تصاویر جدید و پشت صحنه سریال سووشون با بازیگرانی چون بهنوش طباطبایی و میلاد کی‌مرام | تاریخ پخش و جزئیات ساخت

با نزدیک شدن زمان پخش سریال «سووشون» به کارگردانی نرگس آبیار در شبکه نمایش خانگی، یکی از برجسته‌ترین و ماندگارترین رمان‌های ادبیات معاصر ایران پس از سال‌ها انتظار به تصویر کشیده می‌شود.

این رمان نه‌تنها روایتگر یکی از حساس‌ترین دوره‌های تاریخی کشور است، بلکه آئینه‌ای است از تحولات درونی یک زن در میان کشمکش میان سنت و بیداری. این اقتباس فرصتی است برای بازخوانی دوباره اثری که پس از گذشت بیش از نیم قرن، همچنان تازگی و تاثیر خود را حفظ کرده است.

رمان «سووشون» اثر سیمین دانشور، در سال ۱۳۴۸ منتشر شد و بلافاصله با استقبال گسترده‌ای مواجه شد. دانشور با نثری ساده، روان و پرتصویر، داستان زندگی زری، زن جوانی در شیراز اشغال‌شده توسط نیروهای متفقین در جنگ جهانی دوم را روایت می‌کند.

در ظاهر، زری زنی سنتی، خانه‌دار و محتاط است، اما در دل داستان، روحی در حال جوشش و تحولی عمیق را مشاهده می‌کنیم؛ تحولی که با مرگ همسرش، یوسف، مردی آزادی‌خواه و وطن‌دوست، به اوج می‌رسد.

عنوان «سووشون» که به معنای آیین سوگواری برای سیاوش است، نشان‌دهنده عمق استعاری اثر است؛ سیاوش بی‌گناهی که قربانی شد، در اینجا در قالب یوسف بازآفرینی می‌شود. اما شاید قهرمان اصلی، خود زری باشد که پس از مرگ سیاوش زمانه‌اش، به زنی دیگر بدل می‌شود؛ زنی که از سایه بیرون می‌آید و هویت جدیدی می‌پذیرد.

نرگس آبیار، کارگردان شناخته‌شده‌ای که پیش از این با آثار چون «شیار ۱۴۳» و «نفس»، توانایی خود را در روایت داستان‌های زن‌محور در بستر تاریخ و جنگ نشان داده است، در «سووشون» نیز به همین جهان‌بینی وفادار مانده است. او به خوبی می‌داند چگونه میان خاطره جمعی، استعاره‌های فرهنگی و روایت شخصی یک زن تعادل برقرار کند.

سریال «سووشون» با بازی بهنوش طباطبایی در نقش زری، میلاد کی‌مرام در نقش یوسف، و هنرمندانی چون فرشته صدرعرفایی، هوتن شکیبا، سام درخشانی، آزاده صمدی و مجید صالحی، در ۳۰ قسمت و سه فصل ساخته شده است. همایون شجریان نیز با موسیقی خود این اثر را همراهی کرده است؛ ترکیبی از صدا، تصویر و کلام که در صورت اجرای صحیح، می‌تواند اثری هنری و ماندگار خلق کند.

پیش از پخش، حاشیه‌هایی نیز پیرامون این پروژه شکل گرفت؛ از جمله حضور عوامل در نمایشگاه کتاب و امضای کارت‌پستال‌های مربوط به سریال که با واکنش‌هایی مبنی بر بی‌احترامی به اصل کتاب مواجه شد. در واقع، این کارت‌ها نه خود کتاب، بلکه طرح‌های تبلیغاتی مربوط به سریال بودند. این سوءتفاهم نشان‌دهنده حساسیت بالای جامعه و جایگاه رفیع «سووشون» در وجدان فرهنگی است.

در عمق داستان، تقابل سنت و تجدد، وطن‌دوستی و منفعت‌طلبی، مقاومت و سازش، عشق و مرگ، همگی به شکلی موزون در تار و پود روایت تنیده شده‌اند. زری نماد زن ایرانی در دوره‌ای پرتلاطم است که با چالش‌های اخلاقی، خانوادگی و اجتماعی روبه‌روست. در این معنا، «سووشون» فراتر از یک رمان تاریخی، روایتگر هویت و بیداری زنان است.

با توجه به زبان استعاری، شخصیت‌پردازی دقیق و لحن صمیمی اثر، انتقال این فضا به تصویر، چالشی بزرگ برای کارگردان است. اما اگر این اقتباس بتواند روح اثر را حفظ کند و تنها به بازسازی ظاهری اکتفا نکند، «سووشون» در قاب تصویر نیز همان تاثیر عمیقی را خواهد داشت که در صفحات کتاب به وجود آورد.

اقتباس از آثار کلاسیک و محبوب همواره با خطر مقایسه روبه‌رو است. مخاطب امروز هم رمان را خوانده و هم انتظارات بالایی از یک سریال حرفه‌ای دارد. در این میان، نرگس آبیار باید بین وفاداری به متن و نیازهای زبان تصویر، تعادل برقرار کند.

سریال «سووشون» تنها بازگشتی به یک رمان نیست؛ بلکه فرصتی است برای بازنگری در تاریخ، نگاهی نو به نقش زنان و یادآوری این حقیقت که در سوگ سیاوش، زری‌ها بیدار می‌شوند. در روزگاری که ادبیات، تصویر و حافظه تاریخی بیش از هر زمان دیگری به هم پیوسته‌اند، شنیدن صدای سیمین دوباره، فرصتی ارزشمند است.

این مجموعه از ۹ خرداد در شبکه خانگی عرضه خواهد شد.

تصاویری که بهنوش طباطبایی از پشت صحنه سریال «سووشون» به اشتراک گذاشت.