بهترین ۱۰ انیمیشن خمیری تاریخ؛ از شاهکارهای فراموش‌نشدنی تا آثار خلاقانه و بی‌نظیر

مدت‌هاست انیمیشن به یکی از رسانه‌های پیشرو در عرصه سینما و تلویزیون تبدیل شده است. از فیلم برادران سوپر ماریو (The Super Mario Bros. Movie) گرفته تا سریال شکست‌ناپذیر (Invincible) که اکنون جایگاه ویژه‌ای در دل مخاطبان پیدا کرده‌اند، ده‌ها اثر انیمیشنی وجود دارد که طرفداران خاص خود را دارند. با این حال، در دنیای انیمیشن شاخه‌ای خاص و جذاب به نام‌های خمیری و استاپ‌موشن وجود دارد. این دو مدیوم شگفت‌انگیز با هر فریم، با جابه‌جایی‌های کوچک عروسک‌های خمیری یا فیگورهای کوچک ساخته می‌شوند تا به تصاویری زنده و پرجنب‌وجوش جان ببخشند، در حالی که ثبات تصویر حفظ شده است.

این نوع فیلم‌ها همواره جذابیت خاص خود را داشته‌اند، اما پس از اکران فیلم والاس و گرومیت: انتقام پرندگان (Wallace & Gromit: Vengeance Most Fowl)، توجه‌ها به آن‌ها بیشتر و عمیق‌تر شده است. به همین مناسبت، در اینجا ده انیمیشن خمیری برتر را بر اساس معیارهایی چون کیفیت فیلمنامه، نظر منتقدان، رضایت مخاطبان، خلاقیت در انیمیشن و طراحی فیگورها، و همچنین محبوبیت و جایگاه نمادین آن‌ها رتبه‌بندی کرده‌ایم.

جزیره سگ‌ها (Isle of Dogs)

• محصول مربوط به سال ۲۰۱۸ است.
• کارگردان این اثر، وس اندرسن است.
• صداپیشه‌ها شامل برایان کرانستون، ادوارد نورتون و بیل مری هستند.
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۰ از ۱۰۰
• امتیاز فیلم در سایت IMDb: 7.8 از 10

وس اندرسن یکی از فیلمسازان برجسته‌ای است که نامش با سبک بصری و روایی خاص خود پیوند خورده است. او کارگردانی است که هر اثرش نشان دهنده امضای منحصر به فردش است و همین ویژگی باعث شده است آثارش به سرعت در دل طرفداران جای گیرد. با این حال، اندرسن تنها در حوزه لایو اکشن فعالیت نکرده و در کارنامه‌اش دو فیلم استاپ‌موشن برجسته نیز دیده می‌شود، از جمله «جزیره سگ‌ها». در این فیلم، جهانی تصویر شده است که در آن سگ‌ها یک بیماری کشنده را به انسان‌ها منتقل کرده‌اند و در نتیجه، تمامی آن‌ها به جزیره‌ای دورافتاده و پر از زباله تبعید می‌شوند.

در ادامه، سرنوشت پسری جوان را به همان جزیره می‌کشاند، جایی که او سفر پرماجرایی را برای یافتن سگ محبوبش آغاز می‌کند و در این مسیر، راه حلی برای نجات جهان کشف می‌نماید. چه طرفداران سبک منحصربه‌فرد این فیلم را دوست داشته باشند، چه شیفته انیمیشن خیره‌کننده و داستان طنزآمیز و پرکشش آن باشند، بی‌تردید این اثر یکی از شاهکارهای سبک استاپ‌موشن محسوب می‌شود. فیلم با بهره‌گیری ماهرانه از این تکنیک، جهانی خیال‌انگیز و در عین حال واقعی خلق می‌کند. طراحی صحنه و فضاسازی دیدنی اثر، تماشاگر را مستقیماً به دل آن جزیره پر از زباله می‌برد، جایی که شخصیت‌های عجیب و دوست‌داشتنی در میان هرج‌ومرج شکل گرفته‌اند و روایت را با شور و هیجان تازه‌ای ادامه می‌دهند.

