گفت‌و‌گو با سیدعلی احمدی درباره اهمیت سینمای کودک و نوجوان، تولید «بچه مردم» و نیاز به سرمایه‌گذاری در این حوزه

سیدعلی احمدی، تهیه‌کننده فیلم «بچه مردم»، که موفق به کسب جوایز متعددی در سی و هفتمین جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان شده است، در مورد ویژگی‌های این اثر سینمایی صحبت کرد.

فیلم «بچه مردم» دارای دغدغه‌ای انسانی است و به موضوعی بسیار مهم اما کم‌تر شنیده شده می‌پردازد.

چه عاملی منجر شد تا این فیلم در ذهن شما شکل بگیرد و فرآیند تولید آن به چه دلیلی در برنامه‌ریزی قرار گرفت؟

در ابتدا و قبل از هر چیز، اهمیت زیادی برای من داشت که دغدغه یوسف اصلانی، که در بهشت امام رضا (ع) فعالیت می‌کند، به تصویر کشیده شود. وقتی فرآیند تحقیق و پژوهش برای این اثر آغاز شد و بیشتر با مضمون فیلم آشنا شدیم، به این نتیجه رسیدیم که باید صدای بچه‌های بی‌سرپرست و مشکلات و آسیب‌هایی که با آن روبرو هستند، به جامعه معرفی گردد. هرچند این موضوع قبلاً چندین بار مورد توجه قرار گرفته بود، اما نوع بازنمایی آن هرگز نتوانسته بود به طور کامل مشکلات و مصائب این کودکان را به تماشاگر منتقل کند. من تمایلی ندارم اصطلاح «کودکان بهزیستی» را برای این گروه به کار ببرم، زیرا هر کدام ویژگی‌های رفتاری و خصلت‌های فردی منحصر به فرد خود را دارند و بسیار متفاوت هستند. همچنین، نوع آسیب‌هایی که با آن مواجه هستند نیز متفاوت است. در نتیجه، پس از مدتی این دغدغه برای تمامی عوامل تولید اهمیت پیدا کرد و تلاش کردیم این موضوع را به شیوه‌ای متفاوت و تازه به تصویر بکشیم. این فیلم موضوعی بسیار نو و بدیع دارد و فکر می‌کنم پیش از این تنها یک فیلم مستند در مورد این موضوع ساخته شده است.

فرآیند گزینش و آماده‌سازی بازیگران برای هر نقش، فرآیندی بسیار دشوار و زمان‌بر است. در پروژه‌هایی از این نوع، یکی از چالش‌های اصلی، همکاری با بازیگران نوجوان است. در فیلم «بچه مردم»، مدت زمان زیادی صرف انتخاب بازیگران شد که محمود کریمی و تیم بازیگردانی اثر زحمت‌های زیادی در این زمینه کشیدند. خوشبختانه، در نهایت نتیجه مطلوبی حاصل شد.

در حال حاضر، با برگزاری جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان، بحث درباره سینمای کودک و نوجوان به شدت پررونق شده است. شما چه دیدگاهی نسبت به وضعیت فعلی این نوع سینما دارید؟ آیا می‌توان فیلم «بچه مردم» را در دسته‌بندی سینمای نوجوان قرار داد؟

به نظر من، «بچه مردم» بیشتر درباره نوجوانان است. تصور می‌کنم سینمای کودک و نوجوان و همچنین گونه اجتماعی نیازمند تلاش مداوم و استقامت است تا شرایط آن‌ها تغییر یابد. متأسفانه در دوره‌های مختلف، مسائلی مانند همه‌گیری ویروس کرونا و موضوعات دیگر باعث شده‌اند مردم در وضعیت روحی نامساعدی قرار گیرند و درگیر مشکلات ذهنی شوند. همچنین، در برخی مقاطع، فیلم‌های مناسب و باکیفیت در چرخه اکران موجود نبوده است. برای بازگرداندن سلیقه و علاقه‌مندی مردم، لازم است تلاش کنیم تا تنوع مطلوبی در سبد فیلم‌های غیرکمدی ایجاد شود تا مجدداً مردم به سینما روی آورند. از سوی دیگر، در سال‌های اخیر، جشنواره فیلم فجر از نظر جذب عموم دچار مشکلاتی شده است و امیدوارم در آینده شرایط به گونه‌ای رقم بخورد که بار دیگر توجه عمومی به آن جلب شود. در دهه‌های نخست انقلاب، در فهرست عوامل فیلم‌های کودک و نوجوان نام‌های معتبر و شناخته‌شده‌ای دیده می‌شد که متأسفانه در وضعیت فعلی، این روند کاهش یافته است. افرادی مانند مرحوم کیارستمی و بهرام بیضایی با دغدغه‌مندی پیگیر تولید آثار در این حوزه بودند، اما در سینمای امروز، نام‌های بزرگ چندان توجهی به تولید آثار کودک و نوجوان نشان نمی‌دهند. باید تلاش کنیم تا دوباره چراغ سینمای کودک و نوجوان روشن شود و توجه لازم به تولید آثار در این حوزه جلب گردد.

با اینکه اشاره کردید فیلم «بچه مردم» برای مخاطبان بزرگسال ساخته شده است، اما فضای داستان، نوع روایت و عناصر فانتزی موجود در اثر به گونه‌ای است که می‌تواند جلب توجه مخاطبان نوجوان را نیز داشته باشد. آیا در برنامه‌ریزی‌های اکران عمومی، تدابیر خاصی برای جذب این گروه سنی در نظر گرفته شده است؟

فیلم «بچه مردم» قرار است در فصل پاییز به روی پرده برود، و انتخاب این فصل عمدتاً به دلیل هدف جذب مخاطبان نوجوان و دانش‌آموز است. در زمان تولید این فیلم، هرگز انتظار چنین استقبال گسترده‌ای از سوی مخاطبان نوجوان نداشتیم و تنها تمرکزمان بر انجام وظایف خود به بهترین شکل ممکن بود. موضوع فیلم، داستانی تلخ دارد، اما محمود کریمی تلاش کرد آن را با لحن و بیانی شیرین روایت کند تا تماشاگر پس از دیدن فیلم، احساس خوبی را تجربه کند. در فرآیند نگارش و کارگردانی، او نهایت تلاش خود را به کار گرفت تا این موضوع به بهترین شکل ممکن به تصویر کشیده شود. برای توسعه و رونق سینمای کودک و نوجوان، نیاز است که سرمایه‌گذاری کافی در این حوزه صورت گیرد و شرایطی فراهم شود تا چرخه اکران اصلاح شده و سرمایه به سمت تهیه‌کننده بازگردد. همچنین، اعتماد به سینماگران باید تقویت شود تا هر فرد بتواند بر اساس دغدغه‌ها و دیدگاه‌های شخصی خود، آثاری جذاب و مخاطب‌پسند در حوزه سینمای کودک و نوجوان تولید کند.