توکن‌های ریبیس؛ نوآوری، مزایا و ریسک‌های بازار رمزارز
توکن‌های ریبیس (Rebase) چیستند؟ بررسی مکانیزم، مزایا و ریسک‌های نوآورانه در بازار رمزارز
آشنایی با توکن‌های ریبیس، مکانیزم، مزایا و ریسک‌های نوآورانه در بازار رمزارزها برای سرمایه‌گذاری هوشمند و پایدار
توکن‌های ریبیس یا الاستیک، نوعی ارز دیجیتال هستند که قیمت آن‌ها از طریق الگوریتمی و با تغییر در عرضه در گردش کنترل می‌شود. در این سازوکار، میزان عرضه توکن‌ها به صورت خودکار و بر اساس نیازهای بازار افزایش یا کاهش می‌یابد، که به آن ریبیس یا مکانیزم انبساط و انقباض عرضه گفته می‌شود. به همین دلیل، این نوع توکن‌ها با عنوان ریبیس‌تِکن شناخته می‌شوند.
توکن ری‌بیسی یا الاستیک چیست؟
توکن‌های ریبیس (Rebase) شباهت زیادی به استیبل‌کوین‌ها دارند، چرا که معمولاً به یک ارزش مشخص، اغلب معادل دلار آمریکا، مرتبط هستند. اما برخلاف استیبل‌کوین‌های سنتی که از ذخایر برای حفظ نسبت قیمت استفاده می‌کنند، توکن‌های ریبیس با سوزاندن توکن‌های در گردش یا ایجاد توکن‌های جدید به صورت خودکار، نوسانات عرضه را تنظیم می‌کنند.
در واقع، این نوع توکن‌ها دارای عرضه الاستیک هستند و میزان توکن‌های در گردش بر اساس عرضه و تقاضا تعدیل می‌شود. هدف این روش کاهش تأثیر نوسانات بر ارزش توکن‌هایی است که کاربران در اختیار دارند.
اگرچه عرضه توکن‌های ریبیس می‌تواند بسیار نوسان‌پذیر باشد، اما قیمت آن‌ها معمولاً نسبتاً پایدار باقی می‌ماند، زیرا به قیمت دارایی پایه‌ای که دنبال می‌کند، وابسته است.
نحوه عملکرد توکن‌های ری‌بیست چگونه است؟
برای درک نحوه عملکرد توکن‌های ریبیس، تصور کنید توکن خیالی به نام ایکس‌وای‌زد (XYZ) وجود دارد که هدف قیمت آن یک دلار تعیین شده است. در صورت نوسان قیمت بازار این توکن و انحراف آن از هدف تعیین شده، عرضه آن به طور خودکار تنظیم می‌شود. این مکانیزم به گونه‌ای طراحی شده است که قیمت توکن در نزدیکی هدف باقی بماند و نوسانات شدید را کاهش دهد. به این ترتیب، توکن‌های ریبیس ابزارهایی هستند که با تغییر در عرضه، سعی در تثبیت قیمت در بازارهای رمزارزی دارند.
سناریوی افزایش قیمت
در صورت افزایش قیمت بازار XYZ به بالای ۱ دلار، مکانیزم ریبیس فعال می‌شود. در این حالت، قرارداد هوشمند توکن به صورت خودکار عرضه هر دارنده را به میزان متناسب افزایش می‌دهد. به عنوان مثال، اگر کاربری ۱۰۰ توکن XYZ در اختیار داشت و عرضه آن ۱۰ درصد افزایش یابد، تعداد توکن‌های او به ۱۱۰ توکن می‌رسد. این فرآیند، که به آن اصطلاحاً «ریسایز» یا «ریبیس» گفته می‌شود، هدف اصلی آن حفظ همسویی ارزش توکن با قیمت هدف است و در نتیجه، میزان توکن‌ها در گردش نسبت به ارزش آن تنظیم می‌شود.
سناریو کاهش قیمت
در صورت کاهش قیمت XYZ زیر سطح یک دلار، عرضه این رمزارز کاهش می‌یابد. در مثال قبلی، اگر عرضه ۱۰ درصد کاهش یابد، تعداد توکن‌های XYZ شما از ۱۰۰ به ۹۰ واحد کاهش خواهد یافت. این کاهش در عرضه نقش مهمی در تقویت قیمت دارد و می‌تواند روند نزولی را متوقف یا معکوس کند، به گونه‌ای که قیمت به سمت هدف مورد نظر بازگردد.
