فریماه فرجامی، ستاره بی‌نظیر سینمای ایران پس از انقلاب و مقایسه امین تارخ با سوفیا لورن

فریماه فرجامی در طول دوران فعالیتش در سینما با صفاتی خاص و متمایز شناخته می‌شد، از جمله اینکه او اولین ستاره سینمای ایران پس از انقلاب محسوب می‌شد. اما یکی از دیدگاه‌های متفاوت و ارزشمند درباره او، نظر زنده‌یاد امین تارخ بود که او را با سوفیا لورن و اینگرید برگمن مقایسه می‌کرد، در حالی که تاکید داشت سینما به اندازه کافی قدر او را ندانسته است و آرزو می‌کرد که این بازیگر زبان به اعتراض می‌گشود.

مدتی طولانی بود که فریماه فرجامی در عرصه سینما حضوری نداشت و نه تنها در فیلمی بازی نمی‌کرد، بلکه در بسیاری از رویدادهای هنری و سینمایی نیز شرکت نمی‌کرد.

یکی از برنامه‌های آخرین بزرگداشت‌های او، در سال ۱۳۹۸ در خانه سینما برگزار شد، و چهار سال پیش‌تر نیز مراسم تقدیری در تئاتر شهر برای او برگزار شده بود.

در آن شب، امین تارخ درباره مقام هنری فریماه فرجامی سخن گفت و خاطراتی از روزهای آشنایی‌اش با او را بازگو کرد. او اشاره کرد که در آن زمان، هنوز کامل او را نمی‌شناخت، اما از همان دیدار اول، او را بازیگر خوش‌چهره و با فیزیک مناسب در سینما دید که آینده درخشانی داشت. تارخ معتقد بود که فریماه در فیلم‌هایی مانند «سرب» و «مادر» اثبات کرد که او فراتر از زیبایی صرف، هنرمند با تمرکز، مهربانی و صداقت است. او گفت که در شرایطی که سینما در آن زمان با بحران بی‌بازیگری روبه‌رو بود، فریماه با هوشمندی و تمرکز توانست بازیگری را از زندگی جدا کند و این ویژگی‌ها موجب ماندگاری او در سینما شد. تارخ افزود که او حق خود را از سینما نگرفته است و کاش او زبان به اعتراض می‌گشود و بیشتر صحبت می‌کرد.

در مراسم خانه سینما، محمد رحمانیان، کارگردان و نویسنده تئاتر، از خاطرات خود درباره فریماه فرجامی صحبت کرد. او گفت که او اولین ستاره پس از انقلاب بود که بدون تبعیت از روال‌های ستاره‌سازی، درخشید و شاگرد بهرام بیضایی و هنرمندی تحصیل‌کرده در تئاتر بود. رحمانیان همچنین از حضور پرشور مردم در زمان اکران فیلم «خط قرمز» و علاقه‌مندی آن‌ها به فریماه گفت، جایی که بسیاری در تلاش بودند او را ببینند و حتی چند نفر، از جمله خودش، به عنوان همراه در کنار او بودند.

در بخش دیگری از مراسم، علیرضا داودنژاد بیان کرد که پس از آشنایی در دانشکده، فریماه در فیلم «بی‌پناه» نقش‌آفرینی کرد و او را از زمین بلند کرد تا پروژه را به پایان برساند. او گفت که فریماه در آن زمان، با وجود مشکلات، او را حمایت کرد و این نقش در موفقیت فیلم نقش مهمی داشت.

فریماه فرجامی در گفت‌وگوهای قبل از دریافت سیمرغ بلورین جشنواره فجر، از خود و زندگی‌اش چنین گفته بود: او در دبیرستان ادبیات می‌خواند و هرگز تصور نمی‌کرد روزی وارد عرصه بازیگری شود. او در دانشکده هنر‌های دراماتیک لیسانس گرفت و علاقه‌مند به ادامه تحصیل و سفر به خارج بود، اما شرایط او را در تهران نگه داشت. او در آن زمان، بازیگری را به عنوان یک فعالیت جذاب و پرچالش می‌دید و در کنار تحصیل، در رادیو و تئاتر فعالیت داشت. او از روح ماجراجویانه‌اش در بازیگری صحبت می‌کرد و نشان می‌داد که همیشه به دنبال کشف و تجربه‌های جدید بود.

پس از انقلاب، او تصمیم گرفت بماند و در ایران فعالیت کند، چرا که احساس می‌کرد باید در مسیر جدیدی قرار بگیرد و سهمی در جامعه داشته باشد. او علاقه‌مند بود قهوه در رم بنوشد، در هوای مه‌آلود لندن قدم بزند و در کنار دوستان قدیمی باشد، اما شرایط او را در تهران نگه داشت و او تغییراتی در خودش احساس کرد، از جمله متفکرتر شدن و درون‌گرایی بیشتر.

در مجموع، فریماه فرجامی نمادی از استعداد، زیبایی و درک عمیق هنری بود که هرگز به اندازه‌ی شایستگی‌اش دیده و قدردانی نشد، اما تاثیر او بر سینما و تئاتر ایران بی‌نظیر باقی مانده است.