانند نفوذ به سرویس تلفن همراه یا تقلب در پیام‌ها، به این کدها دسترسی پیدا کنند. در نتیجه، آن‌ها قادر خواهند بود این کدهای یک‌بار مصرف را سرقت کرده و به دارایی‌های رمزارزی کاربر دست یابند. استفاده از برنامه‌های تأیید هویت مانند Google Authenticator، لایه امنیتی اضافی را فراهم می‌کند؛ زیرا در این حالت، هکرها برای دستیابی به کد نیازمند داشتن دسترسی فیزیکی به گوشی فرد هستند، که این امر ریسک سرقت اطلاعات را کاهش می‌دهد.

نتیجه‌گیری نهایی

رمزنگاری نقش حیاتی در حفاظت از صرافی‌های رمزارزی در برابر تلاش‌های مخرب برای سرقت اطلاعات حساس کاربران و دارایی‌های دیجیتال ایفا می‌کند. در این زمینه، رمزنگاری کلید عمومی (Public-key cryptography) به عنوان یکی از اصلی‌ترین فناوری‌ها برای جلوگیری از حملات سایبری به سیستم‌های رمزارزی شناخته می‌شود و به طور مداوم در حال توسعه است تا کاربران بتوانند به صورت ایمن داده‌ها را ذخیره، ارسال و دریافت کنند.

با گسترش و توسعه صرافی‌های رمزارزی، نیاز به سیستم‌های رمزنگاری کلید عمومی پیشرفته‌تر افزایش می‌یابد. انتظار می‌رود با بهبودهای مستمر در فناوری‌های رمزنگاری، خطر هک و سرقت دارایی‌های دیجیتال به میزان قابل توجهی کاهش یابد و امنیت تراکنش‌ها و نگهداری رمزارزها ارتقاء یابد.

منبع: کریپتو.نیوز