چرخه بازپایانی
توکن‌های ریبیس معمولاً بر اساس برنامه‌ریزی مشخص، غالباً روزانه یا هفتگی، عملیات ریبیس را انجام می‌دهند. در هر رویداد ریبیس، عرضه توکن بر اساس انحراف از قیمت هدف تنظیم می‌شود تا ارزش آن در طول زمان ثابت بماند. هدف اصلی این است که ارزش توکن به گونه‌ای تثبیت شود که همواره با قیمت موردنظر تطابق داشته باشد.
در فرآیند تعدیل عرضه، این مکانیزم تلاش می‌کند تعادل میان خریداران و فروشندگان برقرار کند و قیمت توکن را به سمت قیمت هدف نزدیک‌تر سازد. تغییر در عرضه توکن به صورت یکسان بر تمامی دارندگان اعمال می‌شود و به منظور توزیع عادلانه و متناسب تغییرات عرضه طراحی شده است. این ویژگی، توکن‌های ریبیس را به گزینه‌ای پایدارتر و قابل‌اعتمادتر نسبت به رمزارزهای سنتی تبدیل کرده است، که می‌تواند برای سرمایه‌گذاران به عنوان یک گزینه با ریسک کمتر و پیش‌بینی‌پذیرتر مورد توجه باشد.
نمونه‌هایی از توکن‌های ریبیس
آمپل‌فورث (AMPL)
توکن امپل‌فورث (AMPL) یکی از پیشگامان در حوزه رمزارزهای با مکانیزم ریبیس است. این توکن بر اساس عرضه کشسان عمل می‌کند، به‌طوری‌که عرضه روزانه آن بر اساس انحراف قیمت از هدف ۱ دلار، افزایش یا کاهش می‌یابد.
تعدیل عرضه مستقیماً بر تعداد توکن‌های امپل‌فورث در هر کیف‌پول تأثیر می‌گذارد و هدف آن حفظ ثبات قیمت در بلندمدت است. این رویکرد به‌منظور کاهش نوسانات و ارائه تجربه‌ای پایدارتر به کاربران طراحی شده است.
هدف اصلی امپل‌فورث ایجاد دارایی دیجیتال است که هم به‌عنوان وسیله‌ای مطمئن برای تبادل و هم به‌عنوان ذخیره ارزش عمل کند. با تنظیم عرضه، این پروژه قصد دارد اثرات نوسان قیمتی را کاهش دهد و بازار رمزارزها را به سمت ثبات بیشتر هدایت کند.
سازمان Olympus DAO (OHM)
صندوق‌پایه اولیمپوس (Olympus DAO - OHM) رویکرد متفاوتی نسبت به توکن‌های ریبیس در پیش گرفته و تمرکز خود را بر ساخت یک ارز دیجیتال ذخیره‌ای غیرمتمرکز قرار داده است. هدف این پروژه ایجاد یک واحد پولی است که سیاست‌های مالی سالم و غیرمتمرکزی داشته باشد و بتواند در برابر نوسانات اقتصادی مقاوم باشد.
مکانیزم ریبیس در OHM که با نام «Olympus Pro» شناخته می‌شود، عرضه توکن را بر اساس تقاضای بازار تنظیم می‌کند. این رویکرد، به‌منظور حفظ ثبات قیمت و ایجاد یک ذخیره ارزش مطمئن، به عرضه انعطاف‌پذیر توکن می‌پردازد و هدف نهایی آن تثبیت قیمت و اعتمادپذیری در بازار است.
بازنگری در سیاست‌های مالیاتی
مالیات ریبیس (Rebase taxes) نوعی مالیات خاص است که بر روی توکن‌های ریبیس در جریان تراکنش‌های مختلف وضع می‌شود. هدف اصلی این مالیات، تنظیم و حفظ پایداری این نوع توکن‌ها است تا از نوسانات شدید قیمت جلوگیری شود.
