شهرام حقیقت‌دوست؛ بازیگر چندوجهی سینما و تئاتر با امضای منحصر به فرد و نقش‌های ماندگار

شهرام حقیقت‌دوست بازیگری با سابقه و ماهر است که توانمندی‌های خود را از صحنه تئاتر گرفته تا سریال‌ها و فیلم‌های سینمایی به اثبات رسانده است. او با تنوع در نقش‌ها و ژانرهای مختلف نشان داده است که در مالیکردن هر نقش، مهارت دارد. اگر در دهه هشتاد، به جای تمرکز بر سینمای تجاری، جریان فیلم‌های اجتماعی با سبک مدرن رایج بود، حقیقت‌دوست به راحتی می‌توانست به عنوان یک ستاره مطرح شود. او فعالیت حرفه‌ای خود را با درخشش در تئاتر آغاز کرد و خیلی زود وارد عرصه تلویزیون و سینما شد. در آن زمان، مقابل کارگردانی چون اصغر فرهادی در «داستان یک شهر» و داریوش مهرجویی در «درخت گلابی» ظاهر شد، اما اوج شهرتش در سال 80 با بازی در سریال «خط قرمز» رقم خورد که در زمان خود بسیار محبوب و پرمخاطب بود و اکثر بازیگران آن اثر به ستاره تبدیل شدند، اما با گذر زمان، تنها حقیقت‌دوست است که در سطح اول سینمای ایران باقی مانده است.

حقیقت‌دوست با شناخت کامل از بایدها و نبایدهای بازیگری در ژانرهای مختلف، توانسته نقش‌ها را به شکل موثری ایفا کند. نمونه بارز این توانمندی، نقش «آب پرور» در سریال «شاهگوش» است که با تفسیر و تالیف شخصیتی کمیک، یکی از نقاط عطف این مجموعه به شمار می‌آید. همچنین در «مختارنامه»، نقش پیچیده «ابن حر» را بازی کرد، شخصیتی باهوش و فرصت‌طلب که در قسمت‌های پایانی مجموعه نقش کلیدی داشت و او با فاصله گرفتن از دیالوگ‌گویی معمول، لحن و بیانی تازه و نوآورانه ارائه داد.

هوشمندی و دقت در جزئیات، به همراه بهره‌گیری از تکنیک‌های بازیگری و فراز و فرودهای عاطفی، نقش‌های ظاهراً ساده را چندلایه و کار شده می‌کند و در نتیجه، ارزش درام را ارتقاء می‌دهد. او بدون توجه به حواشی، در قالب هر شخصیت، نمودهای روانشناختی و رفتاری قابل توجهی ارائه می‌دهد. دامنه توانمندی‌های او باعث شده است در ژانرهای مختلف درخشان باشد و در آثاری همچون «شوق پرواز»، «جاده قدیم»، «سرو زیر آب» و «قلب رقه» حضوری چشم‌گیر داشته باشد.

حضور و نحوه ارائه نقش در مجموعه کمدی «جاده قدیم» ساخته بهرام بهرامیان، از ویژگی‌های برجسته او بود، هرچند به دلیل پخش نامنظم، آنطور که باید دیده نشد. او در نقش «ماه تی‌تی» در سریال «نافرجام» نیز بازی کرده است، اثری که پس از مدتی تولید آن متوقف شد و گریم متفاوت او در نقش یک جنگجوی ایرانی نشان از استعداد متفاوتش داشت، هرچند این اثر هرگز به نمایش درنیامد. همچنین در آخرین فیلم حمید نعمت‌الله، «قاتل و وحشی»، که هنوز اکران نشده است، برخی منتقدان آن را یکی از بهترین آثار نعمت‌الله دانسته و از نقش‌پردازی حقیقت‌دوست تمجید کرده‌اند.

در حال حاضر، حقیقت‌دوست در «قلب رقه» حضور دارد، فیلمی معمایی، جنایی و عاشقانه که به نقش نیروهای ایرانی در مبارزه با داعش می‌پردازد. حضور او در این اثر، به عنوان یکی از نقاط قوت آن، نشان‌دهنده توانایی او در بازتاب عواطف و خصلت‌های مختلف مانند عصبانیت، خشم، عشق و اراده است. انتخاب‌های هوشمندانه اخیر او، بار دیگر توجه‌ها را به کیفیت حرفه‌ای‌اش جلب کرده است و احتمالاً فصل تازه‌ای در مسیر حرفه‌ای شهرام حقیقت‌دوست رقم خواهد خورد.

بازگشت به صحنه سینما پس از شش سال غیبت

در حالی که اغلب ژانرهای مهم سینما در سینمای ایران مغفول مانده است، حضور یک ستاره مانند شهرام حقیقت‌دوست که در نقش‌های متنوع ظاهر می‌شود، فرصت و وزنه ارزشمندی برای ارتقای سطح سینمای کشور محسوب می‌شود.

