آینده روشن دیفای در سال 2024: فرصت‌های سرمایه‌گذاری، راهنمای جامع و نکات کلیدی برای سودآوری در بازار رمزارزهای غیرمتمرکز

سرمایه‌گذاری در حوزه دیفای (DeFi) ممکن است برای تازه‌واردان به دنیای رمزارزها ترسناک و پیچیده به نظر برسد. این راهنما با هدف ساده‌سازی فرآیند، تعریفی جامع از دیفای ارائه می‌دهد و فرصت‌های سرمایه‌گذاری محتمل را برای فعالان بازار مشخص می‌کند. در این مسیر، شناخت بهتر مفاهیم و امکانات موجود می‌تواند به تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه و بهره‌برداری مؤثر از فرصت‌های مالی در فضای دیفای کمک کند.

دیفای چیست؟

مالیه غیرمتمرکز (DeFi) به مجموعه‌ای از محصولات مالی مبتنی بر اینترنت اشاره دارد که بر بستر بلاک‌چین‌های عمومی فعالیت می‌کنند. در بازار DeFi، کاربران می‌توانند به خدماتی مانند وام‌دهی، حساب‌های بهره‌برداری، و معاملات دسترسی پیدا کنند، همانند سیستم‌های مالی سنتی.

با این تفاوت که در DeFi، هیچ واسطه‌ای نقش ندارد و تعاملات از طریق قراردادهای هوشمند صورت می‌گیرد. این قراردادها امکان وام‌دهی، قرض‌گیری و سایر فعالیت‌های مالی را بدون نیاز به شخص ثالث فراهم می‌کنند. در نتیجه، مشکلاتی مانند کندی فرآیندها و افزایش هزینه‌ها که در سیستم‌های سنتی رایج است، در این حوزه به حداقل می‌رسد.

کاربران DeFi به صورت ۲۴ ساعته و در هر نقطه از جهان می‌توانند به خدمات مالی دسترسی داشته باشند و شفافیت کامل به دلیل فناوری بلاک‌چین برقرار است، زیرا تمامی تراکنش‌ها برای عموم قابل مشاهده است. علاوه بر این، نیاز به ارائه اطلاعات شخصی مانند نام، ایمیل یا شماره تلفن نیست؛ کاربران تنها با اتصال کیف‌پول‌های غیرمتمرکز (non-custodial wallets) خود، می‌توانند دارایی‌های کریپتویی‌شان را بدون نیاز به انتقال‌های طولانی یا تاییدهای مکرر جابه‌جا کنند.

دسترسی به DeFi از طریق پروتکل‌ها صورت می‌گیرد؛ برنامه‌های مستقل بر پایه شبکه‌های بلاک‌چین مانند اتریوم (Ethereum)، بایننس اسمارت چین (BNB Smart Chain)، ترون (Tron)، پالی‌گان (Polygon)، آوالانچ (Avalanche)، سولانا (Solana)، آربیتروم (Arbitrum)، اوپتیموم (Optimism)، کرونوس (Cronos) و دیگر شبکه‌های قرارداد هوشمند. قراردادهای هوشمند، کدهای خوداجرایی هستند که بر بستر بلاک‌چین قرار دارند و بر اساس شرایط از پیش تعیین‌شده، عملیات موردنظر را اجرا می‌کنند.

سرمایه‌گذاری در دیفای چیست؟

سرمایه‌گذاری در حوزه دیفای (DeFi) به معنای افزودن قرارگیری در معرض بازارهای مالی غیرمتمرکز به سبد دارایی‌های شما است. این کار می‌تواند از طریق خرید توکن‌های دیفای یا با بهره‌گیری از پروتکل‌های دیفای برای کسب سود انجام شود.

در این میان، رایج‌ترین روش‌های سرمایه‌گذاری در بازار دیفای شامل استقراض و وام‌دهی، استیکینگ، و شرکت در استخرهای لیکوئیدیتی است. هر یک از این روش‌ها فرصت‌هایی برای کسب درآمد غیرفعال فراهم می‌کنند، اما نیازمند درک دقیق از ریسک‌ها و نحوه عملکرد هر کدام هستند.

