جزئیات تحصیلی و سربازی بیرانوند؛ ادعا و واقعیت
جزئیات تحصیلی علیرضا بیرانوند؛ از دیپلم تا ادعای دکتری و آینده سربازی
جزئیات تحصیلی و سربازی علیرضا بیرانوند، دروازهبان مشهور فوتبال ایران، از دیپلم تا ادعای دکتری و آینده سربازی او را بررسی میکند.

شرایط، مدارک، سن و میزان معافیت تحصیلی، وضعیت ماجرای علیرضا بیرانوند را پیچیدهتر و چندبعدیتر میکند.
داستانهای مربوط به علیرضا بیرانوند در فوتبال ایران همچنان ادامه دارد. این دروازهبان تیم تراکتور که در حال حاضر یکی از باسابقهترین دروازهبانهای تاریخ تیم ملی محسوب میشود، اخیراً به دلیل ادعایش مبنی بر تحصیل در مقطع دکتری، توجه رسانهها و افکار عمومی را جلب کرده است. بسیاری با شناختی که از او دارند، این سوال را مطرح میکنند که چگونه فردی مانند بیرانوند توانسته به سطح دکتری برسد و با چه سیستم آموزشیای موفق شده است مقاطع کارشناسی و ارشد را طی کند.
در این روزها، گروهی از افراد مجدداً بر کمتوجهی نظارتی بر سیستم آموزش کشور تأکید میکنند و بیرانوند را به عنوان «شاهد زنده» برای این خلأ معرفی میکنند. با وجود واکنشهای گسترده، بیرانوند فعلاً از ادعای دکتری انصراف داده و اعلام کرده است که تنها در آزمون کنکور این مقطع قبول شده و شهر محل تحصیل خود را انتخاب کرده است و در انتظار نتیجه است. اما نمیتوان به سادگی از این جنجال عبور کرد، زیرا موضوع معافیت تحصیلی او به قدری ابهامآمیز است که حل آن نیازمند بررسیهای دقیقتر است.
در نهایت، مسئولان آموزش عالی کشور وعده دادهاند که موضوع را پیگیری و نتایج بررسیها را اعلام کنند، اما پیچیدگیهای موجود در پرونده بیرانوند نشان میدهد که حل این معما به این سادگیها امکانپذیر نیست.
علیرضا چه زمانی مدرک دیپلم خود را دریافت کرد؟
بسیاری از مردم از زندگی پرچالش و سخت علیرضا بیرانوند مطلع هستند. اینکه در آن شرایط دشوار، او توانسته باشد به درستی و مانند همسنوسالهایش به تحصیل ادامه دهد، مسئلهای است که شاید به نظر عجیب برسد. روایتهای متعددی وجود دارد که نشان میدهد او مجبور شده است تحصیل را کنار بگذارد و به خانوادهاش کمک کند، اما بعدها احتمالا برای جلوگیری از عقب ماندن از قافله، تلاش کرده است تا تحصیلاتش را پیگیری کند.
با این حال، مهمترین سوال در این زمینه این است که علیرضا بیرانوند چه زمانی مدرک دیپلم خود را دریافت کرده است؟ اگر تاریخ دقیق دریافت این مدرک مشخص شود، بسیاری از ابهامات و مشکلات رایج درباره وضعیت او برطرف خواهد شد. یکی از این مشکلات، مربوط به معافیت او از خدمت سربازی است. بیرانوند، در حالی که اکنون ۳۲ ساله است و بر اساس ادعای خودش، از قانون سرباز قهرمان بهرهمند نشده، هنوز به خدمت سربازی نرفته است. او بر این باور است که مسیر خاصی را برای خود ترسیم کرده و احتمالا تا ۶ سال آینده نیز از خدمت معاف خواهد بود؛ اما آیا این امر واقعپذیر است؟
برای رفع ابهام اصلی، باید قانون معافیت تحصیلی که او در حال حاضر از آن بهرهمند است، مورد بررسی قرار گیرد. همه میدانند که پس از ۱۸ سالگی، پسران مشمول خدمت هستند و یا باید به خدمت بروند یا از طریق معافیت تحصیلی از آن معاف شوند. در این میان، سوال مهم این است که علیرضا بیرانوند، متولد ۱۳۷۱، در سال ۱۳۸۹ مشمول خدمت بوده است و باید سربازی میرفته است، اما این اتفاق نیفتاده است. در حالی که او در سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵ در باشگاه نفت تهران به صورت حرفهای بازی کرده است، چگونه ممکن است فردی که مشمول خدمت بوده است، از انجام آن خودداری کرده باشد؟
در اینجا لازم است قانون مربوط به معافیت تحصیلی به دقت بررسی شود. ماده ۳۳ شرایط معافیت تحصیلی برای دانشآموزان، دانشجویان و طلاب علوم دینی را مشخص کرده است. طبق این ماده، صدور معافیت تحصیلی منوط به ارائه گواهی اشتغال به تحصیل از مراجع ذیربط است و مدت اعتبار آن تا یک سال پس از پایان تحصیلات در هر مقطع است. همچنین، در تبصرهای ذکر شده است که حداکثر معافیت تحصیلی برای دانشآموزان تا سن بیست سال کامل است.