نقشۀ فیلم «فرار مرغی» (Chicken Run)

• محصول مورد نظر: 2000
• کارگردانان: پیتر لرد و نیک پارک
• صداپیشه‌ها شامل فیل دنیلز، لین فرگوسن و مل گیبسون هستند.
• نمره راتن تومیتوز: ۹۷ از ۱۰۰
• امتیاز فیلم در سایت IMDb: 7.1 از 10

استودیوی آردمن بدون شک شناخته‌شده‌ترین نام در حوزه انیمیشن خمیری است که با آثار خود نه تنها تاریخ این هنر را غنی‌تر کرده، بلکه هویتی ماندگار به آن بخشیده است. در میان پروژه‌های برجسته این استودیو، فیلم کلاسیک و بی‌مانند «فرار مرغی» جایگاهی ویژه دارد. داستان این فیلم در فضایی ظاهراً ساده اما در عین حال بسیار دلهره‌آور روایت می‌شود، جایی که گروهی مرغ در قفسی محبوس شده‌اند و سرنوشتشان مرگ در قالب یک کیک مرغ است. اما ورود یک خروس جسور آمریکایی، امید را در دلشان زنده می‌کند و با طرح نقشه‌ای جسورانه برای فرار، همه را به چالش می‌کشد.

کیفیت آثار تولید شده در استودیو آردمن بر کسی پوشیده نیست، اما «فرار مرغی» در میان آن‌ها جایگاه ویژه‌ای دارد. این انیمیشن با داستانی کلاسیک و همیشگی، به یکی از ستون‌های اصلی ژانر خمیری تبدیل شده است. «فرار مرغی» ترکیبی است از سرگرمی، طنز، کشش دراماتیک و صمیمیت دلنشین، که در نهایت به فیلمی نمادین بدل شده است؛ فیلمی که نه تنها در میان انیمیشن‌ها درخشان است، بلکه یکی از بهترین نمونه‌های فیلم‌های فرار از زندان نیز به شمار می‌رود. دنباله آن نیز با موفقیت روبرو شد، اما واقعیت این است که هیچ‌چیز به درخشش و اصالت قسمت اول نمی‌رسد.

پینوکیوی ساخته شده توسط گیرمو دل‌تورو (Guillermo del Toro’s Pinocchio)

• محصول مربوط به سال 2022 است.
• کارگردان: گیرمو دل‌تورو
• صداپیشه‌ها شامل ایوان مک‌گرگور، دیوید بردلی و گریگوری مان هستند.
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۶ از ۱۰۰
• امتیاز فیلم در سایت IMDb: 7.6 از 10

داستان‌های کلاسیک همواره قابلیت تکرار و بازگویی دارند و هر بار با نوآوری و تازگی خود را نشان می‌دهند، و گیرمو دل‌تورو در این هنر استاد است. او در دنیای انیمیشن خمیری نیز مهارت دارد و با ساخت فیلم پینوکیو نشان داده است که چگونه می‌توان آثار کلاسیک را با سبک و رنگ خاص خود بازآفرینی کرد. این فیلم، روایت پینوکیو را با همان لحن تاریک و اصیل دنبال می‌کند و شخصیت‌هایی مانند پینوکیو (گریگوری مان) و پدرش را در جست‌وجوی پناهگاهی امن در دل ایتالیا فاشیستی و جهانی پر از خطر و بی‌رحمی به تصویر می‌کشد. در مسیر این داستان، شخصیت‌ها با چالش‌های فراوانی روبه‌رو می‌شوند و روایت پرماجرایی شکل می‌گیرد.

در حالی که بیشتر نسخه‌های بازآفرینی این داستان به سمت رویکردهای خانوادگی و دلنشین گرایش دارند، دل‌تورو در پینوکیو هیچ چیزی را سانسور نکرده و تاریکی و اصالت داستان را به طور کامل نشان می‌دهد. این تصمیم، نتیجه‌ای غم‌انگیز و تاثیرگذار است. موضوعات سیاسی فیلم نقش مهمی دارند و به مسائل عمیق‌تری در نسخه اصلی می‌پردازند، اما آنچه بیشتر توجه‌ها را جلب می‌کند، طراحی‌های بصری بی‌نظیر و خلاقیت‌های خشت‌به‌خشت خمیری است. این عناصر، فیلم را به یک اثر بصری تحسین‌برانگیز تبدیل کرده‌اند که هر قاب آن تماشاگر را به حیرت وادار می‌کند.

