ایران درودی: هنرمند، نویسنده و نماد هنر مدرن ایران با عشق به فرهنگ پارسی

ایران درودی، هنرمند، نویسنده، کارگردان و یکی از چهره‌های برجسته هنر مدرن ایران، در ۱۱ شهریور ۱۳۱۵ در شهر مشهد به دنیا آمد. او در خانواده‌ای مرفه با ریشه‌های قفقازی و خراسانی بزرگ شد؛ پدرش تاجری شناخته شده و مادرش از مهاجران قفقازی بودند که پس از انقلاب بلشویکی به ایران مهاجرت کردند. در دوران کودکی، به دلیل مشاغل پدرش، سفرهای زیادی به شهرهای مختلف ایران و سپس اروپا داشت. این سفرها، به‌خصوص اقامت در هامبورگ و تجربه جنگ جهانی دوم، تأثیر عمیقی بر دیدگاه او نسبت به جهان گذاشتند. او از پنج سالگی آغاز به نقاشی کرد و در همان دوران استعدادش در هنر طراحی آشکار شد.

درودی در شانزده‌سالگی به تهران بازگشت و در دبیرستان نظام‌وفا تحصیل کرد. پس از اخذ دیپلم، در سال ۱۳۳۴ به پاریس سفر کرد و در دانشکده هنرهای زیبا بوزار به تحصیل نقاشی پرداخت. او همچنین در مدرسه لوور در رشته تاریخ هنر و در انستیتو آر.سی.آی نیویورک در زمینه کارگردانی و تولید برنامه‌های تلویزیونی آموزش دید. این تنوع در آموزش‌ها، دیدگاه چندوجهی او نسبت به هنر را شکل داد. در پاریس، با هنرمندانی چون ژرژ براک و آندره مالرو آشنا شد و تحت تأثیر سورئالیسم و هنر انتزاعی قرار گرفت، اما سبک خاص خود را حفظ کرد.

نخستین نمایشگاه انفرادی درودی در سال ۱۳۳۷ در میامی آمریکا برگزار شد و پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۳۸، اولین نمایشگاهش در تهران با استقبال گسترده‌ای مواجه شد. آثار او، که تلفیقی از نور، رنگ و رموزگرایی ایرانی بودند، او را به یکی از پیشگامان نقاشی مدرن ایران تبدیل کردند.

درودی در آثار نقاشی‌اش از عناصر مانند نور، شیشه و آینه بهره می‌برد تا مفاهیمی چون جاودانگی، هویت ایرانی و ارتباط انسان با هستی را به تصویر بکشد. او معتقد بود که «نور» در آثارش نماد حقیقت و پیوند با فرهنگ پارسی است. او بیش از ۶۰ نمایشگاه در داخل و خارج از کشور برگزار کرد، از جمله در گالری‌های معتبر پاریس، نیویورک، ژنو و تهران.

آثار او در موزه‌هایی چون موزه هنرهای مدرن نیویورک، موزه متروپولیتن و موزه هنرهای معاصر تهران نگهداری می‌شوند. برخی از نقاشی‌های برجسته‌اش شامل «رگ‌های زمین، رگ‌های من» (۱۳۴۸)، «جهان پارسی» (۱۳۵۰) و «نفت ایران» (۱۳۵۴) هستند که هویت ملی و پیوند انسان با طبیعت را نشان می‌دهند. او همچنین در سال ۱۳۵۳، نقاشی دیواری بزرگی برای کاخ سعدآباد خلق کرد.

علاوه بر نقاشی، درودی در حوزه سینما نیز فعالیت داشت. او بین سال‌های ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۵ چندین فیلم مستند برای تلویزیون ملی ایران ساخت، از جمله مستندهایی درباره مشاهیر موسیقی ایران مانند مرتضی حنانه و ابوالحسن صبا، و همچنین درباره کشف نفت در خلیج فارس. در سال ۱۳۴۷ با پرویز مقدسی، کارگردان تئاتر و تلویزیون، ازدواج کرد که این ازدواج تا پایان عمر در سال ۱۳۶۰ ادامه یافت و تأثیر عمیقی بر روحیه و آثار او گذاشت.

درودی در سال ۱۳۶۸ کتاب خود، «در فاصله دو نقطه!» را منتشر کرد که به یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های ایران تبدیل شد. این اثر، که نثری شاعرانه داشت، زندگی‌نامه‌ای است که از کودکی تا تجربیات هنری و عاطفی او را بازگو می‌کند. او همچنین در سال ۱۳۸۵ کتاب «چشم شنوا» را منتشر کرد که مجموعه‌ای از مقالات و تأملاتش درباره هنر و زندگی است. در نوشته‌هایش، عشق به ایران، فرهنگ پارسی و نقش زنان در هنر به وضوح دیده می‌شود.

یکی از آرزوهای درودی، تأسیس موزه‌ای برای نگهداری آثارش بود. او در سال ۱۳۸۷ زمینی در تهران برای این هدف اهدا کرد و بخشی از دارایی‌اش را وقف این پروژه نمود، اما به دلیل مشکلات مالی و اداری، این موزه تا زمان مرگش ساخته نشد. در سال ۱۳۹۶، نمایشگاهی از آثار او در موزه هنرهای معاصر تهران برپا شد که با استقبال زیادی مواجه گردید.

ایران درودی، که در سال‌های آخر عمرش بر اثر بیماری سرطان خون دچار مشکلات جسمی شده بود، در ۶ آبان ۱۴۰۰ در تهران درگذشت. او تا آخرین لحظه، به خلق آثار و نوشتن ادامه داد. هنر او، که تلفیقی از فرهنگ ایرانی و مفاهیم مدرن بود، جهانی و در عین حال ریشه‌دار در هویت پارسی باقی ماند.