بنابراین، اگر بیرانوند مدرک دیپلم خود را دیرتر از موعد دریافت کرده باشد، باید تا سن ۲۰ سالگی از معافیت تحصیلی بهرهمند میشد و در سال ۱۳۹۱ باید مشمول خدمت سربازی میشده است. اما نکته عجیب این است که او در سال ۱۳۹۱ عضو رسمی باشگاه نفت تهران بوده و تا سال ۱۳۹۵ نیز در این تیم بازی کرده است، در حالی که باید سربازی میرفته باشد. این تناقضها نشان میدهد که چگونه ممکن است فردی چهار سال از انجام خدمت سربازی معاف باشد، در حالی که طبق قانون، باید در این مدت مشمول خدمت بوده باشد.
آیا پرسپولیس مرتکب تخلف شده است؟
در مورد مدرک تحصیلی علیرضا بیرانوند، تنها این ابهام وجود ندارد که او در سال 1395 و در شرایطی که مشمول خدمت سربازی بوده، به تیم پرسپولیس پیوسته است. در آن زمان، او قرارداد خود را برای مدت پنج سال، تا سال 1400، تمدید کرده است که اقدامی کمسابقه محسوب میشود. در همان دوره، شایعاتی مطرح شد مبنی بر اینکه بیرانوند قصد دارد برای گذراندن دوران سربازی به تیم تراکتور، که در آن زمان تیمی نظامی بود، برود، اما ناگهان خبر رسید که او دانشجو است و مشکلی برای بازی در پرسپولیس ندارد. این وضعیت نشاندهنده یک اتفاق عجیب و خبرساز است که نیازمند بررسی است. برای تحلیل این موضوع، باید به زمانی بازگردیم که محمد رویانیان، مدیرعامل وقت پرسپولیس، اقدام به راهاندازی دانشکده پرسپولیس کرد.
در آن زمان، ادعا شد که بیرانوند دو سال قبل از پیوستنش به باشگاه پرسپولیس، دانشآموخته این دانشکده شده است. این ادعا، بهخصوص با توجه به اینکه بیرانوند قبل از حضور در پرسپولیس دانشجو بوده، بسیار عجیب است. اگر او دو سال قبل از پیوستن به باشگاه، دانشآموخته این دانشکده بوده، چرا در آن زمان از وضعیت تحصیلیاش اطلاع نداشت و قصد داشت برای گذراندن خدمت سربازی به تراکتور برود؟ همچنین، در آن زمان گفته شد که او در مقطع کاردانی تحصیل میکرده است.
در این زمینه، باید به قانون معافیت تحصیلی اشاره کرد که بر اساس آن، دانشجو دو سال فرصت دارد در یک مقطع تحصیلی تحصیل کند. یعنی، اگر بیرانوند در زمان پیوستنش به پرسپولیس، دانشجو بوده، باید پس از 6 ماه مشمول خدمت میشد، اما او هنوز سربازی نرفته است. اگر هم از زمان حضور در پرسپولیس، او دانشآموخته شده باشد، چطور چهار سال قبل از آن از خدمت معاف شده است؟ و اگر دو سال قبل از پیوستن به پرسپولیس دانشآموخته شده باشد، چرا در پایان سال اول حضورش در تیم، مشمول خدمت نشده است؟ حتی اگر این فرض درست باشد، باز هم یک سال و نیم ابهام باقی میماند.