بازار دیفای با نوآوری‌های مستمر و تنوع ابزارهای مالی، همچنان به عنوان یکی از جذاب‌ترین بخش‌های حوزه رمزارزها در حال رشد است و سرمایه‌گذاران باید با آگاهی کامل وارد این فضا شوند.

راه‌اندازی کیف پول دیجیتال

برای سرمایه‌گذاری در حوزه دی‌فای (DeFi)، نخست نیازمند داشتن کیف‌پول دیجیتال هستید که از طریق آن بتوانید دارایی‌های خود را نگهداری کنید. کیف‌پول‌هایی مانند متامسک (MetaMask)، لجر (Ledger) و تراست والت (Trust Wallet) از رایج‌ترین گزینه‌ها محسوب می‌شوند. در ادامه، روند راه‌اندازی و استفاده از این کیف‌پول‌ها به طور مختصر و کاربردی شرح داده می‌شود.

متامسک، کیف پول و افزونه مرورگر برای مدیریت ارزهای دیجیتال

متا‌ماسک (MetaMask) کیف‌پول دیجیتال است که کاربران می‌توانند در آن اتریوم (ETH) و توکن‌های مبتنی بر شبکه اتریوم را نگهداری کنند. این کیف‌پول به عنوان یکی از ابزارهای اصلی در حوزه دیفای (DeFi) و معاملات غیرمتمرکز شناخته می‌شود.

برای راه‌اندازی کیف‌پول متا‌ماسک، ابتدا به سایت رسمی آن به آدرس MetaMask.io مراجعه کنید. پس از انتخاب مرورگر موردنظر، گزینه “نصب متا‌ماسک” را کلیک کنید و سپس روی “ایجاد کیف‌پول جدید” کلیک نمایید. در مرحله بعد، از شما خواسته می‌شود عبارت بازیابی (seed phrase) شامل چندین کلمه را یادداشت کنید. حفظ این عبارت بسیار مهم است؛ زیرا در صورت فراموشی پسورد، این عبارت تنها راه بازیابی کیف‌پول شما است. پیشنهاد می‌شود این اطلاعات را به صورت آفلاین و در محیط امن نگهداری کنید و از دسترسی هکرها به آن جلوگیری نمایید.

پس از اتمام مراحل، کیف‌پول متا‌ماسک شما آماده استفاده است. می‌توانید اتریوم را به آدرس واریز کیف‌پول انتقال دهید و آن را به صرافی‌های دیفای و برنامه‌های غیرمتمرکز متصل کنید تا تراکنش‌های خود را انجام دهید. برای کسب اطلاعات بیشتر، می‌توانید مقاله‌های آموزشی مربوط به نحوه استفاده از کیف‌پول متا‌ماسک را مطالعه کنید.

لیست کامل دارایی‌های دیجیتال کاربران در قالب دفتر کل دیجیتال

لِجر (Ledger) یک کیف‌پول سخت‌افزاری است که ارزهای دیجیتال را در حالت آفلاین یا سرد نگهداری می‌کند، بنابراین امکان دسترسی از راه دور توسط افراد دیگر وجود ندارد. این ویژگی آن را به گزینه‌ای بسیار امن برای کاربرانی که قصد حفاظت از دارایی‌های خود را دارند، تبدیل کرده است. کاربران می‌توانند لِجر را از سایت رسمی ledger.com تهیه کنند.

پس از دریافت دستگاه، باید نرم‌افزار مربوطه را بر اساس دستورالعمل‌های ارائه‌شده نصب کرده و راه‌اندازی کنند. در مرحله بعد، دستگاه جدید خود را تنظیم و عبارت بازیابی (seed phrase) یا همان پسورد بازیابی را تولید کنید. این عبارت باید در محلی امن و آفلاین نگهداری شود، زیرا تنها راه بازیابی دارایی‌ها در صورت آسیب دیدن یا گم شدن دستگاه، استفاده از همین عبارت است.