عروس مرده (کورپس برید)

• محصول سال 2005 است.
• کارگردانان: تیم برتون و مایک جانسون
• صداپیشه‌ها شامل جانی دپ، هلنا بونهام کارتر و دنی الفمن هستند.
• امتیاز راتن تومیتوز: 84 از 100
• امتیاز فیلم در سایت IMDb برابر با 7.4 از 10 است.

انیمیشن‌های خمیری و استاپ‌موشن به

طرفداران سبک منحصربه‌فرد تیم برتون به شدت شیفته آثار او هستند، زیرا کارهای خمیری و استاپ‌موشن او نه تنها بخش مهمی از کارنامه‌اش، بلکه ستون فقرات ژانر نیز محسوب می‌شوند. فیلم عروس مرده تلفیقی است از عناصر ترسناک، تاریک، طنز و لحظات شیرین و خنده‌دار که با انیمیشن‌ها و طراحی فیگورهای خیره‌کننده، داستانی شگفت‌انگیز را روایت می‌کند. اکنون که بیستمین سالگرد این اثر جادویی و مسحورکننده را جشن می‌گیریم، بهترین فرصت است تا دوباره این شاهکار را تماشا کنیم.

خدای دیوانه (Mad God)

• محصول مربوط به سال 2022 است.
• کارگردان این اثر فردی به نام فیل تیپت است.
• صداپیشه‌ها شامل الکس کاکس، نیکیتا رومن و آنتونی ریویرا هستند.
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۲ از ۱۰۰
• امتیاز فیلم در سایت IMDb: 6.8 از 10.

بیشتر فیلم‌های این فهرست شناخته‌شده هستند، اما «خدای دیوانه» شاید کم‌طرفدارترین آن‌ها باشد، در حالی که یکی از خلاقانه‌ترین و اصیل‌ترین آثار خمیری به حساب می‌آید. این فیلم با شخصیت مرموزی که تنها به عنوان قاتل شناخته می‌شود، با پوشیدن شنل و ماسک گازی وارد دنیایی تاریک و ویران می‌شود که پر از هیولاها، ترس‌های غیرقابل تصور و سرنوشت‌های بی‌رحمانه است و تماشاگر را در جهانی هولناک و نفس‌گیر غوطه‌ور می‌کند.

ساخت «خدای دیوانه» نزدیک به سه دهه به طول انجامید، که نشان‌دهنده تعهد بی‌نظیر فیل تیپت و تیمش در خلق این اثر است. این فیلم با بهره‌گیری از تکنیک‌های متنوع انیمیشن، از سایر پروژه‌های استاپ‌موشن متمایز می‌شود و تماشاگر را با سکانس‌های لایو اکشن، صحنه‌آرایی‌های باشکوه، شخصیت‌های جذاب و انیمیشن‌های پیچیده در دنیایی بصری غنی غرق می‌کند. همچنین، استفاده از موادی مانند لجن و خاک‌برگ در طراحی صحنه به ایجاد فضایی سرد و تاریک کمک می‌کند و تجربه‌ای منحصربه‌فرد و متفاوت را رقم می‌زند.

کوبو و دو تار (Kubo and the Two Strings)

• محصول مربوط به سال ۲۰۱۶ است.
• کارگردان: تراویس نایت
• صداپیشه‌ها شامل شارلیز ترون، آرت پارکینسون و رالف فاینس می‌باشند.
• امتیاز سایت راتن تومیتوز: 97 از 100
• امتیاز فیلم در سایت IMDb: 7.7 از 10

کوبو و دو تار داستان پسری به نام کوبو را روایت می‌کند که پس از تصادفی روحی از گذشته را به‌طور ناخواسته فرا می‌خواند، و همراه با هم‌رزمانش، میمون (با بازی شارلیز ترون) و سوسک (با بازی متیو مک‌کانهی)، وارد سفری پرماجرا می‌شود. در این سفر، کوبو باید با خدایان و هیولاها مقابله کند تا خانواده‌ی اسیرش را نجات دهد و در عین حال، میراث پنهانی را کشف کند که ارتباط عمیقی با سرنوشت او و تاریخ خانوادگی‌اش دارد. این روایت پر از هیجان و شگفتی است، هم دلنشین و هم پرجنب‌وجوش.

