مراسمهای باشکوه وداع با چهرههای سرشناس ایران در تاریخ
10 مراسم تشییع باشکوه و خاطرهانگیز چهرههای سرشناس ایران؛ از خسرو شکیبایی تا فروغ فرخزاد
مراسمهای تشییع باشکوه چهرههای سرشناس ایران، از خسرو شکیبایی تا فروغ فرخزاد، یادآور وداعهای تاریخی و خاطرهانگیز فرهنگی و هنری است.

در این میان، برخی مراسم تشییع با شکوهتر و باشکوهتر برگزار میشوند که خود به نوعی رویداد خبری یا خاطرهای ماندگار در حافظه و تاریخ ثبت میگردند. اگر نگاهی به حافظه تاریخی و تقویمی خود بیندازیم، دستکم چند مراسم تشییع جنازه و خاکسپاری را به یاد میآوریم که در ذهنها و زبانها باقی ماندهاند و به عنوان رویدادهای ماندگار شناخته میشوند.
این فهرست تنها به سلبریتیها محدود است و شامل چهرههای سیاسی نمیشود. یکی از این مراسمها، تشییع پیکر «مرتضی پاشایی»، خوانندهای نسبتاً کمنام و نشان است که در اثر اتفاقی غیرمنتظره، به یک پدیده اجتماعی تبدیل شد و حتی همایشی برای تحلیل آن برگزار شد. مراسم تشییع این خواننده ناشناس در 25 آبان 1393، با حضور گسترده مردم همراه بود؛ به گونهای که ترافیک ناشی از آن، چند ساعتی رفتوآمد در مرکز تهران را مختل کرد.
در 17 دیماه 1346، غلامرضا تختی در هتل آتلانتیک تهران دست به خودکشی زد. مراسم تشییع جنازه او یکی از باشکوهترین مراسمهایی بود که توسط مردم برگزار شد و نشانگر علاقه عمیق آنان به این اسطوره و نماد مردمیبودن او بود. با گذشت چند دهه از مرگ تختی، همچنان ابهامات زیادی درباره مرگ او وجود داشت و شایعاتی مبنی بر قتل او سالها در میان مردم مطرح بود.
فروغ فرخزاد، شاعر برجسته ایرانی، در 24 بهمن سال 1345 بر اثر تصادف جان خود را از دست داد. مراسم خاکسپاری او در گورستان ظهیرالدوله در تهران با حضور جمعی از شخصیتهای برجسته در حوزه فرهنگ و ادبیات در تاریخ 26 بهمن برگزار شد. رابطه عاطفی فروغ با ابراهیم گلستان، نویسنده و فیلمساز معروف ایرانی، یکی از حواشی مهم و جنجالی درباره این شاعر بود که همکاری با او تاثیر قابل توجهی در تحول فکری و ادبی او داشت.
مراسم وداع با غلامحسین بنان، یکی از چهرههای برجسته آواز ایرانی، در هشتم اسفند ۱۳۶۴ همچنان در خاطرها باقی مانده است. در اوج دوران جنگ، مرگ او توجه چندانی در رسانهها جلب نکرد، اما حضور اکثر شخصیتهای فرهنگی کشور در مراسم تشییع و همچنین آواز معروف شجریان بر سر مزار او، در حافظه فرهنگی ملت جای گرفته است.
در تاریخ ۱۹ مهر ۱۳۹۹، پیکر محمدرضا شجریان برای همیشه به شهر مشهد بازگشت و در توس، در کنار آرامگاه فردوسی بزرگ و اخوان ثالث به خاک سپرده شد. ورودی شهر توس با تصاویری از نغمهخوان ربنا آراسته شده بود و در محوطه آرامگاه فردوسی، تصاویری متنوع از استاد شجریان نصب شده بود. صدای آوازهای وی از بلندگوهای محل پخش میشد و مانیتورهای نصبشده برای پخش زنده مراسم، تصاویر استاد را به نمایش میگذاشتند. حضور گسترده مردم، علیرغم شیوع ویروس کرونا، بسیار چشمگیر بود. شجریان با دستنوشتههایی بر دست، همچون «بدرود ای آفرین»، «صدای صداها»، «صدایت هیچوقت از دهان نمیافتد» و «شجریان زنده است»، در خاک آرام گرفت.
خسرو شکیبایی، بازیگر برجسته سینما، تلویزیون و تئاتر، در روز بیست و هشتم تیرماه سال 1387 بر اثر ابتلا به بیماری سرطان درگذشت. حضور چشمگیر جمعیت در مراسم وداع با این هنرمند محبوب سینمای ایران نشان از ارادت و محبت مردم نسبت به او داشت و این مراسم، یکی از یادماندنیترین وداعها با چهرهای محبوب در عرصه هنر و سینما را رقم زد. هواداران خسرو شکیبایی با حضور گسترده در مراسم تشییع و خاکسپاری، عشق و احترام خود را نسبت به او نشان دادند.
در میان رویدادهای ورزشی، یکی از پرجمعیتترین مراسمهای وداع، به مراسم تشییع جنازه «ناصر حجازی» در دوم خرداد 1390 اختصاص داشت. در این روز، دیگر تفاوت رنگها رنگ باختند و هواداران تیم پرسپولیس نیز در کنار طرفداران استقلال، در مراسم وداع با این دروازهبان بزرگ حضور یافتند. ناصر خان پس از سالها مبارزه با سرطان، در نهایت در مقابل این بیماری تسلیم شد و چهرهاش را به خاک سپرد.
بدون تردید، مراسم وداع با زندهیاد «آتیلا پسیانی» از جمله رویدادهایی بود که شاهد حضور گسترده هنرمندان، سینماگران و فعالان فرهنگی در آن بودیم.
مراسم خاکسپاری مرحوم داریوش مهرجویی و همسرش، وحیده محمدی فر، در ظهر روز چهارشنبه (26 مهر 1402) در قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) برگزار شد. این مراسم با حضور گسترده هنرمندان و مردم، به شکلی بسیار باشکوه برگزار گردید.
در ۱۵ آذر ۱۳۷۵، روزی بینظیر برای سینمای ایران رقم خورد؛ روزی که به قول سعدی، سینمای ایران چشم از جهان فرو بست. در این روز، علی حاتمی پس از مدتی مبارزه با بیماری، درگذشت و جای خالی او در دل مخاطبان حس شدنیتر از همیشه بود. مردم برای تسلی دلشان، تنها تکیه بر آثار ماندگاری چون «کمال الملک»، «هزاردستان»، «مادر»، «سوتهدلان» و دیگر شاهکارهای او داشتند. مراسم تشییع پیکر این کارگردان فقید با حضور گسترده هنرمندان و بازیگران سینما برگزار شد. حضور محمدعلی فردین و سخنان او پس از سالها ممنوعالکاری، در این مراسم توجه همگان را جلب کرد و نشان از احترام و ارادت جامعه هنری به او داشت.