کاربران سپس می‌توانند پسورد و پین‌کد اختصاصی خود را تعیین کرده و ارزهای دیجیتال مختلف از جمله اتریوم و صدها رمزارز دیگر را در کیف‌پول خود ذخیره کنند. نگهداری صحیح عبارت بازیابی، کلید امنیت دارایی‌های دیجیتال شما است و اهمیت زیادی دارد.

والت تراست، کیف پول امن و کاربرپسند برای ذخیره ارزهای دیجیتال

کیف پول تراست والت (Trust Wallet) یکی از کیف پول‌های موبایلی کاربرپسند است که امکان نگهداری، مبادله و خرید رمزارزها را با کارت‌های اعتبادی یا دبیت فراهم می‌آورد. همچنین، این اپلیکیشن از طریق مرورگر وب 3 (Web3) امکان دسترسی به پروتکل‌های دیفای (DeFi) را برای کاربران فراهم می‌کند.

برای راه‌اندازی تراست والت، ابتدا باید برنامه آن را بر روی دستگاه همراه خود نصب کنید. پس از نصب، یک حساب جدید ایجاد کرده و عبارت بازیابی یا همان seed phrase را دریافت کنید. این عبارت، کلید پشتیبان شما است و در صورت گم یا آسیب دیدن تلفن همراه، برای بازیابی دارایی‌ها لازم است. لازم است این عبارت را به صورت آفلاین و در مکانی امن نگهداری کنید و هرگز آن را با دیگران به اشتراک نگذارید، زیرا امکان دسترسی به حساب شما را فراهم می‌کند.

در مرحله بعد، یک پسورد برای کیف پول خود تعیین کنید. پس از تکمیل این مراحل، کیف پول شما آماده است تا انواع رمزارزها را واریز کنید، مستقیماً رمزارز بخرید و به پروتکل‌های دیفای دسترسی پیدا کنید.

اکنون که کیف پول تراست والت راه‌اندازی شده است، سوال مهم این است که چگونه پروژه‌های مناسب برای سرمایه‌گذاری را شناسایی کنیم؟

انتخاب پروژه‌های دیفای مناسب برای سرمایه‌گذاری

در بازار رمزارز و دیفای، تنوع پروژه‌ها بسیار زیاد است؛ اما در کنار پروژه‌های معتبر، پروژه‌های کم‌کیفیت و حتی کلاهبرداری نیز دیده می‌شود. ارزیابی صحت و اعتبار یک پروژه نیازمند بررسی دقیق است، از جمله میزان شهرت آن در شبکه‌های اجتماعی و پوشش خبری، و سابقه امنیتی آن مانند وقوع هک‌ها و سوءمدیریت‌ها. پروژه‌هایی که در معرض حملات سایبری یا مشکلات مدیریتی قرار دارند، گزینه‌های مطمئنی برای نگهداری دارایی‌ها نیستند.

علاوه بر این، شفافیت و میزان تمرکز در ساختار پروژه‌ها اهمیت زیادی دارد. اصطلاح «دیفای» (DeFi) در بازار رایج است، اما بسیاری از پروژه‌هایی که ادعای دیفای دارند، در عمل بسیار متمرکز هستند، به طوری که تیم مرکزی تصمیم‌گیری‌ها، هزینه‌ها و حتی دسترسی به وجوه کاربران را کنترل می‌کند. این وضعیت، خطر «رگ‌پول» (rug-pull) یا اسکام خروجی را افزایش می‌دهد، جایی که تیم پروژه ناگهانی دارایی‌های پروژه را می‌دزدد و ناپدید می‌شود.

در بسیاری موارد، تیم‌های ناشناس این نوع اقدامات را آسان‌تر انجام می‌دهند، بنابراین سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند پروژه‌هایی را انتخاب کنند که اعضای تیم آن‌ها شناخته شده، شناسه‌هایشان عمومی است و سابقه فعالیت اخلاقی در مدیریت پروژه دارند.

عامل مهم دیگر، فناوری و کاربرد پروژه است. باید پرسید که پروژه چه مشکلی را حل می‌کند و آیا ارزش افزوده واقعی دارد یا صرفاً برای بهره‌برداری از موج بازار دیفای راه‌اندازی شده است. مطالعه و بررسی وایت‌پیپر پروژه می‌تواند دید جامعی درباره اهداف، سطح تفکر و تلاش صرف شده در توسعه آن ارائه دهد و نشان دهد که پروژه چه عملکردی دارد.