کوبو و دوتار همچون بسیاری از فیلم‌های این فهرست، یک اثر تخیلی خیره‌کننده است، اما در میان بهترین‌ها جای می‌گیرد و به عنوان یکی از زیباترین آثار استاپ‌موشن شناخته می‌شود. سینماتوگرافی، طراحی شخصیت‌ها، صحنه‌آرایی و فرآیند فیلم‌برداری در این فیلم بی‌نظیر است و تجربه‌ای سینمایی و عمیق از دنیای این شخصیت‌های کوچک را به تماشاگر منتقل می‌کند. این اثر علاوه بر جلوه‌های بصری، سرشار از احساس، رنگ و زندگی است و جذابیتی جادویی دارد که آن را به یکی از فیلم‌های استاپ‌موشن فراموش‌نشدنی بدل کرده است.

۴. کورالین (Coraline)

• محصول سال 2009
• کارگردان: هنری سیلیک
• صداپیشگان: داکوتا فانینگ، تری هچر، جنیفر ساندرز
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۱ از ۱۰۰
• امتیاز فیلم در سایت IMDb: ۷.۸ از ۱۰

اکنون که این فهرست به چهار فیلم برتر رسیده است، هر یک از این آثار به عنوان شاهکارهای تحسین‌شده شناخته می‌شوند که طرفداران سینما با آن‌ها آشنایی کامل دارند. آغاز این بخش با فیلم نمادین و بی‌نظیر «کورالاین» است. در این داستان، دختری به نام کورالاین به خانه‌ای جدید و وهم‌آلود نقل مکان می‌کند و به زودی به دریچه‌ای رازآلود دست می‌یابد که او را به دنیایی موازی می‌برد؛ دنیایی که شباهت عجیبی به زندگی او دارد. اما زمانی که خانواده‌ی جایگزین سعی در نگه داشتن او در همان بعد دارند، او باید راهی برای فرار بیابد. این فیلم با روایت پر از رمز و راز، هیجان و زیبایی‌های ترسناک، یکی از آثار ماندگار در حوزه استاپ‌موشن شده است.

«کورالاین» امروزه به یک کلاسیک کالت تبدیل شده و در جمع محبوب‌ترین آثار ساخته شده با هنر خمیر قرار گرفته است. فضای وهم‌آلود و دلهره‌آور آن، همزمان کودکان را می‌ترساند و مسحور می‌کند، و آن‌ها را به دنیایی تاریک و پرجزئیات می‌کشاند که سرشار از جزئیات پنهان و نظریه‌های جذاب است. این اثر تاثیرگذار مرزهای انیمیشن خمیری را تغییر داد و در مسیر خود، نسل جدیدی از طرفداران را شیفته‌ی هنر و داستان‌های آن ساخت.

3. فیلم "کابوس قبل از کریسمس" (The Nightmare Before Christmas)

• محصول ارائه شده در سال ۱۹۹۳ است.
• کارگردان: هنری سیلیک
• صداپیشه‌ها شامل دنی الفمن، کریس ساراندون و کاترین اوهارا هستند.
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۵ از ۱۰۰
• امتیاز فیلم در سایت IMDb: 7.9 از 10

پس از فیلم کورالاین، نوبت به اثری دیگر از هنری سیلیک با عنوان کابوس پیش از کریسمس می‌رسد. در این داستان، جک اسکلتون (با بازی کریس ساراندون) از تکرار همیشگی جشن‌های هالووین خسته شده است. اما زمانی که به طور تصادفی به درگاهی به سمت جشن‌های دیگر دست پیدا می‌کند، تصمیم می‌گیرد این بار خودش پیام‌آور شادی کریسمس در جهان باشد، غافل از اینکه این تصمیم او منجر به ماجراجویی‌ای پرهیاهو و فراموش‌نشدنی خواهد شد.

کابوس پیش از کریسمس به عنوان یک انیمیشن خمیری، موزیکال و اثری هم‌زمان کریسمسی و هالووینی، در هر ژانری که وارد شده، درخشان ظاهر شده است. این چندوجهی بودن باعث شده است این اثر به یکی از پروژه‌های برجسته و شگفت‌انگیز در حوزه انیمیشن خمیری تبدیل شود. این فیلم نه تنها محبوبیت این نوع هنر را به اوج رساند، بلکه رابطه‌ای ماندگار میان انیمیشن خمیری و هالووین برقرار کرد و در نهایت یکی از بهترین انیمیشن‌های تاریک تاریخ را رقم زد که هم در حافظه‌ی جمعی باقی ماند و هم مرزهای ژانر را بازتعریف کرد.

