ماجرای خودرو خاص استاد شجریان؛ از مرسدس بنز نایاب تا خاطراتی فراموش‌نشدنی

در سال 1350، همزمان با برگزاری جشن‌های ۲۵۰۰ ساله ایران، تیم هماهنگ‌کننده این مراسم، به دستور مستقیم محمدرضا شاه، اقدام به خرید ۶۰ دستگاه مرسدس بنز W109 نمود. این خودروها برای جابجایی مهمانان ویژه و شرکت‌کنندگان در مراسم در نظر گرفته شده بودند و از طریق شعبه بین‌المللی بانک تجارت وارد کشور شدند.

از میان این مرسدس‌ها، یکی مخصوص پادشاه حبشه (امروزه اتیوپی) تهیه شده بود. «هالیه سلاسی»، پادشاه اتیوپی، تنها پادشاه مهمان دعوت شده به این مراسم بود و با خودروی اختصاصی خود، سفر خود را از تهران به سمت شیراز آغاز کرد.

هالیه سلاسی همراه با دو خودروی محافظ که پیکان‌هایی سفید رنگ بودند، تهران را به مقصد شیراز ترک کرد. هدف او از سفر از تهران تا شیراز با خودروی تشریفاتی، بازدید از مناطق دیدنی ایران و دیدن شهرهای بین این دو شهر بود و او از سواری با مرسدس بنز W109 لذت می‌برد. پس از پایان جشن‌های ۲۵۰۰ ساله، این خودرو به گاراژ سلطنتی بازگردانده شد، اما با وقوع انقلاب، از طرف بانک ملت مصادره شد و سپس توسط بنیاد در مزایده قرار گرفت.

داستان این خودرو پس از وقوع انقلاب

آقای «حمید کوشان فرنیا»، که از پیشکسوتان ورزش اتومبیل‌رانی است، این مرسدس بنز را خریداری و آن را بازسازی و مرمت کرد. پس از انجام این تعمیرات، این خودرو توسط «محمدرضا شجریان» خریداری شد و به مدت ده سال در اختیار استاد شجریان قرار گرفت. پس از این مدت، خودرو به شهر جهرم منتقل شد تا مالک جدیدی از آن بهره‌مند گردد. در نهایت، این خودرو توسط آقای هانی اسعدی، یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌داران خودروهای کلاسیک در ایران، خریداری شد.

مرسدس بنز W109 پس از انتقال به مشهد توسط آقای اسعدی، تحت بازسازی کامل قرار گرفت. پس از اتمام عملیات بازسازی، این خودرو به پیام توسل، که خود تخصص و مهارت بالایی در زمینه خودرو دارد، منتقل شد. در نهایت، این مرسدس توسط دکتر علی اصغر مربی، رئیس کمیته خودروهای کلاسیک استان یزد، خریداری شد و هم‌اکنون در بهترین وضعیت نگهداری می‌شود. اکنون فرصت مناسبی فراهم شده است تا با این خودرو ارزشمند در شهر بادگیرها دیداری داشته باشیم.

تاریخچه مرسدس بنز W109

مرسدس بنز W109 در گروه خودروهای سوپر کلاس این برند قرار دارد و تولید آن از سپتامبر 1965 آغاز و تا پاییز 1972 ادامه یافت. این مدل در نسخه‌های مختلفی از نظر ابعاد بدنه و نوع پیشرانه عرضه شده است.

مدل پایه W109، با نام SEL280، ارزان‌ترین گزینه در این مجموعه بود، در حالی که نسخه 300 آن تفاوت قابل توجهی داشت و به سیستم تعلیق بادی مجهز شده بود. رینگ‌های W109 با کمی تغییر نسبت به مدل W108 طراحی شدند و در ساخت پیشرانه‌های آن از سیستم سوخت‌رسانی انژکتوری بهره گرفته شد.

در آگوست 1965، نسخه T این مدل معرفی شد که نسل نوینی در طراحی مرسدس محسوب می‌شد و به دلیل طول بیشتر بدنه، با نام Long شناخته شد. این مدل همچنین با ترکیب نام‌های SE و SEL ساخته شد.

