آیا مهناز افشار و ویشکا آسایش می‌توانند مسیر گلشیفته فراهانی در سینمای جهان را تکرار کنند؟

در چند روز اخیر، خبر حضور مهناز افشار و ویشکا آسایش در دو فیلم سینمایی تولید شده در خارج از کشور منتشر شده است که واکنش‌ها و بحث‌های جدیدی در فضای سینمای ایران برانگیخته است.

مهناز افشار پس از مهاجرت، در فیلم «قرار نوامبر» (A Date in November) به کارگردانی مهدی سوداگران در آلمان ایفای نقش کرده است. این فیلم نخستین حضور رسمی او در سینما پس از ترک کشور محسوب می‌شود و برای طرفدارانش، نشانه‌ای از بازگشت او به پرده سینما است.

ویشکا آسایش نیز با بازی در فیلم «Loose Ends» (پایان‌های باز) به کارگردانی مایکل یونسِی، اولین تجربه جدی خود در سینمای هالیوود را پشت سر گذاشته است. این تجربه برای او نقطه عطفی در مسیر حرفه‌اش محسوب می‌شود، چرا که برای نخستین بار توانسته در فضایی آزاد و بدون محدودیت‌های معمول سینمای ایران نقش‌آفرینی کند.

پیش از این، گلشیفته فراهانی نیز این مسیر را طی کرده است و نمونه‌ای موفق از حضور در فیلم‌های اروپایی و هالیوودی است. او در آثار متنوعی از جمله فیلم‌های تجاری مانند «یک مشت دروغ» و «استخراج» و همچنین در فیلم‌هایی با سبک‌های خاص و کارگردانان صاحب‌سبک مانند جیم جارموش و عتیق رحیمی ظاهر شده است.

گلشیفته فراهانی و لئوناردو دی‌کاپریو

برخی بازیگران نیز خارج از کشور فعالیت می‌کنند، اما مهاجرت باعث شده است که کاملاً از دنیای سینما فاصله بگیرند، مانند پگاه آهنگرانی، حمید فرخ‌نژاد و فاطمه معتمدآریا.

در مقایسه با گلشیفته فراهانی، مهناز افشار و ویشکا آسایش در مراحل ابتدایی حرفه خود قرار دارند. آنها تازه وارد پروژه‌های مستقل و جشنواره‌ای شده‌اند و باید شبکه حرفه‌ای، زبان سینمایی و جایگاه خود را در بازار جهانی پیدا کنند.

بر خلاف فراهانی که سریع‌تر نقش‌های مهم در فیلم‌های بزرگ گرفت، این دو بازیگر مسیر آرام‌تر و شاید محتاطانه‌تری را در پیش گرفته‌اند.

از این رو، تمرکز بر فیلم‌های مستقل و جشنواره‌ای می‌تواند استراتژی هوشمندانه‌ای باشد، زیرا به آن‌ها اجازه می‌دهد بدون فشار تجاری، نقش‌های جدی‌تر و چالش‌برانگیزتری را تجربه کنند و به تدریج جایگاه خود را در سینمای جهانی تثبیت کنند.

یک نمونه موفق دیگر، پیمان معادی است که همچنان در ایران فعال است و گهگاهی در پروژه‌های بین‌المللی حضور می‌یابد، مانند بازی در فیلم «کمپ ایکس ری» با کریستن استوارت یا حضور در سریال «آن شب».

معادی در یک پست اینستاگرامی خبر داد که به همکاری با دو چهره مطرح هالیوود، مارک رافلو و کوری هاکینز، مشغول است، که احتمالاً در فیلم جنایی «Crime 101» نقش آفرینی خواهد کرد.

مارک رافلو، پیمان معادی و کوری هاکینز نام‌هایی هستند که در حوزه سینما شناخته شده‌اند. اما درباره کارگردانان، وضعیت بسیار پیچیده‌تر است و فهرست بلندبالایی از آن‌ها وجود دارد که پس از مهاجرت، تولیداتشان نسبت به آثار داخلی ایران بسیار کمتر شده است.

اصغر فرهادی تنها کارگردانی است که پس از عباس کیارستمی، در خارج از کشور فیلم ساخته و فعالیت می‌کند. او هنوز مهاجرت کامل نکرده و هر زمان بخواهد، می‌تواند به ایران بازگردد و اثری مانند «قهرمان» را بسازد.

برخی از طرفداران مهنار افشار، بازگشت او را نقطه عطفی در مسیر حرفه‌ای‌اش می‌دانند، چرا که پس از ترک ایران، مجدداً تصمیم به فعالیت در سینما گرفته است. حضور او در پروژه «قرار نوامبر» نیز به عنوان یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای جدید برای هوادارانش محسوب می‌شود.

اما واقعیت این است که رسیدن به موفقیت در سطح بین‌المللی نیازمند تسلط بر زبان خارجی، داشتن شبکه‌های ارتباطی حرفه‌ای، بهره‌مندی از عوامل مدیریتی مانند مدیر برنامه و آژانس‌های بین‌المللی، و توانایی سازگاری با فرهنگ‌های کاری متفاوت است.

مهناز افشار در فیلم قرار نوامبر حضور خواهد داشت.

یکی از نکات انکارناپذیر این است که سینماگران ایرانی زمانی که در داخل کشور فعالیت می‌کنند، علاوه بر استقبال گسترده داخلی، در سطح جهانی نیز بیشتر دیده می‌شوند. اما پس از مهاجرت، هم میزان فعالیت‌های آن‌ها به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد و هم بیشتر درگیر مسائل غیرسینمایی می‌شوند.

برای مثال، مجدداً باید به مهناز افشار اشاره کرد که این روزها بیشتر درگیر برنامه‌ای اینترنتی به نام «زن روز» است که در حوزه فشن و مد در ترکیه تولید می‌شود.

صرف مهاجرت و داشتن سابقه بازیگری در ایران، تضمین‌کننده موفقیت در سینمای بین‌المللی نیست و برای رسیدن به جایگاهی قابل توجه، علاوه بر استعداد، تجربه و توانایی، عوامل متعددی نقش دارند.

در نتیجه، باید منتظر ماند و دید چه رویدادهایی در آینده رقم می‌خورد.