انتخاب پروژه‌های معتبر، دیفای واقعی و با ساختاری غیرمتمرکز که توسط جامعه مدیریت می‌شود، به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا گزینه‌های پتانسیل‌داری برای سبد سرمایه‌گذاری خود شناسایی کنند.

آماده‌اید که در دیفای سرمایه‌گذاری کنید؟ در ادامه، راهنمایی مختصر برای شروع این مسیر ارائه می‌شود.

راهنمای سرمایه‌گذاری در دیفای: گزینه‌های موجود

سرمایه‌گذاری در توکن‌های دیفای

در حال حاضر، یکی از ساده‌ترین روش‌های سرمایه‌گذاری در حوزه دیفای (DeFi) خرید توکن‌های مربوط به این حوزه است. توکن‌های دیفای، دارایی‌های دیجیتال بومی هر پروتکل دیفای محسوب می‌شوند و امکان تعامل کاربران با این پروتکل‌ها را در قالب‌های مختلف فراهم می‌کنند. یکی از کاربردهای رایج این توکن‌ها، نقش در مدیریت و حاکمیت است؛ به این صورت که دارندگان توکن‌ها حق رأی در تصمیم‌گیری‌های مربوط به توسعه و تغییرات پروتکل را دارند.

سرمایه‌گذاران می‌توانند با افزودن این توکن‌ها به سبد دارایی‌های رمزارزی خود، در نوسانات قیمتی آن‌ها سودآوری کنند. علاوه بر نگهداری بلندمدت، معامله‌گران ماهر در بازار رمزارزها می‌توانند با بهره‌گیری از نوسانات قیمت، فرصت‌های کسب سود بیشتری بیابند.

از نمونه‌های محبوب توکن‌های دیفای می‌توان به یونی‌سواپ (UNI)، آوه (AAVE)، میکر (MKR) و سینتتیکس (SNX) اشاره کرد. علاوه بر این، برخی پروتکل‌ها استیبل‌کوین‌هایی را نیز عرضه می‌کنند که ارزش آن‌ها به دارایی‌های پایدار مانند دلار آمریکا (USD) مرتبط است و نوسان کمتری دارند.

کاربران دیفای از استیبل‌کوین‌ها، به‌ویژه در موارد وام‌گیری، به عنوان وثیقه استفاده می‌کنند، چرا که ثبات قیمتی بیشتری دارند. دای (DAI)، یکی از معروف‌ترین استیبل‌کوین‌های دنیای دیفای، توسط سازمان غیرمتمرکز خودگردان به نام میکر داو (MakerDAO) مدیریت می‌شود.

خرید شاخص توکن‌های دیفای

شاخص‌های توکن‌های رمزارزی، معیارهای مهمی برای پیگیری قیمت سبدی از دارایی‌های دیجیتال هستند که به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند پرتفوی رمزارزی خود را با هزینه‌ای معقول تنوع بخشند.

در دنیای سرمایه‌گذاری، تنوع‌بخشی استراتژیکی است که هدف آن کاهش ریسک از طریق سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مختلف است. در حوزه دیفای (DeFi)، شاخص‌های مخصوصی وجود دارند که عملکرد مجموعه‌ای از توکن‌های دیفای را دنبال می‌کنند. یکی از نمونه‌های بارز این شاخص‌ها، توکن شاخص دیفای پایلوت (DPI) است.

شاخص دیفای پایلوت (DPI) توکن مبتنی بر اتریوم (اتر) است که عملکرد چندین توکن دیفای را رصد می‌کند. دارایی‌های پایه در این شاخص باید بر بستر اتریوم قرار داشته و مرتبط با پروتکل‌های دیفای باشند که در وب‌سایت DeFi Pulse ثبت و رتبه‌بندی شده‌اند. این شاخص تنها پروژه‌هایی را شامل می‌شود که از میزان قابل توجهی کاربرد برخوردارند و به توسعه پروتکل‌های خود متعهد هستند. توکن‌های رمزارزی که به عنوان اوراق بهادار، دارایی‌های دیجیتال مصنوعی یا توکن‌های پیچیده شده (wrapping) در نظر گرفته شوند، در این شاخص جای نمی‌گیرند.

