خانه تاریخی مدیری در لنگرود در آستانه تخریب کامل؛ مسئولان بی‌تفاوت و بی‌پاسخگویی در مقابل فاجعه میراث فرهنگی

خانه تاریخی مدیری در وضعیت بحرانی و رها شده قرار دارد.

بیش از دو ماه از تخریب غیرمنتظره خانه تاریخی مدیری در شهر لنگرود می‌گذرد و بقایای این اثر تاریخی همچنان رها شده است.

خانه تاریخی مدیری در لنگرود یکی از معدود بناهای ارزشمند در بافت تاریخی این شهر بود که ردپای خاطراتش در تاریخ شهر باقی مانده است. این خانه پس از سال‌ها حضور در حافظه جمعی اهالی، در اواخر تیرماه امسال و در زمان تعطیلی چندروزه، به‌طور ناگهانی و بدون رعایت رویه‌های قانونی، با استفاده از لودرها تخریب شد.

این بنای ارزشمند که باید در فهرست آثار ملی ثبت می‌بود، در غفلت اداره‌کل میراث فرهنگی گیلان و عدم انجام مراحل استعلام، به‌راحتی در اختیار سودجویان قرار گرفت تا از موقعیت تجاری آن در نزدیکی بازار لنگرود بهره‌برداری اقتصادی کنند و یکی از قطعات تاریخی این شهر را تخریب نمایند. پس از انتشار خبر تخریب این خانه تاریخی، نهادهای نظارتی و میراث فرهنگی گیلان وارد عمل شدند و دستور توقف عملیات تخریب را صادر کردند.

با وجود این دستور، مالکان نه‌تنها بخش عمده‌ای از این بنای تاریخی را تخریب کردند، بلکه در اقدامی غیرقانونی درختان متعدد روبه‌روی آن را نیز قطع کردند تا نشان دهند قصد نهایی‌شان در تخریب کامل این اثر است. تصاویری که اخیراً از وضعیت خانه تاریخی مدیری به دست رسانه‌ها رسیده است، وضعیت وخیم آن را نشان می‌دهد. دیوارهای اطراف بنا نیز تخریب شده‌اند تا راه برای ورود ماشین‌آلات تخریب در آینده بازتر شود و در آینده بتوان به‌راحتی این بنا را تخریب کرد.

مدیرکل میراث فرهنگی استان گیلان که مدیران زیرمجموعه‌اش سال‌ها از ثبت ملی این بنای تاریخی مهم در قلب تاریخی لنگرود کوتاهی کرده‌اند، در واکنش به تخریب این اثر اعلام کرد: بر اساس استعلام صدور پروانه ساختمانی برای ملک موردنظر که در اسفندماه سال ۱۴۰۲ از سوی شهرداری انجام شده است، مشخص شده است که ساختمان در زمره بناهای ارزشمند قرار دارد؛ بنابراین، هرگونه تخریب این ساختمان ممنوع است و حفظ بنا با تثبیت وضعیت موجود اجتناب‌ناپذیر است. این بنای ارزشمند در شرق استان لنگرود باید به صورت کامل و عیناً بازسازی شود.

با این حال، سال‌ها است وعده‌های مدیران میراث فرهنگی درباره بازسازی کامل خانه‌های تاریخی تنها به عنوان راهی برای فرار از مسئولیت و پاسخگویی به ضعف در اجرای وظایفشان مطرح شده است، و هیچ‌یک از این وعده‌ها تاکنون عملی نشده است.

تصاویر جدید از وضعیت این بنای تاریخی نشان می‌دهد که تنها عملیات تخریب متوقف شده است؛ اما خانه همچنان در همان حالت رها شده است. با توجه به شرایط جوی استان گیلان، به‌زودی بارش‌های سنگین ممکن است بخش‌های دیگری از این خانه را تخریب کند یا، همانند تجربه‌های قبلی در شهرهای مختلف، شهرداری لنگرود برای حفظ امنیت خود اقدام به تخریب کند.

احتمالاً خانه تاریخی خاندان مدیری مربوط به اواخر دوره قاجار است؛ خانه‌ای که در تصاویر تاریخی شهر لنگرود قابل مشاهده است. این بنا با معماری مخصوص منطقه گیلان، دارای تزیینات ارزشمند از جمله پنجره‌ها، تزئینات معماری و گچ‌بری‌های خاص بود. پیش‌تر، کجارو در گزارش‌هایی به روند تخریب این اثر تاریخی اشاره کرده بود.