واکنشها به برنامه جوکر؛ حضور زنان، خندههای پنهانی و ترویج فرهنگ غربی
بررسی واکنشها و انتقادات به برنامه جوکر؛ حضور بانوان، خندههای پنهانی و ترویج فرهنگ غربی
بررسی واکنشها و انتقادات به برنامه جوکر؛ حضور زنان، خندههای پنهانی و ترویج فرهنگ غربی در فضای رسانهای ایران
تبلیغات اولیه برنامه جوکر بانوان شامل عبارات مانند «جوکر با بانوان میآید»، «خانمها آقایان! من اولین خانمی هستم که در برنامه جوکر حضور یافتهام» و «آقا! انصافاً ما بهتر هستیم یا پسرا؟» بود. پیش از این، احسان علیخانی درباره علت غیبت بانوان در این برنامه گفته بود: «اگر شرایط مناسب فراهم باشد و مجوز لازم صادر شود، کاملاً آمادگی برای این کار داریم... اگر کمی چارچوبها را باز کنند، امکانات زیادی وجود دارد.»
در چند هفته اخیر، دو قسمت از برنامه جوکر بانوان پخش شده است، در حالی که روابط عمومی ساترا اعلام کرده است که «مجوز انتشار برای برنامه جوکر ۲ صادر نشده است». این برنامه در حوزه نمایش خانگی واکنشهای متفاوتی برانگیخته است؛ نمونه آن، راهاندازی پویشی در خبرگزاری فارس با عنوان «حیازدایی با چاشنی خنده در جوکر» است که تاکنون بیش از ده هزار امضا جمعآوری کرده است.
خرید رپورتاژ آگهی در پرمخاطبترین رسانهها (با سرعت و تضمین قیمت) مشاهده نمایید
نخستین حضور کمدین زن پس از انقلاب
در طول زمان، حضور زنان در برنامههای طنز پس از انقلاب اسلامی همواره مشاهده میشود. شروع حضور فعالتر بانوان در این عرصه به سال 1373 بازمیگردد، زمانی که سریال «ساعت خوش» به عنوان یکی از برنامههای محبوب در خانهها پخش میشد و فاطمه هاشمی و مرحوم پوپک گلدره در آن حضور داشتند. در دهه هشتاد، تعداد بازیگران زن در حوزه کمدی افزایش یافت؛ از جمله هنرمندانی مانند بهنوش بختیاری، شقایق دهقان، بهاره رهنما، شهربانو موسوی، مریم امیرجلالی، فلامک جنیدی، مرجانه گلچین و سوسن پرور که در این عرصه فعالیت میکردند.
با ظهور و گسترش پلتفرمهای تصویری در فضای مجازی، امروزه شاهد برنامههای طنزی هستیم که گویی خطوط قرمز مرسوم درباره جایگاه و ارزش زنان ایرانی مسلمان در آن رعایت نمیشود. نگاهی گذرا به برنامههایی مانند «اسکار»، «شب آهنگی»، «تیانتی» و حتی «جوکر» نشان میدهد که در برخی موارد، این مرزها نادیده گرفته شده است.
مادر بودن در جوکر، برای زنان امری ناپسند و ضد ارزش محسوب میشود!
در این متن، به بررسی جنبههای مختلف برنامههای تلویزیونی و تأثیرات آن بر فرهنگ و ارزشهای ایرانی پرداخته شده است. ابتدا به صحنههایی اشاره میشود که در آن گیتی قاسمی با نشان دادن عکسی از مادر ناصرالدین شاه، او را به عنوان عمه خود معرفی میکند و یکی از شرکتکنندگان با تمسخر چهره مهدعلیا، او را «دختر شایسته زمان خودش» مینامد؛ زنی که در آن زمان یکی از بانفوذترین زنان بود و شریک قتل امیرکبیر محسوب میشد. این نوع پرداخت و عنوانگذاری، ترویج فرهنگ غربی و نگاه شیگرایانه به زنان است.