W109 نماد اوج فناوری در تاریخ مرسدس بنز بود، چرا که شامل ترمزهای دیسکی چهارچرخ، پیشرانه انژکتوری و اصلاحاتی در میل فرمان بود که در تصادفات، آسیب کمتری نسبت به مدل‌های قدیمی‌تر وارد می‌کرد.

پیشرانه‌های W109 که از فناوری پیشرفته‌ای بهره‌مند بودند، در ساخت بلوک سیلندر آن‌ها از آلومینیوم استفاده شده بود و قادر به تولید قدرتی معادل 170 اسب بخار بودند. تفاوت عمده W109 با نسل قبلی، اندازه بدنه آن بود که در دو نوع با فاصله محورهای متفاوت عرضه می‌شد. همچنین، سیستم تعلیق بادی تنها در مدل‌هایی که از فاصله محور بلندتر بهره می‌بردند، ارائه می‌شد.

این پیشرانه 170 اسب بخاری در سال 1968 بر روی مدل‌های 280 SL و 300 SEL نصب شد و مصرف سوخت کمتری نسبت به نسخه‌های قبلی داشت. نسخه ویژه‌ای از W109 با نام SEL300 6.3 در مارس 1968 وارد بازار شد. این مدل، که مجهز به یک پیشرانه هشت سیلندر خورجینی و جعبه دنده خودکار مرسدس‌های 600 بود، توانایی تولید 250 اسب بخار و گشتاور 500 نیوتن‌متر را داشت. حداکثر سرعت آن به 240 کیلومتر در ساعت می‌رسید و زمان شتاب صفر تا صد کیلومتر در ساعت، تنها 6.5 ثانیه بود.

ماشین ویژه بازار آمریکا

چراغ‌های دوگانه H1 هالوژنی با پرتو گسترده که برای بازار آمریکا طراحی شده بود، یکی از ویژگی‌های جدید W109 محسوب می‌شد. در پاییز سال 1969، موتورهای SEL300 مورد بازنگری قرار گرفتند و به جای موتور شش سیلندر 2.8 لیتری، یک موتور هشت سیلندر با حجم 3.5 لیتر و قدرت حدود 200 اسب بخار جایگزین شد.

این موتور که سیستم سوخت‌رسانی انژکتوری ساخت شرکت بوش داشت، برای اولین بار با نام D-JETORONIC در محصولات هشت سیلندر مرسدس به کار رفت. ابتدا این مدل به صورت انحصاری در بازار آمریکا عرضه شد، اما بعدها با نسخه‌ای قدرتمندتر جایگزین شد که حجم آن به 4.5 لیتر می‌رسید.

در نمونه‌های صادراتی طراحی شده برای بازار آمریکا، رعایت استانداردهای سختگیرانه و اجباری الزامی بود. بر اساس این استانداردها، پیشرانه‌های ۴.۵ لیتری با توان خروجی ۱۹۸ اسب بخار و جعبه دنده ۴ سرعته خودکار تولید شدند.

مدل‌های هشت سیلندر با دو نوع جعبه دنده ۴ سرعته دستی و خودکار عرضه شدند، اما در سال ۱۹۶۹، برای پیشرانه‌های هشت سیلندر، جعبه دنده پنج سرعته خودکار به صورت سفارشی مورد استفاده قرار گرفت. نمونه‌های مخصوص بازار آمریکا به عنوان خودروهای دوست‌دار محیط‌زیست شناخته می‌شدند.