سینما رابطه‌ای مستقیم و نانوشته با چشم‌های رنگی دارد. نمونه‌های متعددی از بازیگران ایرانی و خارجی وجود دارند که با داشتن چشم‌های رنگی، علاوه بر توانایی‌های فنی، توانسته‌اند جایگاهی ویژه در دل مخاطبان پیدا کنند. از واکین فینیکس، کریستین بیل، لئوناردو دی‌کاپریو، تام هنکس و راسل کرو که از چهره‌های برجسته سینمای جهان هستند، تا بازیگران ایرانی مانند پارسا پیروزفر، مصطفی زمانی، بابک حمیدیان، پژمان بازغی و شهرام حقیقت‌دوست، که همگی دارای چشم‌های رنگی هستند و در کنار مهارت‌های بازیگری، با چشم‌هایشان توانسته‌اند توجه‌ها را جلب کنند.

در سینمای ایران، بازیگران چشم رنگی را می‌توان به دو دسته پرحاشیه و بی‌حاشیه تقسیم کرد. بازیگرانی که حواشی مربوط به سبک زندگی، واکنش‌های اجتماعی، انتخاب پروژه‌ها و مصاحبه‌هایشان، آن‌ها را در مرکز توجه قرار می‌دهد، و در مقابل، بازیگرانی که کم‌تر درگیر حاشیه‌ها هستند و معمولاً در مراسم‌های سینمایی و دیگر رویدادها حضور کمتری دارند، اما انتخاب‌های هوشمندانه‌تری در پروژه‌های سینمایی، تلویزیونی و تئاتر دارند. مصطفی زمانی، بابک حمیدیان و به ویژه شهرام حقیقت‌دوست، که موضوع این گزارش است، نمونه‌هایی از بازیگران بی‌حاشیه هستند. او اخیراً با فیلم «قلب رقه» به کارگردانی خیرالله تقیانی‌پور، در سینماهای سراسر کشور به روی پرده رفته است.

برای تمامی فصول سال!

شهرام حقیقت‌دوست، بازیگر 53 ساله‌ای است که در آغاز چهارمین دهه فعالیت سینمایی خود قرار دارد. او اخیراً در سریال «مرداب» درخشیده است و قرار است در سریال «برتا» به کارگردانی امیرحسین ترابی، نقش یک پلیس را بار دیگر ایفا کند. این نقش هفتمین حضور او در یک سریال شبکه نمایش خانگی است که در کارنامه موفق او ثبت شده است.

با وجود حضور در فیلم‌ها، سریال‌ها و تئاترهای مختلفی که اغلب نتیجه موفقیت‌آمیزی نداشتند، اما شهرام حقیقت‌دوست همواره در نقش‌آفرینی‌های خود سطح استاندارد یا بالاتر را حفظ کرده است و نشان داده است که بازیگری قابل اعتماد و حرفه‌ای است.

در مرداد ۱۳۹۶، او مهمان برنامه «دورهمی» مهران مدیری بود. این مصاحبه یکی از معدود گفت‌وگوهای او با رسانه‌ها است. در این برنامه، حقیقت‌دوست خاطره‌ای از همکاری با مرحوم حسین پناهی در سریال «خط قرمز» و تئاتر نقل کرد. مهران مدیری نیز درباره شخصیت او گفت: «تو خیلی آدم آرومی به نظر می‌رسی، اما در واقع خیلی شیطنت‌های خاصی داری و پشت صحنه خیلی مردم‌آزار هستی.» شهرام حقیقت‌دوست در پاسخ گفت: «قبلاً که جوان‌تر بودم، بیشتر شیطنت می‌کردم، اما حالا فرد آرام‌تری شده‌ام.»

روش‌های وارد شدن به حرفه بازیگری

شهرام حقیقت‌دوست در برنامه دورهمی درباره نحوه ورودش به عرصه بازیگری گفت: من در دانشگاه هم در رشته موسیقی پذیرفته شده بودم و هم در رشته تئاتر، اما در آزمون ورودی موسیقی رد شدم و تئاتر را ادامه دادم. از طریق دانشگاه و تئاتر وارد این حرفه شدم و در نهایت به تهران مهاجرت کردم. اولین تئاتر حرفه‌ای‌ام در سال ۱۳۷۵ با مرحوم حسین پناهی اجرا شد.

در مورد شخصیت زنده‌یاد حسین پناهی، وی اظهار داشت: حسین پناهی فردی بی‌نظیر بود. زمانی که با هم نمایش «اشک‌ها و لبخندها» را اجرا می‌کردیم، این اثر مورد علاقه خودش نبود، بنابراین با اجازه سازمان، نمایش را تغییر دادیم. یک روز روی صحنه آمد و به هر یک از ما یک کاغذ داد و گفت هر نقشی که دوست دارید بازی کنید، روی آن بنویسید. بر اساس آرزوهای ما، او نمایشنامه‌ای نوشت که نام آن «چیزی شبیه زندگی» بود و ما آن را اجرا کردیم که مورد استقبال قرار گرفت.