در قسمت جوکر تایم، هنگام برگزاری مراسم ختم ژاله صامتی، حضور مردان بازیگر کنار زنان و خندههای بلند و ممتد آنها، نگاههای انتقادی پژوهشگر زنان و رسانه، صغری عاشوری، را برمیانگیزد. او معتقد است که این چیدمان عمدتاً توسط مردان طراحی شده و نشان میدهد که برنامه فاقد هدفی برای ارتقای فرهنگ ایرانی و احترام به شأن زنان است. تکرار مداوم قسمخوردن به خدا و مادر در سکانسهای مختلف، برخلاف قداست این موضوع در فرهنگ و شرع است و نشاندهنده بیاحترامی به ارزشهای ایرانی است.
سخره کردن مادربزرگها و بزرگترهای فامیل، به ویژه با تلفظ نادرست لغات، جایگاه آنان را زیر سوال میبرد و شأن خانوادگی را مخدوش میکند. همچنین، خندههای بلند دستهجمعی زنان و حرکات بدن آنان در قسمت «خنده آزاد»، در مقابل دیدگان هزاران بیننده، موضوعی است که در فرهنگ ایرانی، زن را نماد وقار و متانت میداند و چنین حرکاتی را نامناسب میداند.
در بخش دیگر، وقتی سوسن پرور درباره نتایج بازی صحبت میکند و میگوید مادران کارت زرد نگرفتهاند، این موضوع به نوعی تبلیغ منفی برای فرزندآوری و ارزش مادران تبدیل میشود. او با این سخن، تبلیغ ضدفرزندآوری را ترویج میکند و مادر شدن را امری منفی نشان میدهد، که نشاندهنده بیاحترامی به جایگاه زنان است.
در صحنهای دیگر، متین ستوده با تغییر میمیک صورت، از دیگر بازیگران میخواهد که ادای چه کسی را در میآورند، و این سوال مجوزی برای عشوهگری و ادا و اطوارهای زنانه میشود. این نوع رفتار، عادیسازی و ترویج ظاهر زنانهگرایانه و بیحجابی را در فضای تصویری تقویت میکند. پوشش برخی بانوان در برنامه، با لاکهای جیغ، آرایشهای تند و لباسهای آب رفته، نمونههایی از عادیسازی بیحیایی است که در مقابل فرهنگ فاخر ایرانی قرار دارد.
در سکانسی دیگر، مسلمی، زنی 68 ساله، هنگام گرفتن ویزای ایران، بدنش را میلرزاند و حرکات موزون «یو یو» را انجام میدهد؛ حرکاتی که شأن هنرمند و شخصیت او را زیر سوال میبرد و این رفتارها در مراسمهای مختلف تکرار میشود. این موضوع، سوالاتی درباره احترام به جایگاه و شأن زنان هنرمند در جامعه ایجاد میکند.
یکی دیگر از انتقادها، حضور احسان علیخانی به عنوان داور است. او با دقت واکنشهای بازیگران زن و خندههای پنهان و هیجانی آنان را زیر نظر دارد، که این خود نوعی هنجارشکنی است و با فرهنگ اسلامی و شأن انسانی زنان در تضاد است. این موارد نشان میدهد که رسانهها در عادیسازی روابط و رفتارهای ساختارشکنانه نقش مهمی دارند.