آقای فاکس شگفت‌انگیز (Fantastic Mr. Fox)

• محصول مربوط به سال 2009 است.
• کارگردان: وس اندرسن
• صدای شخصیت‌ها توسط جرج کلونی، مریل استریپ و جیسن شواتسمن ضبط شده است.
• نمره راتن تومیتوز: ۹۳ از ۱۰۰
• امتیاز فیلم در سایت IMDb: 7.9 از 10

وس اندرسن بار دیگر در این فهرست حضور یافته است، این بار با انیمیشن خمیری «آقای فاکس شگفت‌انگیز» که بسیاری آن را بهترین اثر او می‌دانند. پس از دوازده سال زندگی مرفه و آرام، آقای فاکس (با بازی جرج کلونی) به غرایز حیوانی خود تسلیم می‌شود. این تصمیم خانواده‌اش را در معرض خطر جدی قرار می‌دهد، زیرا کشاورزان او را از خانه‌اش بیرون رانده و به زیرزمین می‌کشانند. حال او باید با زیرکی و نبوغ حیوانی‌اش، هم در محیطی خشن و بی‌رحم زنده بماند و هم راهی برای کنترل غرایز سرکش خود بیابد.

تصاویر مینیاتوری و عمقی وس اندرسن به زیبایی در قالب استاپ‌موشن به نمایش گذاشته شده‌اند، و سبک خاص او در جزئیات سینماتوگرافی و طراحی فیگورهای کوچک به وضوح احساس می‌شود. نتیجه، فیلمی است شگفت‌انگیز که چندین جایزه اسکار را دریافت کرد و ثابت کرد استاپ‌موشن نه تنها سرگرم‌کننده است، بلکه می‌تواند مورد تحسین منتقدان و افتخارات سینمایی قرار گیرد. «آقای فاکس شگفت‌انگیز» بیانی دلنشین است که قابلیت‌های این ژانر را به سطح جدیدی می‌برد و نشان می‌دهد استاپ‌موشن چگونه می‌تواند به عنوان یک هنر، جایگاه خود را تثبیت کند.

والاس و گرومیت: نفرین خرگوش‌نما (Wallace & Gromit: The Curse of the Were-Rabbit)

• محصول سال 2005 است.
• کارگردانان: استیو باکس و نیک پارک
• صداپیشه‌ها شامل پیتر سالیس، هلنا بونهام کارتر و رالف فاینس هستند.
• نمره راتن تومیتوز: ۹۵ از ۱۰۰
• امتیاز فیلم در سایت IMDb: 7.5 از 10

همان‌طور که قبلاً اشاره کردیم، آردمن استودیویی افسانه‌ای است که در حال حاضر در حال توسعه فیلمی مبتنی بر شخصیت‌های پوکمون (Pokémon) است. هرچند این پروژه نویدبخش است، اما بدون تردید، بهترین آثار این استودیو همچنان فیلم‌های کلاسیک والاس و گرومیت: نفرین موجود خرگوش‌نما هستند. در آستانه برداشت محصول، این دو مخترع خلاق و بامزه دستگاهی اختراع می‌کنند تا خرگوش‌های مزاحم را از خوردن سبزیجات گران‌قیمتشان بازدارند. اما ناگهان موجودی شوم و ترسناک ظاهر می‌شود که می‌تواند همه چیز را به خطر بیندازد.

انیمیشن‌های خمیری قادرند داستان‌هایی عمیق و پرمعنا را روایت کنند، در عین حال در دل خود سرگرمی خانوادگی را نیز جای داده‌اند. این آثار سرشار از شخصیت‌های جذاب، لحظات دل‌نشین و انیمیشن‌های دلپذیر هستند. فیلم نفرین موجود خرگوش‌نما نمونه‌ای کامل از چنین تجربه‌ای است. با انیمیشنی ماندگار و داستانی کلاسیک، این اثر تجربه‌ای بی‌نظیر و قطعی از دنیای خمیری را به تماشاگر ارائه می‌دهد که...