علت بی‌حاشیه بودن آن چیست؟

شهرت و دیده شدن که شهرام حقیقت‌دوست پس از نقش‌آفرینی در سریال «خط قرمز» به دست آورد، برای او نتیجه مثبتی نداشت. او در گفت‌وگویی با مهران مدیری به این موضوع اشاره کرد و توضیح داد: پس از پخش سریال «خط قرمز»، اتفاقات خوبی برایم رخ داد، اما بخش منفی آن بیشتر بود و من خیلی اذیت شدم. در آن زمان، مردم آدرس و شماره تلفن خانه‌ام را پیدا کرده بودند و مدام مزاحمم می‌شدند. حتی مادرم که چند روزی از شهرستان به خانه‌ام آمده بود، از ترس آزار و اذیت‌ها سریع‌تر برگشت و من مجبور شدم خانه‌ام را تغییر دهم. قبل از این ماجرا، شهرت را دوست داشتم، اما با اتفاقاتی که بعد از سریال «خط قرمز» برایم افتاد، فاصله‌ام را با شهرت بیشتر کردم. سعی کردم کمتر مصاحبه کنم، در مراسم‌ها و مهمانی‌ها حضور نداشته باشم و حاشیه‌های کمتری ایجاد کنم.

برگزیدن کارگردانان برجسته

حقیقت دوست هرگز در طول فعالیت‌هایش کم‌کار نبوده است و در طول سال‌ها حداقل در یک تئاتر، یک سریال یا یک فیلم سینمایی حضور داشته است. او بیشتر خود را در معرض دید عموم مخاطبان نمایش و تئاتر قرار داده است. بازیگری این هنرمند با چشمان رنگی دامنه‌ای وسیع دارد و او توانسته است در ژانرهای متنوعی مانند جنایی، کمدی، ملودرام، تاریخی، درام و اکشن تسلط کامل نشان دهد. این توانایی باعث شده است کارگردانان و تهیه‌کنندگان معتبر، مانند داریوش مهرجویی، اصغر فرهادی، داوود میرباقری، محمدحسین لطیفی، بهرام بهرامیان، داریوش فرهنگ، پوران درخشنده، حمید نعمت‌الله، سیروس الوند، محمدعلی سجادی، محمدعلی باشه‌آهنگر و دیگران، تمایل زیادی برای همکاری با او نشان دهند.

موفق و در عین حال بداقبال!

موفقیت‌های او تنها به سال‌های پرکار او محدود نمی‌شود که منجر به حضور در چهار سریال شبکه نمایش خانگی «آمستردام»، «خون سرد»، «مرداب» و «برتا» و همچنین در دو فیلم سینمایی «قلب رقه» و «باغ کیانوش» شده است. حقیقت دوست پس از دیده شدن در سریال «خط قرمز» ساخته قاسم جعفری، در مدت کوتاهی قراردادهای حضور در دو سریال مهم و تاریخی صداوسیما را امضا کرد. نقش او در سریال «مختارنامه» ساخته داوود میرباقری، در نقش ابن حر، توانایی‌هایش را بیشتر نشان داد، اما سریال ناموفق «ثارالله» که قرار بود به کارگردانی شهریار بحرانی ساخته شود، نیمه‌کاره ماند و این موضوع فرصت حضور او در نقش یزید بن معاویه را از او گرفت و نتوانست در خاطره‌های سینمایی مردم ایران ثبت شود.

علاوه بر این، این بازیگر تجربه دیگری در حوزه تاریخ دارد که با شکست مواجه شد و مانع از همکاری سوم او با داوود میرباقری در نقش یک جنگجوی ایرانی در زمان حمله مغول در سریال «ماه تی تی» شد. این ناکامی‌ها و بدشانسی‌ها در عرصه سینما بر او تأثیر گذاشته است، چرا که سه فیلم سینمایی از او هنوز اکران نشده‌اند. از جمله فیلم‌های «لابی» ساخته محمد پرویزی، «آن‌جا همان ساعت» ساخته سیروس الوند که خبری از وضعیت آن‌ها منتشر نشده است، و همچنین فیلم پر سر و صدای «قاتل و وحشی» ساخته حمید نعمت‌الله که هنوز توقیف است.

