بیوگرافی ناصر تقوایی؛ فیلمساز، ادیب و همسرانش در گذر زمان

ناصر تقوایی در تاریخ 22 تیر 1320 در آبادان متولد شد. او فیلم‌ساز، عکاس و نویسنده‌ای ایرانی بود که نقش مهمی در سینمای کشور ایفا کرد.

تقوایی یکی از پیشگامان جنبشی در سینمای ایران محسوب می‌شود که بعدها برخی مورخان آن را موج نو سینمای ایران نامیدند.

او به عنوان یک فیلم‌ساز مولف شناخته می‌شود. در سال 1383، شورای ارزشیابی هنرمندان در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مدرک گواهی‌نامه هنری درجه یک را به او اعطا کرد. همچنین، در سیزدهمین جشن سینمای ایران، تندیس شایستگی برای یک عمر دستاورد هنری به او اهدا شد و در چهاردهمین دوره انجمن فیلم کوتاه ایران نیز از او تقدیر به عمل آمد.

عکس جوانی ناصر تقوایی

قبل از ورود به عرصه سینما، تقوایی فعالیت خود را در تلویزیون آغاز کرد و با ساخت سریال‌های تلویزیونی، توجه زیادی را جلب نمود.

از جمله آثار او، سریال معروف «دایی جان ناپلئون» (1355) است که با استقبال گسترده تماشاگران روبرو شد و او را به عنوان یک فیلمساز موفق در حوزه روشنفکری و همچنین در میان عموم مردم تثبیت کرد.

در سال 1988، تقوایی موفق به کسب جایزه پلنگ برنزی در جشنواره فیلم لوکارنو برای فیلم «ناخدا خورشید» (1365) شد.

ناصر تقوایی و هدیه تهرانی دو چهره برجسته در عرصه سینما و هنر ایران هستند.

خانواده و ریشه‌های اصیل

ناصر تقوایی در یک روستای عرب‌نشین در نزدیکی آبادان به دنیا آمد. پدرش، علی، کارمند اداره گمرک بود و به همین دلیل مجبور شد همراه با پدرش به بندر لنگه سفر کند. از دوران نوجوانی، تقوایی به سینما و ادبیات علاقه‌مند شد. او تحصیلات خود را در دبیرستان رازی آبادان به پایان رساند. اگرچه در مدرسه به ادبیات علاقه داشت، اما در رشته ریاضی تحصیل کرد و در جوانی شروع به نوشتن داستان‌های کوتاه کرد.

وضعیت ازدواج و همسر ناصر تقوایی

ناصر تقوایی در سال 1346 با شهرنوش پارسی‌پور ازدواج کرد و در سال 1352 از او جدا شد. این زوج صاحب فرزندی به نام علی تقوایی بودند. پس از آن، او با شهین‌دخت بهزادی و مرضیه وفامهر ازدواج کرد.

علی تقوایی، فرزند ناصر تقوایی است.

ناصر تقوایی و همسرش، مرضیه وفامهر

سبک یک روش یا شیوه منحصر به فرد است که فرد یا گروهی در انجام امور، بیان افکار یا طراحی ارائه می‌دهد. این اصطلاح معمولاً در زمینه‌های مختلفی مانند هنر، مد، ادبیات و طراحی به کار می‌رود و نشان‌دهنده ویژگی‌ها و تمایزات خاص آن‌ها است. سبک می‌تواند نشان‌دهنده شخصیت، سلیقه و نگرش فرد یا مجموعه‌ای باشد که آن را بکار می‌گیرد. در نتیجه، شناخت و توسعه سبک فردی یا گروهی اهمیت زیادی در ایجاد اثرات ماندگار و شناخته شده دارد.

تقوایی یکی از معدود سینماگران ایرانی است که با ادبیات آشنایی عمیق دارد و خودش عاشق ادبیات می‌نامد. او مجموعه داستانی به نام «تابستان همان سال» منتشر کرده که شامل هشت داستان مرتبط است، و این اثر یکی از آثار برجسته ادبیات معاصر محسوب می‌شود، هرچند مدتی توقیف شد. ناصر تقوایی همچنین سابقه سردبیری مجله ادبی «هنر و ادبیات جنوب» را دارد، و این تجربه احتمالاً نقش مهمی در تمرکز او بر اقتباس‌های ادبی در آثارش ایفا کرده است.

