آیا هرم بزرگ جیزه نماد «درخت زندگی» است؟ کشف رابطه با «بهشت آدم» و مفاهیم باستانی در مصر

آیا باغ عدن، محلی بر روی زمین که حضرت آدم و حوا در آغاز در آن زندگی می‌کردند، واقعاً وجود داشته است؟ و در صورت صحت این ادعا، مکان دقیق آن کجاست؟ این سوال‌ها قرن‌ها ذهن محققان کتاب مقدس را به خود مشغول ساخته‌اند.

در حال حاضر، تحقیقی نوین با بهره‌گیری از تحلیل‌های رایانه‌ای مطرح شده است که ادعایی جنجال‌برانگیز را مطرح می‌کند: بر اساس این مطالعه، باغ عدن در مصر قرار داشته و هرم جیزه با «درخت زندگی» ارتباط مستقیمی دارد. با این حال، محققان هشدار داده‌اند که نویسنده این پژوهش جدید از روش‌های غیرمعمول برای رسیدن به نتیجه‌گیری خود بهره برده است.

باغ عدن مفهومی مذهبی است که با نمادگرایی و معانی معنوی پیوند خورده و به عنوان منبع شکل‌گیری انسان و بهشتی از دست‌رفته تلقی می‌شود. برخی از محققان بر این باورند که مفهوم این باغ بر پایه مکان خاصی شکل گرفته است، همان‌طور که بسیاری از شهرها و مکان‌های ذکر شده در متون مذهبی ادیان ابراهیمی بر اساس مکان‌های جغرافیایی واقعی ساخته شده‌اند.

نقاشی «باغ عدن» اثر اراستوس سالزبری، مربوط به سال ۱۸۶۰ میلادی

در متون مقدس عبری و عهد عتیق مسیحی، آمده است که باغ عدن در منطقه‌ای قرار داشته است که چهار رودخانه به هم می‌پیوندند. در فصل دوم سفر پیدایش، آیات ۱۰ تا ۱۴، به شرح این باغ و رودهای آن پرداخته شده است:

«و نهری از عدن جاری می‌شد تا باغ را آبیاری کند؛ و از آنجا به چهار شاخه تقسیم می‌گردید.» در ادامه، نام چهار رود ذکر می‌شود: پی‌شون، که گفته می‌شود در سرزمین حویله جاری است؛ گیحون، که در اطراف سرزمین کوش جریان دارد؛ دجله، که به سمت شرق آشور می‌ریزد؛ و فرات.

امروزه، دو رودخانه از این چهار رود شناخته شده‌تر هستند: دجله و فرات، که منشأ آن‌ها در ترکیه است و پس از عبور از سوریه و عراق، وارد خلیج فارس می‌شوند. اما درباره‌ی رودهای پی‌شون و گیحون، هنوز محل دقیق آن‌ها مشخص نیست.

در پژوهشی نوین، دکتر کنستانتین بوریسوف، مهندس رایانه، با تحلیل نقشه‌های قرون وسطایی، متون باستانی، نقل‌قول‌های کتاب مقدس و شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای، فرضیه‌ای جدید ارائه می‌دهد.

او معتقد است که رود گیحون ممکن است به نیل در مصر اشاره داشته باشد؛ ایده‌ای که در طول تاریخ، گاه و بی‌گاه مطرح شده است. بوریسوف می‌نویسد: «بررسی نقشه‌های بازسازی‌شده هکاتئوس، مربوط به حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد، نشان می‌دهد تنها چهار رودخانه‌ای که از اقیانوس اطراف منشعب می‌شوند، نیل، دجله، فرات و سند هستند.»

در ادامه، پژوهش وارد حوزه‌های شبه‌باستان‌شناسی می‌شود. مقاله بیان می‌کند که نقشه‌ها، باغ عدن را در کنار رودخانه‌ای نمادین به نام «اوشنوس» نشان می‌دهند؛ رودی آسمانی که منشأ چهار رود دیگر است. این مفهوم ممکن است به پدیده‌ی شفق قطبی اشاره داشته باشد؛ نوارهای درخشانی در آسمان شب به رنگ‌های سبز و بنفش.

بوریسوف همچنین فرض می‌کند که این مسیر آسمانی می‌تواند با یک مسیر فرضی جهانی از عجایب باستانی، مانند اهرام جیزه، ماچو پیچو، اور و خطوط نازکا، که در زاویه‌ای حدود ۳۰ درجه نسبت به خط استوا قرار دارند، مرتبط باشد.

او می‌نویسد: «فرض بر این است که این مسیر می‌تواند نامزد مناسبی برای «رود آسمانی اوشنوس» باشد. منطقی است که فرهنگ‌ها، به دلیل اهمیت دینی این مسیر، آن را گرامی می‌داشتند.»

در ادامه، بوریسوف ادعا می‌کند که این فرضیه نیاز به ساختاری دارد که بتواند نوری شبیه به شفق قطبی تولید کند؛ ساختاری که، به اعتقاد او، همان هرم بزرگ جیزه است. او حتی ادعا می‌کند که شبیه‌سازی‌های انجام‌شده از «اتاق شاه» در داخل هرم، الگوهایی نشان می‌دهند که هنگام تابش نور، درختی درخشان ظاهر می‌شود. بر اساس این یافته‌ها، او استدلال می‌کند که «درخت زندگی» در باغ عدن، در واقع همان هرم بزرگ جیزه است.

در این پژوهش آمده است: «در فرهنگ‌های باستانی مصر، اکدی، آشوری، بابلی، هندی، ایرانی، چینی و یونانی، مفهومی از کوه مقدس وجود دارد که در آن درخت زندگی جای دارد. در نهایت، نتیجه‌گیری می‌شود که کوه مقدس، همان جایی است که درخت زندگی قرار دارد و تنها هرم بزرگ جیزه می‌تواند این ویژگی‌ها را دارا باشد. همچنین، موقعیت باغ عدن در نزدیکی جیزه تعیین می‌شود، زیرا هیچ سازه دیگری در جهان این ویژگی‌ها را ندارد.»

البته، تمامی این استنتاج‌ها نیازمند تأمل و تردید جدی هستند، زیرا ادعاهای خارق‌العاده نیازمند شواهد خارق‌العاده‌اند که در این تحقیق، به نظر نمی‌رسد ارائه شده باشد.

این مقاله از مفاهیمی مانند «هم‌راستایی پیشاتاریخی عجایب جهان» بهره می‌برد؛ مفاهیمی که در حوزه باستان‌شناسی دانشگاهی جایگاهی ندارند. در حالی که این ادعاها جسورانه و خیال‌انگیز هستند، بیشتر بر پیوندهای نمادین و تفسیرهای ذهنی تکیه دارند تا بر شواهد تجربی.

در نهایت، ایده اینکه هرم بزرگ جیزه «درخت زندگی» باشد، نظری جالب و پر از تخیل است.