جواهرات سلطنتی ثریا عروس شاهنشاهی؛ نگاهی به زمردهای منحصر‌به‌فرد و میراث تاریخی ایران

ثریا اسفندیاری، همسر دوم محمدرضا پهلوی، یکی از زنان برجسته و ثروتمند تاریخ معاصر ایران بود که حضور او در عرصه سلطنت نه تنها به خاطر جایگاه سیاسی و اجتماعی، بلکه به دلیل سبک شخصی، ظرافت و انتخاب‌های هنری‌اش در زمینه مد و جواهرات، توجه زیادی را جلب می‌کرد.

جواهرات ثریا نماد ثروت خاندان پهلوی نبودند تنها، بلکه ارتباط مستقیمی با تاریخ و میراث فرهنگی ایران داشتند. نحوه استفاده و انتخاب این جواهرات، در مراسم‌های مختلف و دوران سلطنتی او، نشان‌دهنده ذوق و سلیقه بی‌نظیرش بود.

ثریا و وضعیت نامزدی و بیماری او

در مهرماه ۱۳۲۹، خبر نامزدی ثریا اسفندیاری و محمدرضا پهلوی اعلام شد و قرار بود مراسم ازدواج آن‌ها در آینده‌ای نزدیک برگزار گردد. اما بیماری حصبه ثریا باعث شد که جشن عروسی به بهمن همان سال موکول شود. در مدت زمانی که ثریا در بیمارستان بستری بود، محمدرضا شاه هر بار که به دیدار او می‌رفت، جواهرات قیمتی و زیبا از برندهای معتبر همراه داشت تا علاوه بر ایجاد فضای دلپذیر در بیمارستان، محبت و توجه خود را نشان دهد. این دوران نه تنها نشان‌دهنده‌ی مراقبت شخصی محمدرضا پهلوی بود، بلکه فرصت مناسبی برای ثریا فراهم کرد تا با جواهرات سلطنتی بیشتر آشنا شود و علاقه‌اش به سبک و ترکیب‌های ارزشمند را تقویت کند.

مراسم ازدواج و جشن عروسی

مراسم عقد و عروسی ثریا و محمدرضا پهلوی در یک روز برگزار شد. در مراسم عقد، ثریا از یک کلاه ژولین بهره برد که ظاهری کلاسیک و شیک به او می‌داد. پس از آن، در جشن عروسی، او از سرویس زمرد استفاده کرد که شامل نیمتاج، گردنبند، گوشواره، سنجاق‌سینه، دستبند و حلقه‌ی ازدواج بود. این انتخاب‌ها نه تنها نشانگر جایگاه سلطنتی او بودند، بلکه با مد و سلیقه‌ی آن زمان به خوبی همخوانی داشتند.

نیم‌تاج و گردنبند

نیم تاج و گردنبند ثریا از اهمیت تاریخی و فرهنگی فراوانی برخوردارند. گردنبند او که ترکیبی از طلا، نقره، الماس و زمرد بود، به قرن ۱۳ هجری شمسی بازمی‌گردد و متعلق به قمرالسلطنه، دختر فتحعلی‌شاه قاجار، است. این قطعه از خزانه‌ی جواهرات انتخاب شده بود و به طور خاص برای او ساخته نشده بود، اما حضور آن در استایل عروس سلطنتی، ارزش تاریخی و زیبایی‌شناسانه‌ی بی‌نظیری به مراسم بخشید.

این نیمتاج، که از الماس و زمرد ساخته شده بود، متعلق به برند معتبر «ونکلیف و آرپلز» (Van Cleef & Arpels) بود. قبل از ثریا، فوزیه پهلوی در یکی از مهمانی‌های کاخ گلستان این نیمتاج را بر سر گذاشته بود. ثریا چندین بار از این جواهر استفاده کرد و پس از او، شهناز و فرح پهلوی نیز آن را بر سر گذاشته‌اند.

گوشواره، سنجاق‌سینه و دستبند

در حال حاضر، اطلاعات دقیقی درباره‌ی گوشواره، سنجاق‌سینه و دستبند ثریا در دسترس نیست، اما مشخص است که این قطعات به همراه نیمتاج و گردنبند در خزانه جواهرات ملی ایران نگهداری می‌شوند. این مجموعه جواهرات، مجموعه‌ای منسجم و گرانبها بودند که ظاهر لوکس و کامل به استایل عروسی سلطنتی ثریا بخشیدند و امروزه به عنوان بخشی از میراث فرهنگی ایران شناخته می‌شوند.

حلقه ازدواج و دستبند شخصی

حلقه ازدواج ثریا از برند «هری وینستون» (Harry Winston) بود و در آن یک الماس ۲۲.۳۷ قیراطی قرار داشت. پس از درگذشت ثریا، این حلقه در یک حراجی به قیمت ۸۴۰ هزار دلار به فروش رسید. علاوه بر این، در روز عروسی، ثریا دستبندی نیز بر دست داشت که اطلاعات دقیقی درباره آن در دسترس نیست، اما احتمال می‌رود که این اکسسوری‌ها نقش مهمی در تکمیل ظاهر او و نمایش سبک و سلیقه سلطنتی داشته باشند.

فصل پس از جدایی

در فروردین ۱۳۳۷، ثریا اسفندیاری و محمدرضا پهلوی رسماً از یکدیگر جدا شدند و ثریا ایران را ترک کرد. پس از جدایی، او جواهرات شخصی خود را با خود برد و بر اساس وصیت‌نامه‌اش، پس از فوتش تمامی اقلام مجموعه‌اش در یک حراجی به فروش رسیدند. با این حال، نیمتاج، گردنبند، گوشواره و سنجاق‌سینه‌ی او همچنان در خزانه‌ی جواهرات ملی ایران نگهداری می‌شوند و به عنوان بخشی از تاریخ و میراث فرهنگی سلطنتی، ارزش و جایگاه ویژه‌ای دارند.