اکتای براهنی؛ کارگردان برجسته سینما با آثار فلسفی و روانشناسانه، زندگی، تحصیل در کانادا و حواشی شخصی

زندگینامه اکتای براهنی

اکتای براهنی، نویسنده، فیلمنامه‌نویس و کارگردان سینما و تئاتر، در حدود سال ۱۳۶۲ خورشیدی (۱۹۸۳ میلادی) در تهران به دنیا آمده است. او ملیتی ایرانی دارد و پدرش، دکتر رضا براهنی، یکی از شاعران، منتقدان و نویسندگان برجسته معاصر ایران است. تحصیلات او در رشته فیلم و تئاتر از دانشگاه یورک در تورنتو، کانادا، فارغ‌التحصیل شده است.

دوران کودکی و خانواده

اکتای در خانواده‌ای فرهنگی و اهل قلم به دنیا آمد. پدرش، رضا براهنی، یکی از برجسته‌ترین روشنفکران و منتقدان ادبی ایران بود که آثارش تأثیر عمیقی بر جریان‌های روشنفکری و ادبیات مدرن فارسی گذاشت.

فضای فرهنگی خانواده او را از کودکی با شعر، ادبیات و هنر آشنا کرد. خانواده براهنی مدتی در کانادا اقامت داشتند و اکتای تحصیلات متوسطه و دانشگاهی خود را در آن کشور سپری کرد.

اکتای براهنی و پدرش، رضا براهنی

تحصیلات و شروع فعالیت در عرصه هنر

اکتای در کانادا در حوزه‌های فیلم، فیلمنامه‌نویسی و تئاتر تحصیل کرد. پس از اتمام تحصیلات، مدتی در زمینه نوشتن فیلمنامه، ساخت فیلم کوتاه و کارگردانی تئاتر فعالیت کرد.

از همان ابتدا، تمرکز اصلی او بر بررسی روان انسان، روابط خانوادگی پیچیده و بحران هویت در جامعه مدرن بود — موضوعاتی که بعدها به طور واضح در آثار سینمایی‌اش نمایان شدند.

کار در صنعت سینما و تولید آثار برجسته

1. نگارش فیلمنامه و فعالیت‌های مشترک

اکتای براهنی در آغاز فعالیت‌های حرفه‌ای خود با نوشتن فیلمنامه و نمایش‌نامه وارد عرصه هنر شد. او نویسنده‌ای با قلمی تیز و درون‌نگر است که تمرکز اصلی آثارش بر محور انسان و موضوعاتی مانند فروپاشی روانی یا اخلاقی شخصیت‌ها متمرکز است.

فیلم سینمایی «پیرپسر» (Old Boy) – سال ۱۴۰۲

• کارگردان و نویسنده: اکتای براهنی
• بابک حمیدیان، تهیه‌کننده
• بازیگران شامل لیلا حاتمی، حامد بهداد، حسن پورشیرازی، نیکی کریمی و شبنم مقدمی هستند.
• ژانر: درام روانشناختی و اجتماعی
• خلاصه: این فیلم داستان مردی را روایت می‌کند که پس از گذشت سال‌ها از حبس آزاد می‌شود و سعی دارد زندگی جدیدی را شروع کند و گذشته‌اش را بازسازی کند. در مسیر این تلاش، با جراحات عمیق روانی و رازهای تاریکی مواجه می‌شود که بر روند زندگی‌اش تأثیر می‌گذارند.

فیلم «پیرپسر» به خاطر ساختار غیرخطی، طراحی فضاسازی متفاوت و دیدگاه فلسفی و روان‌شناسانه‌اش، جزو آثار خاص و چالش‌برانگیز جشنواره فجر قرار گرفت.

نقدها کارگردانی دقیق و فضاسازی سرد و تلخ فیلم را به‌عنوان نمادی از بلوغ سینمایی اکتای براهنی ستودند.

فیلم درباره مرد مسنی است که با پسر جوانش زندگی می‌کند.

روش و دیدگاه هنری

اکتای براهنی جزو نسل فیلمسازان مؤلف محسوب می‌شود؛ به این معنا که او سینما را تنها وسیله‌ای برای سرگرمی نمی‌داند، بلکه آن را ابزاری برای بیان فلسفی و شخصی می‌پندارد.

او به شدت تحت تأثیر ادبیات پدرش، سینمای اروپا (به ویژه آثار برگمان، تارکوفسکی و فون تریه) و تئاتر مدرن قرار دارد.

مباحث و موضوعات غالب در آثار او معمولاً عبارتند از:

• عزیمت انسان مدرن به سوی تنهایی
• درد، اخلاق و شک‌و تردید
• پیوندهای قدرت و جنسیت
• ریزش روانی در جهان بی‌هدف و بی‌معنا

در مصاحبه‌ها و گفتگوهای منتشر شده از او، بیان کرده است که نوشتن برایش همانند نوعی روان‌درمانی است و هر فیلم را فرصتی می‌داند برای کاوش در تاریکی‌های ذهن انسان.

سایر اقدامات انجام‌ شده

اکتای براهنی علاوه بر فعالیت در حوزه سینما، در نگارش نمایشنامه و رمان نیز مهارت دارد. آثار ادبی او عمدتاً به زبان فارسی و گاهی انگلیسی نوشته شده‌اند و بیشتر دارای جنبه‌های تجربی و شاعرانه هستند.

او همچنین در برخی مواقع در کارگاه‌های آموزش فیلمنامه‌نویسی و کارگردانی در ایران و کانادا به تدریس می‌پردازد.

زندگی فردی

اطلاعات زیادی درباره زندگی خصوصی او در رسانه‌ها منتشر نشده است، اما به دلیل شخصیت درون‌گرا و مستقل خود، اغلب از حواشی و جنجال‌های سینمایی فاصله می‌گیرد.

او رابطه بسیار نزدیکی با پدرش داشت و پس از فوت رضا براهنی در سال ۱۴۰۰ (۲۰۲۲ میلادی)، در یک مصاحبه کوتاه تأثیر عمیق پدر بر مسیر فکری و هنری‌اش را بیان کرد.

افتخارات و جوایز

• دریافت جایزه برای فیلمنامه و کارگردانی در جشنواره فیلم فجر
• شرکت در چند جشنواره فیلم مستقل بین‌المللی در اروپا و کانادا
• تحسین منتقدان به خاطر دیدگاه متفاوت در فیلم «پیرپسر»

خلاصه‌سازی

اکتای براهنی یکی از چهره‌های برجسته و متمایز نسل نوین سینمای ایران است.

او با ترکیب تفکرات فلسفی، روایت‌های تاریک و جذاب، و نگرانی‌های انسانی، جایگاه خود را به عنوان یک فیلمساز جدی و مؤلف تثبیت کرده است.

سبک او را می‌توان در میان سینمای شاعرانه و روان‌شناسانه قرار داد — سینمایی که بیش از تمرکز بر ظاهر، به درون انسان و عمق روان او می‌پردازد.