سرمایه‌گذاران می‌توانند DPI را در صرافی‌هایی مانند کوین‌مکس (KuCoin)، جمینی (Gemini)، سوشی‌سواپ (Sushiswap)، یونی‌سواپ (Uniswap) و وان‌اینچ (1inch) خریداری کنند. دارایی‌های پایه در این شاخص شامل توکن‌های Uniswap، Yearn، Compound، Rari Capital، Loopring، Maker، Sushi، Aave، Balancer، Cream، Farm، Vesper، Instadapp، Synthetix، Badger، Kyber Network Crystal و Ren هستند. وزن‌دهی DPI بر اساس ارزش عرضه در گردش هر توکن انجام می‌شود و مدیریت آن هر سه‌ماه یک‌بار تجدید می‌شود.

در کنار DPI، شاخص دیگری به نام فایوتور دیفای (Phuture DeFi Index) وجود دارد که تمرکز آن بر توکن‌های برتر دیفای بر اساس ارزش بازار است. دارایی‌های این شاخص بر بستر اتریوم قرار دارند و بر اساس داده‌های سایت DeFi Llama انتخاب می‌شوند. این شاخص هر ماه بروزرسانی می‌شود و سرمایه‌گذاران می‌توانند آن را در شبکه بانکور (Bancor) و وب‌سایت فایوتور خریداری کنند. دارایی‌های موجود در این شاخص شامل Aave، یونی‌سواپ، Sushi، Maker، Compound، 1Inch، Yearn Finance، Balancer، Amp و Lido هستند.

فعالیت در حوزه وام‌دهی در حوزه دیفای

در حوزه دیفای، لندینگ یا وام‌دهی، روشی است که در آن سرمایه‌گذاران دارایی‌های رمزارزی خود را در قالب وام در اختیار کاربران دیگر قرار می‌دهند. این فرآیند به صورت خودکار و بر اساس الگوریتم‌هایی انجام می‌شود که با توجه به نوسانات عرضه و تقاضا، میزان بهره را تعیین می‌کنند. در نتیجه، وام‌دهندگان به صورت مکرر بهره را به صورت رمزارز دریافت می‌کنند.

پروتکل‌های دیفای برای حمایت از وام‌دهندگان، شرط می‌گذارند که وام‌گیرندگان باید دارایی‌های collateral خود را بیش از ارزش وام تامین کنند. این فرآیند به عنوان overcollateralization شناخته می‌شود و در صورت کاهش ارزش collateral زیر حد تعیین‌شده، سیستم وارد حالت margin call می‌شود و در نهایت، دارایی‌های collateral به صورت خودکار liquid می‌شود تا بدهی تسویه گردد.

کاشت بازده و استخراج نقدینگی

مینی‌مینگ لیکوئید (Liquidity mining) فرآیندی است که در آن سرمایه‌گذاران رمزارزهای خود را در یک استخر لیکوئید قرار می‌دهند. در ازای ارائه نقدینگی، ماینرهای لیکوئید به صورت دوره‌ای پاداش دریافت می‌کنند که از طریق کارمزد تراکنش‌ها و به صورت نرخ سود سالانه (APY) محاسبه می‌شود.

از سوی دیگر، ییلد فارمینگ (Yield farming) شاخه‌ای از مینی‌مینگ لیکوئید است که علاوه بر کسب کارمزد تراکنش‌ها، سرمایه‌گذاران توکن بومی پروتکل (معمولاً توکن حکمرانی) نیز دریافت می‌کنند. سرمایه‌گذارانی که به دنبال حداکثر کردن سود خود هستند، با جابه‌جایی دارایی‌های رمزارزی در استخرهای مختلف، تلاش می‌کنند تا بهترین APY را کسب کنند.

