زن مرموز حرمسرای ناصرالدین شاه؛ راز چهره زیبا و متفاوت در تصاویر تاریخی

زن زیبای در حرمسرای ناصرالدین شاه:

زن زیبا در قصر ناصرالدین شاه

این زن زیبا و مرموز در حرمسرای ناصرالدین شاه کیست؟

براساس گزارش فرادید، آنتوان سوروگین یکی از پیشگامان اولیه عکاسی تجاری در ایران محسوب می‌شود. او در حدود سال ۱۲۵۰ شمسی از شهر تفلیس در گرجستان به ایران سفر کرد و پس از مدتی در خیابان علاءالدوله (فردوسی) تهران، یک عکاسی راه‌اندازی کرد. مشتریان سوروگین شامل درباریان قاجار، سفرا و گردشگران اروپایی بودند که به ایران سفر می‌کردند.

نزدیکی سوروگین به دربار قاجار موجب شد تا او بتواند تصاویری دیدنی و جالب از شخصیت‌ها و رویدادهای دوران ناصرالدین‌شاه و مظفرالدین‌شاه ثبت کند. علاوه بر این، او علاقه‌مند بود به عکاسی از اقوام مختلف ایرانی، مردم عادی و سنت‌ها و رسوم محلی ایرانی‌ها نیز توجه زیادی نشان می‌داد.

تصاویر سوروگین در حال حاضر در مجموعه‌های خصوصی و عمومی متعددی در سراسر جهان نگهداری می‌شوند، و پیدا کردن مجموعه‌ای گسترده از عکس‌های یک فرد خاص، به ویژه اگر آن فرد شناخته شده نباشد، کار دشواری است. تنها در مواردی که فرد مورد نظر شهرت زیادی داشته باشد، مانند ناصرالدین‌شاه یا اطرافیان نزدیک او، می‌توان این نوع تصاویر را به آسانی یافت.

در این میان، فردی وجود دارد که با وجود ناشناخته بودن، در آرشیوهای مختلف، مجموعه‌هایی از عکس‌های سوروگین از او دیده می‌شود. این فرد، زنی است که در مقایسه با چهره و آرایش معمول زنان دوره قاجار، ظاهر و سیمای نسبتا متفاوت و جذابی دارد.

سوروگین در تصاویر مختلفی از این زن عکاسی کرده است، از جمله پرتره، عکس‌های دو نفره و گروهی، و تصاویری که او در حال کشیدن قلیان یا پوشیدن لباس است. هویت این زن برای ما مشخص نیست، اما به وضوح نشان می‌دهد که سوروگین به او توجه ویژه‌ای داشته است. دلیل این تمرکز را نمی‌دانیم، اما ممکن است جذابیت چهره او باعث شده باشد که سوروگین علاقه‌مند به عکاسی از او شود.

زن اول از سمت چپ در تصویر قرار دارد. فضای و حال و هوای عکس‌ها نشان می‌دهد که او احتمالاً از طبقه متوسط به بالا یا حتی از خانواده‌های مرفه بوده است؛ اما هیچ نشانه‌ای برای تعیین جایگاه دقیق یا هویت او در تصاویر موجود نیست. در هیچ‌کدام از عکس‌ها نیز توضیحاتی وجود ندارد که بتواند اطلاعاتی درباره او ارائه دهد.

اغلب آرشیوها تنها عنوان‌هایی مانند «یک زن» یا «چند زن» را برای توضیح عکس‌هایی که این فرد در آن‌ها حضور دارد، ذکر کرده‌اند. اما یکی از آرشیوها که چند عکس باکیفیت از این شخصیت را در خود جای داده است، مجموعه تصاویر مربوط به «حرمسرای ناصرالدین شاه» را معرفی کرده است.

زن سوم از سمت چپ

احتمال دارد این زن جزو اعضای دربار بوده باشد، اما ممکن است که این آرشیو تنها به دلیل شباهت عکس‌هایش به تصاویر مربوط به حرمسرا، چنین برچسبی خورده باشد. همچنین، نوع پرتره‌هایی که از این زن گرفته شده، نسبت به عکس‌های معمول زنان دربار، تفاوت‌هایی دارد و به نظر می‌رسد سبک آن‌ها متفاوت است.

همسران ناصرالدین‌شاه در عکس‌های تک‌نفره غالباً چهره‌ای جدی و مستقیم به دوربین دارند. در مقابل، این زن در عکس‌های تنها و گروهی‌اش، ژست‌هایی نسبتاً هنری و متفاوت گرفته است. این ویژگی می‌تواند نشان دهد که سوروگین این زن را به عنوان یک «مدل» از خانواده‌ای اشرافی انتخاب کرده است.

در هر صورت، حقیقت هر چه که باشد، چهره این زن در دل تصاویر آنتوان سوروگین به طور جاودانه پیوند خورده و تثبیت شده است، بدون اینکه هویت او...