پشت‌پرده برنامه «عشق ابدی»: ترویج فرهنگ‌سازی مبتذل و خطرات روانی برای جوانان

همشهری نوشت: در چند روز اخیر، برنامه واقعیت‌نمای «عشق ابدی» بحث‌برانگیز شده و موضوع فرهنگ‌سازی عجیب و ناپسند در زمینه ازدواج را مطرح کرده است. این برنامه که از خارج کشور پخش می‌شود و مخاطب ایرانی را هدف قرار داده، سعی دارد با حضور جوانانی از نسل‌های مختلف، به صورت هدفمند، گروه خاصی از بینندگان را جذب کند. در ظاهر، این برنامه به زنان حق انتخاب می‌دهد، اما در واقع، نوع چینش و ساختار آن نشان می‌دهد که تمرکز بر نگاه جنسیت‌زده و کسب درآمد از طریق نمایش رفتارهای عجیب و غریب میان جوانان است؛ چرا که برنده این مسابقه، جایزه‌ای معادل ۳۰ هزار دلار دریافت می‌کند.

پس از تاریکی بلایندیت، اکنون زمان عشق ظاهری فرا رسیده است.

سال گذشته، برنامه‌های بلایندیت ایرانی مانند ویروسی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شدند. هرچند برخی معتقد بودند این برنامه‌ها نمایی از واقعیت‌های جوانان امروز را نشان می‌دهند، اما نگاه‌های انتقادی و منصفانه آن‌ها را راهی برای تحمیل تصوراتی خیالی درباره ازدواج می‌دانستند. اکنون، پس از کاهش حضور و تأثیر این برنامه‌ها که تا چند ماه پیش در هر پلتفرمی دیده می‌شد، نوبت به برنامه «عشق ابدی» رسیده است. این برنامه با ادعای آشنا بودن با نیازهای جوانان، آنان را از دنیای واقعی جدا کرده و تصوراتی خیالی و توهمی درباره محبت و رابطه را به آنان تحمیل می‌کند؛ برنامه‌هایی که نمونه‌های مشابه داخلی آن با نام «اسپیددیت» (Speeddate) وجود دارد.

تصمیم بگیر یا تصمیم گرفته می‌شوی

برنامه یوتیوبی عشق ابدی نشان می‌دهد که سازندگان با هوشمندی تمام تلاش کرده‌اند از حضور دختران و پسران دهه‌های 70 و 80 بهره‌مند شوند تا به این وسیله جذب مخاطبان خاص یوتیوب برایشان راحت‌تر صورت گیرد. در ابتدای برنامه، که با حضور پنج دختر آغاز می‌شود، مجری سعی دارد با تکرار جمله «برای نخستین بار خانم‌ها قرار است انتخاب کنند»، این برنامه را به عنوان یک ساختارشکنی معرفی کند. اما در ادامه، این جمله مکرراً از زبان مجری تکرار می‌شود که «انتخاب کن یا انتخاب می‌شی»، که نشان‌دهنده پشت پرده این ادعای پوچ و نوعی ابتذال حاکم بر برنامه است.

آشکار شدن هشدار برای جهان فانتزی

تحقیقات داخلی درباره این نوع برنامه‌ها نشان دهنده پیامدهای منفی آن‌ها است. به عنوان نمونه، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات در سال ۱۳۹۹ اعلام کرد که مصرف سریال‌های خارجی عاشقانه با افزایش نارضایتی از روابط واقعی و کاهش مقاومت عاطفی در میان دختران و پسران جوان همراه است. بر اساس این مطالعه، تماشای مداوم داستان‌های غیرواقعی درباره عشق باعث می‌شود مخاطبان در مواجهه با پیچیدگی‌های روابط واقعی دچار سردرگمی و گاهی ناامیدی شوند.

تهدید نزدیک برای نوجوانان

علیرضا شریفی یزدی، روانشناس اجتماعی، در این باره اظهار داشت: برنامه یوتیوبی «عشق ابدی» مجدداً نقص‌های فرهنگی در ایران را برجسته کرد و با استفاده از موجی توهم‌زا، خود را در فضای مجازی نشان داد. همواره درباره چنین برنامه‌های ضدفرهنگی و مبتذل دو دیدگاه وجود دارد؛ از یک سو باید پذیرفت که تعداد کمی از افراد به همین سبک زندگی می‌پردازند، اما از سوی دیگر نباید فراموش کنیم که برخی برنامه‌سازان از نقاط تاریک و محدود برای کسب درآمد خود بهره می‌برند. جامعه ما بسیار آسیب‌پذیر است و برخی، مانند سازندگان این برنامه، از این وضعیت بهره‌برداری می‌کنند و بستر را برای تولید محتوای شرم‌آور فراهم می‌آورند.