در فرآیند خرید توکن‌های ریبیس، مالیاتی به عنوان درصدی از ارزش تراکنش محاسبه و از وجوه خریدار کسر می‌شود. این مالیات با هدف کاهش سرعت رشد قیمت و جلوگیری از خریدهای بی‌رویه طراحی شده است، که در نتیجه عرضه توکن‌ها در بازار متعادل باقی می‌ماند.
علاوه بر این، هنگام فروش یا باز کردن توکن‌های ریبیس، مالیات دیگری تحت عنوان مالیات فروش یا unwrapping اعمال می‌شود. این مالیات نیز از مبلغ تراکنش کسر شده و نقش محافظت در برابر افزایش ناگهانی عرضه توکن‌ها در نتیجه فروش‌های بزرگ را ایفا می‌کند.
در تراکنش‌های مربوط به تعویض توکن‌ها در صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX)، معمولاً مالیاتی به نام swap tax وضع می‌شود. این مالیات به منظور مدیریت نقدینگی و کاهش ریسک‌های احتمالی بازارسازی و دستکاری بازار در نظر گرفته شده است.
در مجموع، مالیات‌های ریبیس نقش حیاتی در پایداری و دوام توکن‌های ریبیس دارند. با محدود کردن خرید، فروش و تبادل بیش از حد، این مالیات‌ها به تعادل عرضه توکن‌ها کمک کرده و زمینه را برای ایجاد اکوسیستم توکن قوی و امن فراهم می‌آورند.
مزایای توکن‌های ریبیس شده برای کاربران
توکن‌های ریبیس شده (Rebased tokens) مزایای متعددی را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کنند که می‌تواند استراتژی‌های مالی آنان را تقویت و فرصت‌های سودآوری بیشتری را رقم بزند. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این نوع توکن‌ها، ثبات قیمت است؛ این توکن‌ها با تنظیم مداوم عرضه در پاسخ به نوسانات بازار، تلاش می‌کنند قیمت را در محدوده هدف نگه دارند. در نتیجه، کاهش نوسانات و افزایش قابلیت پیش‌بینی، آن‌ها را به گزینه‌ای جذاب برای کاربرانی تبدیل می‌کند که به ثبات و کاهش ریسک اهمیت می‌دهند.
علاوه بر این، توکن‌های ریبیس شده نقش موثری در مقابله با تورم ایفا می‌کنند. با تنظیم عرضه، این توکن‌ها می‌توانند ارزش خرید خود را حفظ کرده و در برابر کاهش ارزش ارزهای فیات ناشی از افزایش عرضه، محافظت کنند. این ویژگی به‌ویژه در دوران‌هایی که تورم بالا است، برای سرمایه‌گذاران اهمیت پیدا می‌کند.
در حوزه نقدینگی، کاربران می‌توانند با مشارکت در استخرهای نقدینگی یا برنامه‌های استیکینگ، پاداش دریافت کنند. این سیستم انگیزه‌ای است برای تقویت نقدینگی و پایداری اکوسیستم توکن‌های ریبیس شده، که در نهایت به ثبات بازار کمک می‌کند.
از سوی دیگر، فرصت‌های معاملاتی نیز در این نوع توکن‌ها دیده می‌شود. تنظیم مکرر عرضه باعث ایجاد ناپایداری‌های قیمتی کوتاه‌مدت می‌شود که برای تریدرهای فعال فرصت‌هایی برای خرید در قیمت پایین و فروش در قیمت بالا فراهم می‌کند. این ویژگی، توکن‌های ریبیس شده را به گزینه‌ای جذاب برای معامله‌گران کوتاه‌مدت تبدیل می‌کند.
در نهایت، ماهیت نوآورانه این توکن‌ها، آن‌ها را به ابزاری برای آزمایش و توسعه روش‌های جدید در طراحی توکن و مدل‌های اقتصادی تبدیل کرده است. توسعه‌دهندگان در این حوزه فرصت دارند تا با بهره‌گیری از این فناوری، مدل‌های مختلف ثبات، نقدینگی و حکمرانی در دنیای رمزارز را آزمایش و بهبود بخشند، و در مسیر پیشرفت‌های آینده قرار گیرند.
ریسک‌های مرتبط با توکن‌های ربیس
توکن‌های rebasing، هرچند پتانسیل‌هایی برای ثبات قیمتی و انعطاف‌پذیری در بازارهای رمزارز دارند، اما با ریسک‌هایی همراه هستند که سرمایه‌گذاران و فعالان بازار باید از آن‌ها آگاه باشند. شناخت این ریسک‌ها برای اتخاذ تصمیمات هوشمندانه و کاهش خطرات ضروری است.
یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، نوسانات قیمتی است. در فرآیند rebasing، تغییرات در عرضه توکن می‌تواند منجر به نوسانات ناگهانی و شدید قیمت شود. این تغییرات ممکن است باعث ضررهای قابل توجه برای تریدرها و سرمایه‌گذارانی شود که آمادگی لازم را ندارند یا از مکانیزم‌های این فرآیند بی‌خبرند. این ریسک در شرایط بازارهای بی‌ثبات یا تحت تأثیر عوامل خارجی، تشدید می‌شود. نمونه‌ای از این نوسانات در جولای ۲۰۲۰ مشاهده شد که قیمت AMPL در مدت سه روز بیش از ۷۵ درصد کاهش یافت، و در آگوست همان سال، این توکن مجدداً حدود ۶۶ درصد افت قیمت را تجربه کرد.
علاوه بر نوسانات، ساختار اقتصادی و مکانیزم‌های داخلی توکن‌های rebasing پیچیده و نیازمند درک عمیق هستند. این فرآیند بر پایه الگوریتم‌های پیشرفته، داده‌های دقیق بازار و محاسبات دقیق استوار است. هرگونه خطا یا نقص در این سیستم‌ها می‌تواند نتایج غیرمنتظره‌ای به همراه داشته باشد و منجر به کاهش ارزش توکن شود.
در مجموع، هرچند توکن‌های rebasing ابزارهای نوآورانه‌ای در حوزه رمزارزها محسوب می‌شوند، اما ریسک‌های مرتبط با آن‌ها باید به دقت مورد ارزیابی قرار گیرد تا سرمایه‌گذاران بتوانند تصمیمات هوشمندانه و آگاهانه‌ای اتخاذ کنند.
پروژه یم فاینانس (Yam Finance یا YAM) که در زمان اوج خود بیش از ۶۰۰ میلیون دلار ارزش قفل‌شده (TVL) داشت، پس از مشکلات در مکانیزم ریبیسانگ خود مجبور شد عملیات بررسی و بازراه‌اندازی مجدد را انجام دهد. این مشکلات منجر به تولید بیش از حد توکن یم شد که فراتر از مقدار هدف بود، و در نتیجه، پروژه با چالش‌های جدی مواجه شد.
بازار manipulation در توکن‌های ریبیسانگ، به دلیل وابستگی آن‌ها به تغییرات عرضه، می‌تواند به راحتی مورد سوءاستفاده قرار گیرد. بازیگران غیرصادق ممکن است با بهره‌برداری نادرست از مکانیزم ریبیسانگ، قیمت توکن را به صورت مصنوعی دستکاری کنند یا از تفاوت‌های قیمتی در زمان ریبیسانگ بهره‌برداری نمایند. چنین اقداماتی می‌تواند منجر به ضررهای هنگفت مالی برای سرمایه‌گذاران ناآگاه شود.
همچنین، وضعیت نامشخص و در حال تحول قوانین و مقررات مربوط به رمزارزها، ریسک دیگری برای توکن‌های ریبیسانگ محسوب می‌شود. تغییرات در سیاست‌های نظارتی یا قوانین جدید می‌تواند بر فعالیت و پایداری این توکن‌ها تاثیرگذار باشد. سرمایه‌گذاران باید از خطرات حقوقی و قانونی مرتبط با این نوع توکن‌ها آگاه باشند، از جمله محدودیت‌های احتمالی، اقدامات اجرایی یا تغییرات در قانون‌گذاری.
علاوه بر این، توکن‌های ریبیسانگ سابقه طولانی و قابل‌اعتمادی در بازار ندارند و به دلیل نوظهور بودن، داده‌های تاریخی و چرخه‌های بازار محدود است. این موضوع ارزیابی عملکرد و قابلیت اعتماد بلندمدت این توکن‌ها را دشوار می‌کند. پیش از ورود به سرمایه‌گذاری در این حوزه، لازم است به سابقه پروژه، تیم توسعه‌دهنده و اعتبار کلی آن توجه شود.
منبع: کریپتو.نیوز