نظارت و مدیریت سرمایه‌گذاری‌ها

سرمایه‌گذاران در حوزه دیفای (DeFi) اغلب با هدف کسب درآمد غیرفعال وارد این بازار می‌شوند، اما واقعیت این است که نیاز به نظارت و نگهداری مداوم وجود دارد. سرمایه‌گذاران موفق معمولاً از نرم‌افزارهای مدیریت پرتفو برای پیگیری پیشرفت سرمایه‌گذاری‌های خود بهره می‌برند و به اهداف سود یا ضرر از پیش تعیین‌شده پایبند می‌مانند.

برنامه‌ریزی هدفمند، از جمله تعیین اهداف سود و ضرر و تدوین استراتژی کلی سرمایه‌گذاری، از دید اکثر فعالان بازار هوشمندانه محسوب می‌شود. این افراد معمولاً استراتژی خروج مشخصی دارند، یعنی دقیق می‌دانند چه میزان سود هدف دارند و با انضباط لازم در زمان مناسب دارایی‌های خود را به قیمت معین می‌فروشند، نه اینکه بدون برنامه و صرفاً با امید به رشد قیمت‌ها نگه دارند.

همچنین، تنوع‌بخشی به پرتفوی یکی دیگر از اصول رایج در سرمایه‌گذاری‌های مالی است. این کار باعث می‌شود در صورت کاهش ارزش یک پروژه، سایر دارایی‌ها در پرتفو بتوانند از ضررهای احتمالی جلوگیری کنند، چرا که همه سرمایه‌گذاری‌ها به‌طور کامل به یک پروژه وابسته نیستند و در نتیجه، ریسک کلی کاهش می‌یابد.

ریسک‌های سرمایه‌گذاری در دیفای

سرمایه‌گذاری در حوزه دیفای (DeFi) می‌تواند سودآور باشد، اما همراه با ریسک‌هایی است که باید به دقت مورد توجه قرار گیرد. یکی از این ریسک‌ها، خطر قراردادهای هوشمند است؛ قراردادهای ضعیف و با کدهای ناسالم ممکن است حفره‌های امنیتی داشته باشند که هکرها بتوانند از آن‌ها بهره‌برداری کرده و وجوه سرمایه‌گذاران را سرقت کنند.

ریسک دیگر مربوط به بازار است؛ ارزش دارایی‌های رمزارزی در استخرهای نقدینگی در صورت کاهش ناگهانی قیمت‌ها ممکن است به شدت کاهش یابد. در چنین شرایطی، برداشت دارایی‌ها توسط سرمایه‌گذاران در زمان کاهش ارزش، منجر به ضرر می‌شود. همچنین، سقوط‌های شدید قیمت ممکن است حجم زیادی از نقدینگی را از استخر خارج کرده و باعث افزایش slippage (لغزش قیمت) شوند؛ یعنی قیمت نهایی هنگام اجرای سفارش، بیشتر از قیمت اعلام‌شده باشد که این امر هزینه‌های معامله را برای خریداران افزایش می‌دهد.

خطر حملات حکومتی یا governance attacks نیز وجود دارد؛ به این صورت که یک نهاد یا فرد، با خرید majority (اکثریت) توکن‌های حاکمیتی پروژه، می‌تواند در فرآیند رأی‌گیری و تصمیم‌گیری‌های کلان تأثیرگذار باشد و جهت‌گیری پروژه را تغییر دهد.

در کنار این موارد، خطر نگهداری دارایی‌ها توسط خود سرمایه‌گذاران یا custody risk نیز مطرح است؛ زیرا نگهداری کلیدهای خصوصی رمزارزها مسئولیت زیادی دارد و بی‌دقتی در این زمینه ممکن است منجر به از دست رفتن کلیدهای خصوصی و در نتیجه عدم دسترسی به دارایی‌ها شود.

در نهایت، بازارهای دیفای به‌طور عمده فاقد نظارت‌های قانونی هستند، که این موضوع آن‌ها را هدف مناسبی برای نهادهای تنظیم‌کننده مالی قرار می‌دهد. تغییرات و مقررات آینده می‌تواند تأثیر منفی بر دارایی‌های دیفای سرمایه‌گذاران داشته باشد و ریسک‌هایی را در این حوزه ایجاد کند.

منبع: کریپتو.نیوز