در بخش دیگری، سوسن پرور با تقلید از یوسف تیموری و گزارشگری هیجانانگیز، از علیخانی استقبال میکند، اما این نوع رفتار و تعریف و تمجیدها، شأن یک خانم را زیر سوال میبرد و احساس ناخوشایندی در بیننده ایجاد میکند. همچنین، نگاه از بالا به پایین و بیتفاوتی علیخانی نسبت به حضور زنان، تصویر ناپسندی از روابط اجتماعی ارائه میدهد. موارد ذکر شده تنها بخشی از سکانسهای برنامه است و با توجه به تیزرهای آینده، سوال این است که آیا سازمانهای نظارتی همچنان منفعل خواهند ماند یا واکنش نشان خواهند داد؟
در فرهنگ ایرانی، چه نقشها و انتظاراتی از زنان مطرح است؟
در فرهنگ و تمدن ما، زن ایرانی همواره نماد آرامش، نجابت، صبر و وفاداری بوده است. بنابراین، انتظار از او به عنوان فردی با وقار و متانت، بیشتر از توقعات جامعه مردان است. در چنین فرهنگی، تصویری که رسانهها از زن ارائه میدهند و شامل خندههای بلند، حرکات سرکش یا رفتارهای برخلاف عرف و متانت باشد، در فرهنگ ایرانی جایگاهی ندارد و با ارزشهای ما سازگار نیست. بدون تردید، زنان در انقلاب اسلامی جایگاهی والا دارند و چنین رفتارهای سطحی و بیمورد را به عنوان بانوی مسلمان نمیپذیرند. در مورد حضور زن و مرد نامحرم کنار یکدیگر، نظرات مختلفی میان فقها و علما وجود دارد، و درباره شنیدن صدا یا خنده زن نیز احکام متفاوتی مطرح است که غالباً بر مفسدهآمیز بودن آن تأکید دارد. به عبارت دیگر، بر اساس اصل «عدم اشاعه فحشا»، نوع حجاب، رفتار و روابط زن و مرد نباید به گونهای نشان داده شود که خلاف شرع تلقی شود و قبح آن شکسته گردد.
شوخیهای جنسی تند در فیلم جوکر، مردان را هدف قرار میدهد!
در فرهنگ ایرانی، همواره دقت و کنترل در گفتار و رفتار در جمع خانواده و جامعه مورد توجه قرار گرفته است، اما در فصل دوم فیلم جوکر با عنوان «طبقه 21» این موضوع تا حدی کم رنگتر شده است. منتقد سینما کیوان کثیریان اشاره میکند که اگر شما از شنیدن شوخیهای جنسی رکیک و لودگیهای سطح پایین لذت میبرید و عادت دارید به این نوع شوخیها بخندید، حتماً باید جوکر را تماشا کنید. در این فصل، رقصهای مداوم و گاهی کامل نشان داده میشود که حتی به نظر میرسد مجری برنامه نیز از آن ناراضی است و میگوید: «دوستان، هر ضبطی یک پخشی هم دارد»، تا شاید خود را از انتقاد مبرا کند.
برخی پرسشهای کلیدی ...
در مورد برنامه جوکر و حضور زنان در آن، اگرچه تولیدکنندگان تلاش کردند خود را مدافع حضور زنان نشان دهند و آنقدر که زنان بازیگر حاضر در این برنامه مورد تشویق قرار گرفتند، اما سوال این است که این برنامه چه نوآوری در ارتقاء صنعت بازیگری و کیفیت طنزپردازی زنان ارائه داده است؟ آیا توانسته است به کرامت زنان طنزپرداز افزوده باشد؟ آیا باعث شده است تماشاگران این برنامه به توانمندی و احترام بیشتر نسبت به شخصیت زنان فعال در عرصه هنر پی ببرند؟ پاسخ این سوالات منفی است. بیتردید، دختران و زنان ایرانی باید شادی و زندگی شاد داشته باشند، اما پس از 45 سال از انقلاب اسلامی، نبود برنامهریزی صحیح و ارائه راهکارهای عملیاتی، رضایت و رضایتمندی بانوان را تامین نکرده است. در این زمینه، شاید انتقاد به سمت شورای عالی انقلاب فرهنگی و متولیان فرهنگی کشور مانند سازمان تبلیغات اسلامی باشد، اما کوتاهی جامعه هنری نیز بر این مشکل افزوده است.
حبیبی، تو در دبی چه نقشهای داری؟ برنامهای مخرب برای وارد کردن دختران ایرانی به مسیرهای ناپسند و فسادآلود! + فیلم
تأثیر سقط جنین بر روحیه و روان مادر!
