۵ سریال جنگی بی‌نظیر که تلویزیون هرگز تکرار نکرد: روایت‌های انسانی و داستان‌های نوین در دل دفاع مقدس

بررسی سریال‌های برجسته درباره جنگ نشان می‌دهد که موفقیت آن‌ها تنها در بازنمایی صحنه‌های جنگ محدود نمی‌شود، بلکه بیشتر به روایت‌های انسانی و داستان‌های نوین برمی‌گردد که توانسته‌اند مخاطب را درگیر احساسات، همدلی و تجربیات متفاوت کنند. از تصویر نزدیک خانواده‌ها در «وضعیت سفید» گرفته تا قهرمان‌سازی غیرکلیشه‌ای در «شوق پرواز» و روایت‌های جست‌وجوگرانه در «خاک سرخ» و «رقص پرواز»، همگی نمونه‌هایی هستند که ثابت می‌کنند راز موفقیت این ژانر در پرداختن به زندگی و احساسات در دل جنگ نهفته است.

در تازه‌ترین گزارش روزنامه خراسان، سریال‌هایی که درباره جنگ ساخته شده و توانسته‌اند در میان تماشاگران جایگاه ویژه‌ای پیدا کنند، مرور شده است:

«خاک سرخ» در سال ۱۳۸۱، زمانی که داستان جست‌وجوی یک فرزند برای پیدا کردن والدین واقعی‌اش هنوز کلیشه‌ای نشده بود، به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا روی آنتن رفت. نوآوری در داستان، چالش‌ها و فراز و نشیب‌های آن و روایت تاثیرگذار و باورپذیر از دوران دفاع مقدس، از نقاط قوت این سریال بودند. حضور بازیگرانی چون پرویز پرستویی و مهتاب کرامتی نیز نقش مهمی در محبوبیت و تاثیرگذاری «خاک سرخ» ایفا کرد.

با روی خوش و مهربانی همراه است.

حضور در جبهه و جنگ، که بر اثر اتفاق یا اجبار و تضادهای ناشی از این شرایط شکل می‌گرفت، منبع الهام برای ساخت قصه «خوش رکاب» اثر علی شاه‌حاتمی در سال ۱۳۸۱ بود. شخصیت اصلی این سریال، راننده کامیونی به نام «تقی»، فردی بود که عشق زیادی به ماشین خود داشت و به همین دلیل تمایلی به کمک به رزمندگان و حضور در جبهه نداشت؛ اما در جریان اتفاقاتی، در این وضعیت قرار می‌گیرد و فداکاری‌های رزمندگان او را تحت تاثیر قرار می‌دهد. داستان ساده اما جذاب «خوش رکاب» و بازی قابل تحسین محمد کاسبی، باعث شد این سریال مورد توجه قرار گرفته و محبوبیت زیادی کسب کند.

رقصِ آسمانی

مینی‌سریال «رقص پرواز»، یکی دیگر از آثار برجسته در ژانر دفاع مقدس، به کارگردانی احمد مرادپور ساخته شده است. این سریال، مشابه «خاک سرخ»، در سال ۱۳۸۶ روی آنتن رفت و موضوع آن درباره جست‌وجوی فردی برای یافتن گمشده‌اش است. در این اثر، لاله اسکندری پس از ایفای نقش در «خاک سرخ»، در «رقص پرواز» نقش زنی را بازی می‌کند که برای پیدا کردن نامزد خود، راهی اهواز می‌شود و در نهایت به پیکر شهید او می‌رسد. روایت مرادپور از این جست‌وجو و لحظات تلخ و در عین حال تاثیرگذار، «رقص پرواز» را در خاطر مخاطبان به یادماندنی ساخت.

حالت آرام و بی‌خطری است.

حمید نعمت‌ا... کارگردان برجسته سینما، در فیلم «وضعیت سفید» به جای تمرکز بر صحنه‌های جنگ، به تصویر کشیدن دوران دفاع مقدس در بستر خانواده را برگزید. تصاویر واقعی، صمیمی و آشنا از خانواده داستان، این اثر را به یک اثر ماندگار تبدیل کرد. همچنین، همدلی و همزیستی اعضای خانواده در مقابل حملات دشمن و لحظه‌های شیرینی که در زندگی جاری بود، از ویژگی‌های بارز ساخته نعمت‌ا... بود که با گذر زمان، ارزش و اهمیت آن بیشتر شناخته شد.

علاقه به پرواز

یکی از معدود سریال‌های موفق درباره زندگی یک شهید، «شوق پرواز» ساخته زنده‌یاد یدا... صمدی است که نگاهی به زندگی شهید عباس بابایی دارد. مهم‌ترین ویژگی این سریال که نقش عمده‌ای در موفقیت آن ایفا کرد، خلق شخصیتی قهرمانانه و باورپذیر بود که از کلیشه‌سازی فاصله داشت. همچنین، سریال به زندگی خانوادگی شهید نیز توجه نشان داد و تصویری جذاب و واقعی از آن ارائه کرد. حضور ستاره محبوب شهاب حسینی در نقش اصلی، به دیده شدن بیشتر اثر کمک کرد و این نقش در کارنامه حرفه‌ای او جایگاهی ماندگار پیدا کرد.