برای کسب مجوز ورود به بازار آمریکا، مرسدس‌بنز مجبور شد تغییراتی در خودروهایش ایجاد کند، از جمله تغییر در چراغ‌های جلو W109 که از حالت عمودی یک تکه به حالت دو تایی تبدیل شدند. این چراغ‌ها با نورپردازی جداگانه و بدون تداخل در نورپردازی، تنها در بازار آمریکا قابل مشاهده بودند. همچنین، یکی دیگر از ویژگی‌های ظاهری نمونه‌های سفارش آمریکا، وجود دو چراغ با رنگ‌های قرمز و نارنجی در قسمت‌های اولیه و انتهایی خودرو بود که تشخیص طول خودرو در شب را آسان‌تر می‌کرد. سال‌ها بعد، چراغ‌های گرد جلو نیز برای نمونه‌های سفارش اروپا در دسترس قرار گرفتند.

طراحی ظاهری و داخلی

از آنجا که مرسدس مورد نظر ما کاملاً بازسازی شده و در بهترین وضعیت نگهداری شده بود، بدنه‌ای زیبا و چشم‌نواز داشت. طول بلند و طراحی جعبه‌ای شکل آن بیشتر توجه را جلب می‌کرد. جلوپنجره بزرگ و یکپارچه با درب موتور، به چشم می‌آمد. خطوط در طراحی جلوپنجره بر اساس سبک همیشگی مرسدس، طرحی ثابت و شناخته‌شده داشتند. اندازه بزرگ موتور و حجم‌های اغراق‌آمیز در طراحی، نوید بخش پیشرانه‌ای قدرتمند بودند.

در طراحی نمای جانبی، خطوطی ساده و روان به کار رفته است که همراه با زه‌های با روکش کروم، حس آرامش و کلاسیک بودن یک خودروی آلمانی ناب را منتقل می‌کند. بخش عقب خودرو نیز با الهام از طراحی کلی بدنه، ظاهری بسیار ساده و باوقار دارد؛ گویی طراحان W109 تمایلی به ایجاد طرحی هیجان‌انگیز و پیچیده نداشتند و تمرکز خود را بر حفظ سادگی آن قرار داده‌اند. با این حال، مرسدس در کنار سادگی بدنه، از زیبایی چشم‌نوازی بهره‌مند است که در روز آزمایش، توجه تمامی رهگذران را به خود جلب می‌کرد.

خرید بک لینک ارزان و دائمی از سایت‌های معتبر، از برترین مراکز تبلیغاتی ایران مشاهده کنید.

با وارد شدن به کابین مرسدس، فضایی بسیار لوکس و وسیع را مشاهده می‌کنید. داشبورد چوبی همراه با فرمان استخوانی و ساعت آنالوگ قرار گرفته در میان پنل نشانگرها، حس نوستالژیکی را برمی‌انگیزد. سیستم تهویه مستقل برای سرنشینان ردیف جلو و پنجره‌های برقی از امکانات خاص این مرسدس بنز است که در سال تولید آن، کمی منحصر به فرد به نظر می‌رسد. صندلی‌ها، چه در ردیف جلو و چه در ردیف عقب، بسیار راحت و رضایت‌بخش هستند و حتی در سفرهای طولانی، راحتی فوق‌العاده‌ای ارائه می‌دهند.

در حال رانندگی

با روشن کردن پیشرانه هشت سیلندر مرسدس بنز، صدایی گیرا و منحصر به فرد از اگزوزهای دوقلو آن به گوش می‌رسد، گویی در حال راه‌اندازی یک سوپر اسپرت واقعی هستید.

سپس، با تنظیم ارتفاع خودرو و روشن کردن سیستم، راهی خیابان‌های یزد می‌شویم تا تجربه رانندگی با این خودروی خاص را داشته باشیم. حرکت مرسدس با وقار و شکوه خاصی آغاز می‌شود، گویی همه چیز برای لذت بردن از رانندگی با این خودرو همانند روز اول مهیا و مرتب است. با فشردن پدال گاز، صدای قدرتمند و طنین‌انداز پیشرانه و اگزوز فضای اطراف را پر می‌کند.

مرسدس با استحکام و اعتماد به نفس کامل به مسیر خود ادامه می‌دهد. سیستم تعلیق بسیار نرم و بدون نقص عمل می‌کند و به خوبی از پس ناهمواری‌های سطح شهر برمی‌آید.

شتاب اولیه و ثانویه این خودرو، به