قهرمان دل رقه

آخرین فیلم سینمایی شهرام حقیقت‌دوست که اکران عمومی قابل توجهی داشت، «سرو زیر آب» ساخته باشه آهنگر است. پس از آن در فیلم «معکوس» ساخته پولاد کیمیایی بازی کرد که هرچند نتوانست نظر مخاطبان را جلب کند، اما بازی حقیقت‌دوست در آن قابل توجه بود. حالا او با فیلم «قلب رقه»، به کارگردانی خیرالله تقیانی‌پور و تهیه‌کنندگی سعید پروینی که پخش آن بر عهده شهر فرهنگ است، در سینماهای سراسر کشور روی پرده رفته است. «قلب رقه» اولین اثر سینمایی تقیانی‌پور است؛ او می‌گوید همکاری در نمایش «کلنل» در سال ۱۳۹۶، زمینه‌سازی برای همکاری با حقیقت‌دوست بوده است.

تقیانی‌پور که در سریال «نجلا» بر بافت و ساختار سینمایی مناطق عرب‌نشین تسلط یافته و با سریال «ترور» تجربه دراماتیک و امنیتی کسب کرده است، در فیلم «قلب رقه» به سراغ موضوعی مرتبط با داعش رفته است؛ داستان در شهر رقه، پایتخت داعش در سوریه، روایت می‌شود.

حقیقت‌دوست که سابقه نقش‌آفرینی در نقش مأمور نظامی و امنیتی در «خون سرد» را دارد و در «مختارنامه» صحنه‌های اکشن و جنگی متعددی بازی کرده است، در «قلب رقه» در قالب یک بازیگر حرفه‌ای در ژانر اکشن و با موضوع مسائل امنیتی ظاهر شده است. او مخاطب را با شخصیت قهرمانی مواجه می‌کند که کاملاً واقع‌گرا شکست می‌خورد، پیروز می‌شود، تصمیم می‌گیرد، موفق می‌شود و خطا می‌کند؛ و این ویژگی‌ها، همچون دیگر فعالیت‌های او، می‌تواند برگ برنده‌ای در کارنامه حرفه‌ای‌اش محسوب شود.

در چهل‌ودومین جشنواره فیلم فجر، حقیقت‌دوست علاوه بر حضور در «قلب رقه»، در فیلم «باغ کیانوش» ساخته رضا کشاورز حداد نیز نقش‌آفرینی کرده است؛ فیلمی که برای مخاطبان کودک و نوجوان ساخته شده است. این حضور و توانایی او در ایفای نقش‌ها و کاراکترهای متنوع، یکی دیگر از ظرفیت‌های او است و او را به عنوان بازیگری چندوجهی برای تمام ژانرها و کاراکترها معرفی می‌کند.

ستاره‌ای که ما می‌شناسیم

شهرام حقیقت‌دوست با نقش‌هایی همچون ناصر در «خط قرمز»، شهید سعید خجسته‌فر در «شوق پرواز»، عبیدالله بن حر در «مختارنامه»، مرتضی در «خداحافظ بچه»، سرگرد طلوعی در «خون سرد»، استوار آب‌پرور در «شاهگوش»، دزد در «صبح روز هفتم»، ایرج در «مرداب» و همچنین نقش‌آفرینی در فیلم‌های «غوغا»، «چند می‌گیری گریه کنی»، «کلاشینکف»، «زرد»، «هیلانه»، «زیر سقف دودی»، «سرو زیر آب»، «مخمصه»، «عطش»، «لابی» و دیگر آثار، نقش‌های مهم و ماندگاری در سینمای ایران ایفا کرده است. انتظار می‌رود فیلم «قاتل و وحشی» نیز روزی اکران شود تا بتوانیم یکی از بهترین نقش‌آفرینی‌های او یا کاراکترهای تاثیرگذار و خاطره‌انگیز سینمای ایران را در اثر نعمت‌الله ببینیم.

تعداد آثار شهرام حقیقت‌دوست بسیار زیاد است و او را می‌توان یکی از بازیگران موفق در نقش‌های مکمل در سینمای ایران دانست. متأسفانه، تاکنون نقش‌های چالشی و متنوع، به‌ویژه نقش‌های اصلی مرد، آن‌طور که شایسته استعداد و جذابیت او است، به او پیشنهاد نشده و کمتر از پتانسیل و قابلیت‌هایش بهره‌برداری شده است.

حقیقت‌دوست گزینه‌ای بسیار مناسب برای نقش‌های مثبت و منفی در فیلم‌ها و سریال‌های پلیسی و جنایی است. او به خوبی می‌تواند نقش کارآگاهان، پلیس‌ها، نیروهای امنیتی، قهرمانان اکشن و در مقابل، خلافکاران، آدم‌کشان، جاسوس‌ها و دشمنان را بازی کند. در سینمای ایران، چون ژانرهای پلیسی و اکشن چندان مورد توجه قرار نگرفته‌اند و بازیگران متخصص در این حوزه کم هستند، شهرام حقیقت‌دوست می‌تواند نقش مهمی در ارتقای این نوع سینما ایفا کند.