ترانه علیدوستی و مبارزه با سندرم نادر DRESS؛ وقتی واکنش دارویی زیبایی را از او گرفت

براساس گزارش همشهری، پس از اعلام خبر بستری شدن ترانه علیدوستی، شایعاتی درباره وضعیت سلامتی او مطرح شد تا اینکه مشخص گردید این بازیگر ایرانی به بیماری سندرم (Drug Rash with Eosinophilia and Systemic Symptoms) یا DRESS مبتلا شده است. این بیماری نوعی واکنش شدید و حساسیتی است که در نتیجه مصرف برخی داروها بروز می‌کند. اما سندرم DRESS چیست و آیا یک بیماری خطرناک محسوب می‌شود؟

سندرم DRESS، که با نام‌های دیگر مانند سندرم ازدیاد حساسیت القا شده به وسیله دارو (DIHS) یا واکنش حساسیتی دارویی شناخته می‌شود، یک واکنش شدید سیستم ایمنی است که به دنبال مصرف داروهای خاصی ظاهر می‌شود. علائم این بیماری شامل تورم و التهاب پوست، تب، ناهنجاری‌های خونی و درگیری چندین اندام داخلی است. متخصصان این آلرژی نادر دارویی را تهدیدکننده زندگی می‌دانند، زیرا در نتیجه واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن به داروهای خاص، رخ می‌دهد. علائم ممکن است هفته‌ها پس از شروع مصرف دارو بروز یابند و درمان غالباً شامل توقف مصرف داروهای مشکوک و تجویز داروهای تعدیل‌کننده سیستم ایمنی است تا علائم کاهش یابند.

سندرم DRESS، که به عنوان واکنش ازدیاد حساسیت نوع 4 طبقه‌بندی می‌شود، بر پوست و سایر اندام‌ها تأثیر می‌گذارد و میزان مرگ و میر آن تا 10 درصد گزارش شده است. شیوع این بیماری نادر است و بر اساس داده‌های هیئت آمریکایی استئوپاتیک پوست، احتمال ابتلا پس از مواجهه با داروهای محرک بین 1 در هزار تا 1 در ده هزار است. بیماری معمولاً بین 2 تا 6 هفته پس از مصرف اولین دارو ظاهر می‌شود و علائم متنوعی را بر پوست و اندام‌های مختلف نشان می‌دهد.

علل بروز این سندرم شامل واکنش بیش از حد سیستم ایمنی است که فعال شدن سلول‌های T و آزادسازی سیتوکین‌ها را در پی دارد. داروهای مرتبط شامل داروهای ضد تشنج، ضد ویروس، آنتی بیوتیک‌ها، آلوپورینول، مگزیلتین، داروهای ضد افسردگی و عوامل بیولوژیک هستند. عوامل دیگر نقش دارند، از جمله استعداد ژنتیکی، ناتوانی کبد در متابولیسم داروها و فعال‌سازی مجدد ویروس‌هایی مانند ویروس اپشتین-بار و هرپس ویروس 6.

علائم این بیماری می‌تواند چندسیستمی باشد و شامل تب، بثورات پوستی، ائوزینوفیلی، لنفوسیتوز، تورم غدد لنفاوی و التهاب اندام‌های داخلی است. تشخیص این سندرم مشکل است، زیرا علائم آن مشابه بیماری‌هایی مانند سلولیت، هپاتیت ویروسی یا لوپوس است. برای تشخیص، باید سابقه بستری در بیمارستان، حضور راش حاد و واکنش احتمالی به دارو تایید شود، و همچنین سه مورد از چهار معیار دیگر شامل تب بالا، بزرگ شدن غدد لنفاوی، درگیری داخلی و ناهنجاری‌های خونی وجود داشته باشد. معیارهای ژاپنی نیز بر فعال‌سازی مجدد ویروس HHV6 تأکید دارند.

درمان اولیه این بیماری شامل تشخیص زودهنگام و توقف مصرف دارو است. اقدامات حمایتی مانند جایگزینی مایعات، کنترل دما، تغذیه مناسب، مراقبت از زخم و کنترل عفونت نیز مؤثرند. کورتیکواستروئیدهای سیستمیک، که پرکاربردترین درمان محسوب می‌شوند، نقش مهمی در کنترل علائم دارند، هرچند دوز و دوره مصرف هنوز به طور قطعی تعیین نشده است. در برخی موارد، ترکیب پالس تراپی و کورتیکواستروئیدهای خوراکی مؤثر است. سایر گزینه‌های درمانی شامل سرکوب‌کننده‌های سیستم ایمنی، ایمونوگلوبولین داخل وریدی و پلاسمافرزیس است.

با وجود بهبود، عوارض طولانی‌مدت این سندرم شامل آسیب دائمی به اندام‌ها و بروز بیماری‌های خودایمنی است. مطالعات نشان می‌دهند که پس از بهبودی، بیماران ممکن است دچار بیماری‌های تیروئیدی، آسیب‌های کبدی نیازمند پیوند و مشکلات کلیوی شوند. همچنین، عفونت‌های مرتبط با مصرف داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی، مانند هرپس و ذات‌الریه، از جمله پیامدهای شایع هستند. این یافته‌ها در منابع مختلف و از طریق بانک‌های اطلاعاتی پزشکی معتبر تأیید شده است.