گنجینه‌های سلطنتی ایران: نگاهی جامع به جواهرات تاریخی، تاج‌ها و الماس‌های نادر

جواهرات ملی ایران در طول سالیان متمادی، و بهتر است بگوییم قرن‌ها، مجموعه‌ای بی‌نظیر و دیدنی از دوران‌های مختلف را تشکیل داده‌اند. این جواهرات در موزه جواهرات ملی ایران نگهداری و به نمایش گذاشته می‌شوند، و هر یک از آن‌ها داستان‌هایی مهم از رویدادهای تاریخی را روایت می‌کنند. تمامی این آثار، حامل اطلاعات ارزشمند و جذابی درباره تاریخ و فرهنگ غنی ایران هستند.

فرح پهلوی نخستین زنی بود که در مراسم تاج‌گذاری، تاجی بر سر گذاشت که جزو گران‌بهاترین جواهرات ایرانی به شمار می‌رود. این تاج با دقت و ظرافت بسیار ساخته شده است و طراحی آن نتیجه همکاری تعدادی از جواهرسازان حرفه‌ای فرانسوی است. وزن این تاج حدود دو کیلوگرم است و در ساخت آن از طلای سفید، زمرد سبز، الماس و مروارید بهره گرفته شده است. علاوه بر این، یاقوت و دیگر سنگ‌های قیمتی نیز در ساخت آن به کار رفته‌اند. جالب است بدانید تیم سازنده این تاج از برند معتبر «ون‌کلیف و آرپلز» بودند و به دلیل محدودیت در خروج جواهرات از کشور، طراحان فرانسوی برای تهیه این اثر به ایران سفر کرده بودند.

الماس دریای نور نادرشاه

یکی از بزرگ‌ترین الماس‌های تراش‌خورده جهان، الماس دریای نور است که در سمت راست تصویر بالا قابل مشاهده است. این الماس صورتی در حال حاضر متعلق به بانک مرکزی ایران می‌باشد و در زمان نادرشاه افشار از هند به عنوان غنیمت وارد ایران شده است. الماسی با این رنگ در سطح جهان بسیار کمیاب است. این جواهر گران‌بها از نادرترین و خاص‌ترین نمونه‌ها در دنیای جواهرات در سراسر جهان محسوب می‌شود.

تاج‌محمدرضا پهلوی

محمدرضا پهلوی در زمان تصدی بر تخت پادشاهی فرصت کافی برای برگزاری مراسم تاج‌گذاری نداشت. او که در حدود ۲۲ سالگی و پس از تبعید رضاخان به جزیره موریس بر تخت نشست، نتوانست در آن زمان مراسم باشکوه و تاج‌گذاری را برگزار کند. بنابراین، چندین سال پس از شروع حکومت، تصمیم گرفت مراسم تاج‌گذاری برگزار کند و در این رویداد، تاج باشکوه رضاخان را نیز بر سر گذاشت. این تاج از ترکیبی از مخمل، طلا و نقره ساخته شده بود و طراحی آن شباهتی به تاج‌هایی داشت که پادشاهان ساسانی به کار می‌بردند. در واقع، شکل و شمایل این تاج با دوره‌های پس از اسلام، مانند صفویه، قاجار و افشاریه، تفاوتی نداشت. در ساختار تاج محمدرضا پهلوی از الماس، زمرد، یاقوت و مروارید بهره‌برداری شده بود.

کمربند رزین ناصرشاه

این کمربند توسط ناصرالدین‌شاه ساخته شده و قدمتی مرتبط با دوران قاجار دارد. در تصویر بالا، یکی از ارزشمندترین جواهرات سلطنتی ایران را مشاهده می‌کنید که در طراحی آن از زمرد بهره‌مند شده است، و اطراف آن با الماس‌های برلیان تزیین شده است. الماس فلامک نیز در این کمربند به چشم می‌خورد. طول این بند زربفت حدود 120 سانتی‌متر است و در حدود سال 1850 میلادی ساخته شده است.

نیم‌تاج فاطمه پهلوی

فاطمه پهلوی، دهمین فرزند رضاخان، با مادری از خاندان قاجار، یکی از چهره‌های جنجالی خانواده پهلوی محسوب می‌شود؛ چرا که او با مردی آمریکایی ازدواج کرده بود. ازدواج او با فردی غیرمسلمان و غیرایرانی، موضوعی بسیار پرحاشیه در زندگی‌اش بود و در واقع، خطاهای او در این زمینه باعث شد تا هنگام ورود به ایران، دستگیر شود. اگر از زندگی او صرف‌نظر کنیم، باید به نیم‌تاج معروف او اشاره کنیم؛ یکی از زیباترین جواهرات سلطنتی ایران که در ساخت آن از زمرد سبز بهره گرفته شده است. این نیم‌تاج به دلیل ظرافت، ترکیب رنگ و ارزش مادی‌اش، از جواهرات منحصر به فرد و قابل توجه است.

شنل فرح پهلوی

شنل فرح یکی از زیباترین آیتم‌هایی است که می‌توان در این فهرست جای داد. این شنل که در روز تاج‌گذاری به کار رفت، اثر برند معتبر دیور بود. بر روی این ردای فاخر، مجموعه‌ای از جواهرات قیمتی و سنگ‌های ارزشمند قرار داشت. جنس پارچه این شنل از مخمل سبز بوده و با یاقوت‌ها و الماس‌های درخشان تزئین شده است. هم‌اکنون، این شنل در موزه جواهرات ملی ایران نگهداری می‌شود.

پادشاهی تاج کیانی

این تاج یکی از گران‌بها‌ترین جواهرات سلطنتی ایران است که با دستور فتحعلی‌شاه قاجار طراحی و ساخته شده است. پادشاهان قاجار از این تاج بهره می‌بردند و در آن الماس، زمرد، یاقوت و مروارید به کار رفته است. در دوران ناصرالدین‌شاه، تغییراتی در این تاج انجام گرفت؛ به ویژه، زمردها و الماس‌های جدیدی بر اساس دستور ناصرالدین‌شاه به آن افزوده شد. در دوره پهلوی، تاج کیانی مورد استفاده قرار نگرفت، زیرا رضاخان تمایلی نداشت از این نماد قاجاری برای سلطنت بهره ببرد و به جای آن، دستور ساخت تاج جدیدی را صادر کرد که متعلق به دوره پهلوی است. در دوره‌های ساسانی و قاجار، صنعت جواهرسازی رونق فراوانی داشت؛ در ساسانیان، این صنعت به شدت گسترش یافته بود و قاجاریان نیز استقبال زیادی از جواهرسازی می‌کردند. پادشاهان این دوران در سفرهای اروپایی با جدیدترین نوآوری‌های این حوزه آشنا می‌شدند و قطعات ارزشمند جواهرات را وارد کشور می‌نمودند.

گردنبند متعلق به فرح پهلوی

این گردنبند که در تصویر بالا مشاهده می‌شود، متعلق به فرح پهلوی است. او فردی بود که از جواهرات باکیفیت و زیبایی زیادی بهره می‌برد. تمامی جواهرات و اکسسوری‌های مورد استفاده او از طراحی‌های خاص و چشم‌نواز برخوردارند و با بهره‌گیری از عناصر سلطنتی، درخشندگی و جذابیت خاصی دارند. این گردنبند نیز با رنگ سبز سلطنتی ساخته شده و ارزش زیادی دارد. در دوران پهلوی، از بهترین طراحان جهان برای طراحی و ساخت جواهرات سلطنتی بهره‌گیری می‌شد.