او با فیلم‌سازانی چون بهرام بیضایی، مسعود کیمیایی، داریوش مهرجویی، علی حاتمی، سهراب شهید ثالث، پرویز کیمیاوی و امیر نادری در قالب جنبشی در سینمای ایران نقش داشت که بعدها برخی مورخان آن را موج نو سینمای ایران نامیدند. تقوایی به عنوان یک فیلم‌ساز مولف شناخته می‌شود که اثرگذاری قابل توجهی در سینمای کشور داشته است.

ناصر تقوایی و همسرش، مرضیه وفامهر

بیماری و مرگ

در سال‌های پایانی زندگی، تقوایی به دلیل مشکلات جسمانی خانه‌نشین شده و ارتباط کمی با محافل سینمایی داشت.

در مهر 1401، همسرش، وفامهر، از ایران خارج شد و در پی آن، سوالاتی درباره وضعیت نگهداری و مراقبت از تقوایی مطرح شد. بر اساس گزارش‌ها، یک پرستار وظیفه مراقبت از او را بر عهده داشت.

در صبح 22 مهر 1404، وفامهر با انتشار پیامی در صفحه اینستاگرام خود، خبر درگذشت تقوایی را اعلام کرد.

گزارش عملکرد نتایج تحصیلی سنجش نمرات ارزیابی آموزشی گزارش نمرات

برنامه‌های تلویزیونی نمایش‌های تلویزیونی فیلم‌های سریالی برنامه‌های داستانی سریال‌های تصویری

• کتاب «دایی جان ناپلئون» که در سال ۱۳۵۴ منتشر شد، اثر معروف و محبوبی است.

فیلم‌ها

1380	کاغذ بی خط	بلی	عباس گنجوی	بلی
1377	قصه های کیش	بلی
1368	ای ایران	بلی	عباس گنجوی	بلی
1365	ناخدا خورشید	بلی	بلی	بلی
1352	نفرین	بلی	عباس گنجوی	بلی
1350	صادق کُرده	بلی	عباس گنجوی	بلی
1349	آرامش در حضور دیگران	بلی	عباس گنجوی	ناصر تقوایی غلامحسین ساعدی

متن‌های نوشته شده

• تابستان همان سال (هشت داستان مرتبط)
• بر اساس گفتگوی ناصر تقوایی
• فیلم‌نامه چای تلخ
• ورق بی‌خط (فیلمنامه)
• فردی که در تمامی ابعاد زندگی به کمال رسیده و از نظر اخلاقی، علمی، روحانی و انسانی در بالاترین سطح قرار دارد.
• کوچک جنگلی
• مطمئناً،

مُرا‌حِل و افتخارات

• نشان فیروزه در هفتمین دوره جشنواره سینما حقیقت، به‌عنوان تقدیر از یک عمر فعالیت هنری در سال 1392 اعطا شد.
• نامزد جایزه نخل طلایی جشنواره فیلم کن برای فیلم «قصه‌های کیش» در سال ۱۹۹۹
• فیلم ناخدا خورشید در سال ۱۹۸۸ برنده جایزه پلنگ برنزی در جشنواره فیلم لوکارنو شد.
• نامزد دریافت جایزه پلنگ طلایی در جشنواره فیلم لوکارنو برای فیلم ناخدا خورشید در سال ۱۹۸۸
• نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی در پنجمین جشنواره فیلم فجر برای فیلم ناخدا خورشید در سال 1365
• برنده جایزه تندیس طلایی در جشنواره بین‌المللی فیلم سانفرانسیسکو برای فیلم کوتاه «رهایی» در سال ۱۹۷۲.
• فیلم کوتاه «رهایی» در سال 1972 برنده جایزه بهترین فیلم کوتاه در جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان شد.
• برنده جایزه شیر طلایی در جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز برای فیلم کوتاه «رهایی» در سال 1972
• او برنده جایزه شیر نقره در جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز در سال 1972 برای فیلم سینمایی «آرامش در حضور دیگران» شد.
• نشان نقره‌ای در ششمین دوره جشنواره سینمایی سپاس تهران به فیلم نفرین در سال ۱۳۵۲ اهدا شد.
• فیلم «صادق کرده» در سال 1351 برنده نشان برنز در پنجمین دوره جشنواره سینمایی سپاس تهران شد.