در ادامه، دانشگاه سما خرمآباد ناگهان وارد ماجرا شد. ابهامات درباره مدرک دیپلم و کاردانی بیرانوند، که در زمانهای مختلف مطرح شده بود، به یکباره در آستانه جام ملتهای آسیا در سال 97 و در شرایطی که موضوع سربازی بازیکنان مطرح بود، عنوان شد که او یکی از بازیکنان تحصیلکرده تیم ملی است و در حال حاضر در دانشگاه سما خرمآباد رشته تربیتبدنی میخواند. از آن زمان تاکنون، وضعیت معافیت تحصیلی او چندان شفاف نشده است. این ابهام، بیشتر مربوط به زمان دریافت معافیت است؛ اما سوال بزرگتر این است که آیا بیرانوند واقعاً در کلاسها و امتحانات شرکت کرده است یا خیر.
در نهایت، باید گفت که بیرانوند در سال 1397 به عنوان دانشجوی مقطع کارشناسی (احتمالاً ناپیوسته) وارد دانشگاه شده است. سه سال بعد، در سال 1400، اعلام شد که او پس از دریافت مدرک لیسانس در رشته تربیتبدنی، در مقطع کارشناسی ارشد در رشته فیزیولوژی در دانشگاه خرمآباد تحصیل میکند. در آن زمان، او 29 ساله بوده است و با توجه به قانون، میتوانست تا سن 30 سالگی از معافیت تحصیلی بهرهمند شود، اما به دلیل داشتن معافیت تحصیلی، از خدمت سربازی معاف شده است. این نقطه، اکنون فرصتهای او را محدود کرده است.
آیا بیرانوند در نهایت به خدمت سربازی خواهد رفت؟
علیرضا بیرانوند از سال 1400 در مقطع کارشناسی ارشد تحصیل میکند. بر اساس قوانین، هر دانشجو تنها سه سال فرصت دارد تا در این مقطع تحصیل کند و پس از آن باید پایاننامه خود را دفاع کند و به مقطع دیگری منتقل شود. در حال حاضر، سال 1404 است و بیرانوند هنوز موفق به دفاع از پایاننامهاش نشده است، موضوعی که او به طور رسمی در صفحه اینستاگرام خود به آن اشاره کرده است.
پس از حاشیههایی که درباره ادعای دکتر بودنش مطرح کرد، بیرانوند از این ادعا عقبنشینی کرد و اعلام کرد که در حال حاضر در حال انتخاب شهر است و منتظر پاسخ نهایی است. مسئولان دانشگاه آزاد نیز به طور رسمی اعلام کردند که او هنوز از پایاننامهاش دفاع نکرده و همچنان دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد است. با این حال، مدت زمان مجاز برای معافیت تحصیلی او به پایان رسیده است و اگر تا امروز و فردا دفاع نکند، از شهریورماه مشمول خدمت سربازی خواهد شد.
این موضوع مطابق قانون است، اما با توجه به سابقه علیرضا بیرانوند در بهرهمندی از معافیت تحصیلی، ممکن است اجرای این قانون برای او به تعویق بیفتد. او همچنین اعلام کرده که درخواست تحصیل در مقطع دکتری در دانشگاه بیرجند داده و منتظر پاسخ آنها است. اگر او بتواند وارد مقطع دکتری شود، بر اساس قانون، دوباره تا شش سال از معافیت تحصیلی بهرهمند خواهد شد و به سربازی نخواهد رفت. پرسش اصلی این است که آیا پس از گذراندن مقاطع کاردانی، کارشناسی و ارشد، ادامه تحصیل در مقطع دکتری برای بیرانوند به آسانی فراهم خواهد شد یا خیر.
بیرانوند از مردم عذرخواهی کرد
علیرضا بیرانوند، دروازهبان تیم تراکتور، شب گذشته در برنامه فوتبال برتر درباره تحصیلات خود توضیح داد و از اظهار نظر قبلیاش عذرخواهی کرد. او اعلام کرد: من در حال حاضر دانشجوی مقطع دکترا نیستم؛ بلکه در آزمون دکترا شرکت کردم و مجاز به انتخاب رشته شدم. صحبتهای من در هفته گذشته بزرگنمایی شد و اگر سوءتفاهمی در مورد تحصیلاتم ایجاد شده است، از همه عذرخواهی میکنم.